رژیم غذایی

     چاقی به صورت تجمع اضافی یا غیرطبیعی چربی در بافت چربی بر اثر جذب انرژی بیش از حد نیاز، تعریف می­ شود. در عمل، باید عدم تعادل انرژی در معادله­ ی زیر وجود داشته باشد تا افزایش وزن حاصل شود:

انرژی ذخیره­شده + انرژی مصرفی = انرژی دریافتی

     اگر دریافت انرژی افزایش یابد یا مصرف انرژی کاهش پیدا کند، اضافه وزن و چاقی اتفاق می­ افتد که مشکلات و مسائل بهداشتی خاص خود را به همراه دارد. این احتمال وجود دارد که افزایش دریافت غذا در خارج از منزل (یعنی فستفود) عامل مؤثری در افزایش چاقی  باشد.

     در جهان، افزایش دریافت غذاهای پرکالری که سرشار از اسیدهای چرب اشباع شده و قندها هستند به عنوان عامل مؤثر و مهم چاقی به حساب می­ آید (سازمان بهداشت جهان، ۲۰۰۳).

فعالیت بدنی

     فعالیت بدنی یک واژه ی جهانی است که به هر گونه حرکت بدن که بوسیله­ ی عضلات اسکلتی انجام ­شود و برای آن انرژی مصرف ­گردد، اطلاق می­ شود.

     عدم فعالیت بدنی، خطر ابتلاء به بیماری­ های قلبی را مضاعف می­ کند و عامل اصلی سکته مغزی محسوب می­ شود. در مطالعه­ ای که بر روی ۳۷۸۷۸ نفر انجام شد، خطر ابتلاء به دیابت با افزایش میزان فعالیت بدنی، کاهش یافت.  

     چنین برآورد می­ شود که عدم فعالیت بدنی عامل مرگ و میر ۹/۱ میلیون نفر در سراسر جهان و همچنین عامل ایجاد انواع دیابت و سرطان ­ها باشد (سازمان بهداشت جهانی، ۲۰۰۳).

ژنتیک

     در این زمینه که چربی در چه قسمتی از بدن توزیع می­ شود، عامل ژنتیک یا وراثت نقش تعیین­ کننده ­ا­ی دارد. یک مطالعه پیمایشی ملی در آمریکا بر روی بیش از ۴۰۰۰۰ شهروند نشان داد که کودکانی که مادر و پدر لاغر داشتند، از همه لاغرتر بودند و آنان که والدین چاق داشتند، جزو چاق­ ترین­ ها بودند.

ادامه دارد...

دکتر حسین اکبرزاده/ عضو هیات علمی دانشگاه یزد