برای آشنایی با دانش نسخه ورزشی بد نیست ابتدا با واژگانی که در این زمینه کاربرد دارند آشنایی پیدا کنید : واژه هایی مثل فعالیت فیزیکی، تمرین، ورزش که شاید تا بحال همه آنها را مترادف می دانستیم.
- فعالیت فیزیکی(Physical activity):
هر حرکت بدنی که بواسطه انقباض عضلات اسکلتی ایجاد شود و باعث صرف انرژی بالاتر از سطح پایه مصرف انرژی بدن شود را فعالیت فیزیکی گویند. با نگاه کاربردی از نظر دانش نسخه ورزشی، فعالیت فیزیکی به هر فعالیت بدنی اطلاق می شود که هدف آن سلامت فرد می باشد.
- تمرین (Exercise) :
زیر شاخه ای از فعالیت فیزیکی است که دارای شاخصهای زیر باشد: برنامه ریزی شده، سازمان یافته، تکراری و هدفمند به منظور اصلاح و حفظ یک یا چند تااز اجزاء تناسب بدنی والبته منظور تناسب بدنی در اینجا صرفاًظاهر مناسب فیزیکی نیست و متعادل و متناسب بودن عملکرد کل اجزاء بدن است. باز هم در اینجا هدف سلامت فرد است.
3- ورزش ) (Sport :
ورزش شامل مجموعه ای از فعالیتهای فیزیکی است که تحت قوانین و قواعد به منظور تفریح یا رقابت انجام می شود. ورزشها بصورت فردی و گروهی انجام می شود و معمولاً برای هر رشته آن نهادهای متولی وجود دارد.
4- مقدار فعالیت یا تمرین (Dose or Dosage ) :
دزاژیا مقدار ورزشی که در یک نسخه تجویز می شود بر اساس سه شاخص تعیین می شود :
- تناوب ( Frequency) یا تعداد جلسات تمرینی در روز یا هفته
- طول مدت (Duration) یا طول مدت هر جلسه تمرینی
- شدت (Intensity)به زبانی ساده عبارتست از مقدار انرژی مورد نیاز برای انجام فعالیت مطلوب هوازی یا مقدارنیروی لازم برای یک فعالیت قدرتی
انواع فعالیت فیزیکی
انواع مختلفی از فعالیت فیزیکی جهت تناسب بدنی و سلامت جسمی افراد بالغ وجود دارد. هر یک از این انواع برای بخشی از سلامت جسمی و فرد خاصی موثر است. یکی از طبقه بندیها برای ورزشهای موثر بر سلامت در جدول زیر خلاصه شده است :
| نوع فعالیت فیزیکی | تاثیر آن بر سلامت |
| تمرینهای هوازی | باعث اصلاح ترکیب بدنی و بهبود عملکرد قلبی – ریوی می شود |
| تمرینهای قدرتی عضلات | باعث بهبود تناسب عضلانی و قدرت و استقامت عضلانی می شود |
| تمرینهای کششی | باعث بهبود انعطاف پذیری و افزایش دامنه محدود حرکت مفاصل می شود |
| تمرینهای نورو ماسکولار (عصبی عضلانی) | باعث بهبود عملکرد عصبی – عضلانی مانند تعادل، چابکی و حس عمقی بالا( properioceptive ) می شود |
نکته پایانی :
بر اساس بیانیه دپارتمان سلامت آمریکا در راهنمای فعالیت فیزیکی (سال 2008 ) فواید هر نوع فعالیت فیزیکی برای سلامت بیشتر از بی تحرکی است لذا برای سلامت لازم نیست خود را در قید نوع فعالیت قرار دهیم گرچه اگر نوع مناسب برای هر فرد تجویز شود تاثیر آن بهتر خواهد بود. بنابراین اصل اول سلامت از طریق نسخه ورزشی، پرهیز از کم تحرکی است.
دکتر پویا دانشور/دبیر هیات پزشکی ورزشی اصفهان
ارسال نظر