دستگاهها و وسایل ورزش خانگی در شرایطی به تدریج مورد توجه عموم قرار گرفته است که در استفاده از این دستگاهها باید دو نکته اصلی و با اهمیت را مدنظر داشت؛ کیفیت دستگاه و چگونگی استفاده از آن.
با توجه به اینکه فقر حرکتی در کشورمان رایج است و مردم خیلی اهل ورزش نیستند، دستگاههایی مثل تردمیل، دوچرخه ثابت یا برخی دستگاهها برای تقویت عضلات شکمی در نوع خود دستگاههای بدی نیستند و میتوانند، مفید باشند. اما ممکن است این دستگاهها به خودی خود خیلی کیفیت بالایی نداشته باشند به عنوان مثال ممکن است تردمیلهایی که ارزان قیمت هستند، تسمه آنها که میچرخد و فرد بر روی آن راه میرود استاندارد نباشد و فرد دچار زانو درد یا کمردرد شود. بنابراین تمام این وسایل باید استاندارد باشند، از برندهای استفاده کنند که استاندارد باشند چرا که ضرر برندهای غیر استاندارد از فایده آن بیشتر است.
حال سوال این است چگونه میتوان به استاندارد بودن دستگاه پیبرد؟ برای پی بردن به این موضوع میتوان از یک کارشناس مشورت گرفت و اگر فرد به منابع اطلاعات دسترسی دارد یا کاتالوگ آن دستگاهها را مطالعه کند، میتواند به شناخت خوبی برسد و برندهای امتحان پس داده را بشناسد. البته رسیدن به این موضوع به تجربه افرادی که در ورزش کار کردهاند مهم است. به عنوان مثال فردی که ۱۰ سال یا هر مدت از یک مارک مشخص استفاده کرده باشد، میداند آن مارک خوب است یا بد. در این میان کارشناسان و مربیان ورزشی که با این دستگاهها سرو کار دارند میتوانند مشاوران خوبی باشند. البته نکته دیگری هم که هست میزان هزینهای است که یک خانواده میخواهد برای این دستگاهها بپردازد، اگر از من بپرسند قرار است یک وسیله ارزان قیمتی بخرند که ضرر هم داشته باشد، بهتر است آن را نخرد چرا که ممکن است آسیب به دنبال داشته باشد.
چگونگی استفاده از این دستگاهها؟
درباره چگونگی استفاده از این دستگاهها میتوان افراد را به دو دسته عمده تقسیم کرد؛ نخست افراد سالم و دوم افرادی که بیماریهای مثل آرتروز، پوکی استخوان، دیابت، فشار خون و امثالهم دارند.
دسته دوم یعنی افرادی که این قبیل بیماریها را دارند حتماً باید برنامه تمرینی خود را با پزشک معالج هماهنگ کنند، یعنی پزشک مربوطه باید اجازه این میزان فعالیت را به او بدهد. برای این قبیل افراد برنامهریزی مناسب توسط کادر پزشکی یا کادر ورزشی لازم است چرا که با توجه به موضوع بیماری بهتر است با افرادی مشاوره شود که هم در بحث پاتوبیولوژی آشنایی داشته باشند و هم در ورزش کار کرده باشند و این افراد فیزیوتراپهای ورزشی یا پزشکان ورزشی هستند. اما افراد سالم و افرادی که مشکل عمده آنها اضافه وزن باشد میتوانند با کارشناسان ورزش مشورت کنند چون هر برنامه ورزشی باید با برنامهریزی مناسب، گرم کردن مناسب و اینکه شدت تمرین استقامتی باشد یا قدرتی و بعد وزن کم کردن درست همراه باشد. افراد سالم باید توجه داشته باشند تمرین اصول دارد و باید به شکل مناسب از وسایل تهیه شده استفاده کنند، باید با کارشناسان مشورت کنند مثلاً اینکه با دوچرخه یا تردمیل را چند دقیقه کار کنند، هر چند وقت یک بار زمان استفاده از آن را بیشتر کنند، یا اگر میخواهند دراز و نشست کار کنند هر بار چند دراز و نشت بزنند و چند بار تکرار کنند.
اینها برنامههایی است که باید طراحی شود و طبیعتاً افراد بیمار یا برخی گروههای خاص مثل سالمندان، کودکان یا زنان باردار هم باید مراقب باشند و فعالیت نامناسب نداشته باشند و با کادر پزشکی مشورت کنند.
هفتهای ۹۰۰ گرم لاغر کنید
به هرحال به دلیل فقر حرکتی یا تغذیه غلط -به معنای بد غذا بودن- بسیاری با این هدف وسایل ورزش خانگی را تهیه میکنند که لاغر شوند اما علاقهمندان باید بدانند وزن کم کردن هم اصول دارد یعنی هم باید با رژیم باشد و هم تحرک و ورزش.
به بیان سادهتر فرد به دنبال این باشد که آن چیزی را که در انبار ذخیره کرده به صورت اصولی بسوزاند و حجم بدنش را کاهش دهد. همین وزن کم کردن باید اصولی باشد و فرد مجاز است در طول هفته حداکثر ۹۰۰ گرم از وزن خود را کم کند یعنی در ماه حدود چهار کیلو. اگر بخواهد زودتر از آن باشد یا کاهش وزن غیر اصولی باشد به این سمت خواهد رفت که به جای سوختن چربیهای اضافی، پروتئین یا وزن خالص عضلانی بدن کم میشود و این بسیار خطرناک بوده و میتواند به قلب، کبد و کلیه فشار بیاورد. بنابراین برای کاهش وزن باید در ورزش اصولی و تغذیه به صورت همزمان توجه داشت و برای این مهم باید از کارشناس ورزشی و تغذیه استفاده کند.
سوال دیگری که علاقهمندان در این باره دارند این است که با توجه به اینکه بعد از ورزش کردن در صورت ترک آن، دوباره وزن کم شده برمیگردد آیا این مسأله پیامدهای بدتری به دنبال ندارد؟ به هر حال طبیعی است که اگر ورزش استمرار نداشته باشد وزن کم شده برمیگردد. این مسأله پیامدی به آن صورت ندارد چرا که یکی از خصایص ورزش برگشت پذیری آن است. ورزش عین شمشمیر دو لبه است، ورزش بدن را متناسب و چربیها را میسوزاند. ورزش را ترک کنی، دوباره چاق میشوی.
اگر فرد بخواهد بعد از یک وقفه، دوباره ورزش کند شرایطتش بهتر از فردی است که ورزش نکرده است. در مجموع توصیه ما این است که اگر فردی شش ماه هفتهای سه جلسه تمرین کرده است و میخواهد از فشار تمرین بکاهد با هفتهای یک جلسه هم میتواند مانع از برگشتن به حالت سابق و وزن سابق بشود.
دکتر مرتضی احمدی، فیزیوتراپ ورزشی و عضو کمیته توانبخشی فدراسیون پزشکی ورزشی
ارسال نظر