والدین دیگری که در نزدیک این افراد نشسته­اند و شاهد این­گونه رفتار منفی هستند، احساس خجالت می­کنند. فرزندان این­گونه خانواده­ها در حالی­که از رفتار نامناسب والدین­شان سرافکنده هستند، بازی بسیار ضعیفی را به اجرا می­گذارند. هر والدی علاقه دارد که فرزندش موفق شود و دیدن این موفقیت برای او هیجان­انگیز است و در نتیجه ممکن است بیش از حد خود را درگیر کند. متأسفانه، عده­ای از والدین، مسابقۀ ورزشی را در جهت منفی پیش می­برند و علاقۀ درونی آن­ها برای مشاهدۀ موفقیت فرزندانشان باعث می­شود که جایگاه اخلاقی ورزش و  وضعیت روانی فرزندان خود را فراموش کنند.

از سوی دیگر، والدینی هستند که در بازی­ها حاضر می­شوند؛ در جایگاه تماشاچی با خوشحالی می­نشینند؛ تشویق می­کنند و قدر لذتی را که فرزندشان از بازی می­برد را می­دانند و اعدادی که تابلوی مسابقات اعلام می­کند، آن­ها را دیوانه نمی­کند.

ما به والدینی با مشخصات زیر نیاز داریم:

۱. به یاد داشته باشید که برنده­شدن مهم نیست!

این واقعاً اهمیتی ندارد که مربی همیشه از نقطه نظر شما، درست مربیگری نکند. این اصلاً اهمیت ندارد که داور همیشه از نقطه نظر شما، درست داوری نکند. این اصلاً اهمیت ندارد که فرزند شما همیشه از نقطه نظر شما، بهترین بازی خود را به اجرا نگذارد. مسائل زیادی در ورزش فرزندتان وجود دارد که بسیار مهم­تر از برد تیم فرزندتان در یک مسابقه هستند. اگر توجه شما فقط به برنده شدن است، بنابراین، تحمل مسابقه برای شما دشوار خواهد بود و پیشنهاد می­شود که از ورزش قهرمانی دوری کنید، چون مسابقه پر از لحظات برد و باخت است.

۲. روی لذت­ بردن فرزندتان تمرکز کنید

اگر برنده­شدن خیلی مهم نیست، پس چه چیزی مهم است؟ لذتی که فرزند شما از بازی می­برد، از همه چیز مهم­تر است. اولین دغدغۀ ذهنی والدین باید این­ باشد که فرزندان چقدر لذت می­برند. آیا فرزندتان به ورزش کردن علاقه دارد؟ آیا فرزندتان در مورد مربی­اش زیاد صحبت می­کند؟ آیا او منتظر رسیدن هر جلسۀ تمرین و مسابقه خودش است؟
برای یک کودک بهتر است در تیمی تمرین کند که بیش از حد قوی نباشد، تأکیدش بر لذت­بردن باشد و ورزشکاران مورد تشویق قرار بگیرند. چنین تیمی خیلی بهتر از این است که کودکان در تیم سطح بالا تمرین کنند که در آن، ورزشکاران مجبور می­شوند تا خلاف میل­شان، تمرینات شدید و بسیار سخت انجام دهند و مربی با آن­ها مانند بازیکنان حرفه­ای تیم ملی برخورد می­کند. چه اتفاقی در چنین تیم بزرگی می­افتد؟ آن­ها حتماً برنده می­شوند. به احتمال خیلی زیاد! اما به احتمال خیلی زیاد هم، بسیاری از بازیکنان از آن ورزش متنفر می­شوند.

۳. فرزندتان را تحت فشار روانی قرار ندهید

متأسفانه، این موضوع در بین والدین، زیاد دیده می­شود که مرتب به فرزندانشان یادآوری می­کنند: می­دانی که ثبت­نام تو در این تیم چقدر زحمت دارد! بهتر است نشان بدهی که آن­قدر زحمت و هزینه، ارزشش را دارد. پس موضوع جدی است! این نحوۀ صحبت کردن باعث عذاب وجدان کودک می­شود. علاوه بر این، وقتی یک ورزشکار کم سن و سال، احساس کند که اگر انتظارات والدین و مربی­اش را برآورده نکند، به اندازۀ کافی خوب نیست، استرس­ و اضطراب بسیار شدیدی را تجربه خواهد کرد و نهایتاً ممکن است در اثر این فشار روانی، به­ زودی ورزش را کنار بگذارد.

۴. آرزوهای تحقق نایافته خود را به وسیلۀ کودکان خود زنده نکنید

اگر متوجه شدید که به ورزش فرزندتان، اهمیت بیشتری نسبت به خودش قائل هستید و حتی بیشتر از علاقه­ای که او نسبت به تمرین و مسابقه دارد، شما به مسابقات او علاقه دارید و برایتان مهم است، زمان آن رسیده است تا یک پله به عقب برگردید. خیلی از والدین نسبت به موقعیت­های ورزشی از دست داده خود، اظهار پشیمانی می­کنند و با خود عهد بسته­اند که اجازه ندهند دختر یا پسرشان مانند آن­ها فرصت­های قهرمانی­شان را از دست دهند. به آن­ها اجازه دهید، مسیر زندگی­شان را خودشان پیدا کنند، نه مسیری که شما برای آن­ها در ذهنتان نقشه کشیده­اید!

۵. این موضوع را درک کنید که ممکن است فرزندتان، علاقه­ای به بازی حرفه­ای نداشته باشد

بسیار بسیار بعید است که فرزند شما از ورزش حرفه­ای برای خودش شغلی ایجاد کند. این موضوع، از هر ده هزار بازیکن، برای ۲ الی ۳ نفر اتفاق می­افتد. با در نظر گرفتن این مسئله در ورزش، با فرزندتان طوری برخورد کنید که گویا او حرفه­ای نخواهد شد. به او اجازه دهید که بازی را دوست داشته باشد و آن را تجربه کند و از آن لذت ببرد. بدون فشار اضافی، بازی در تیم و حضور در لیگ را یاد بگیرد.

تهیه و تنظیم:

الهه زمانی، دکتر افسانه صنعت کاران، محمد صادق رفعت

کمیتۀ روان­شناسی هیأت پزشکی ورزشی استان البرز