۱. به فرزندتان اجازه دهید تا خودش رشتۀ ورزشی­ اش را انتخاب کند

فرزندتان را مجبور نکنید تا به ورزش مورد علاقۀ خودتان بپردازد. فقط به این دلیل که شما ستارۀ بسکتبال تیم دبیرستا­نتان بوده ­اید و آن را بسیار دوست داشتید و بسکتبال، ورزش مورد علاقۀ شما بوده است، به این معنا نیست که فرزندتان هم می ­خواهد همین ورزش را انتخاب کند. در رابطه با کودکان، لذت و خوش ­گذرانی، بزرگترین انگیزه است. اگر شما آنها را به ورزشی که دوست ندارند مجبور کنید، استعدادشان سوخته و به ­زودی ورزش را رها می ­کنند. به آنها فرصت دهید تا علایق ورزشی خودشان را کشف کنند، حتی اگر این ورزش با ورزش مورد علاقۀ شما یکسان نباشد!

۲. به فرزندتان اجازه دهید تا در چند رشتۀ ورزشی شرکت کند

اگر برای خانواده­ تان امکان دارد به فرزندتان اجازه دهید تا بیش از یک ورزش را انجام دهد. اخیراً در این رابطه تحقیقات زیادی منتشر شده است. هیچ چیز بدتر از این نیست که فرزندتان را مجبور کنید تا در یک رشتۀ ورزشی فعالیت کند. چون فکر می­ کنید این تنها راه خبره شدن است. تحقیقات انجام شده در یکی از تیم ­های فوتبال نشان می ­دهد که از بین ۴۲ نفری که از دوران کودکی، فقط فوتبال بازی می ­کردند، تنها ۵ نفر این رشته را ادامه داده ­اند. هنوز فکر می ­کنید که فرزند شما باید تنها در یک ورزش تخصص داشته باشد؟

۳. مربی مناسب انتخاب کنید

زمانی که می ­گوییم مربی مناسبی پیدا کنید، والدین همیشه با تعجب به ما نگاه می ­کنند. بعضی از آنها فکر می­ کنند تعویض تیم بهانه است و آنها باید هر طور که شده با مربی کنار بیایند. در حالی که ما هم مخالفیم که ورزشکاران به منظور رسیدن به بالاترین شانس برنده شدن، تیم به تیم موقعیت ­شان را تغییر دهند. حقیقت این است که اهمیتی ندارد که تیم می ­برد یا می بازد، مهم این است که آیا مربی برای رشتۀ مورد نظر این سن مناسب است یا خیر. این­ موارد، نمونه سؤالاتی هستند که شما باید راجع به مربی فرزندتان از خودتان بپرسید:

• آیا فرزندتان از تمرین در حضور این مربی لذت می ­برد و احساس خوبی دارد؟
• آیا مربی به کودکان اهمیت می ­دهد؟
• آیا مربی اصول درستی را گوشزد می ­کند؟
• آیا مربی فقط روی بهترین بازیکنان تمرکز می ­کند؟
• آیا مربی در طول فصل مسابقات مانند مربی تیم ملی با کودکان رفتار می ­کند؟

اگر احساس می ­کنید که مربی برای رشتۀ مورد نظر این سن مناسب نیست، برای پیدا کردن یک مربی جدید، تردید نکنید.

۴. به مربی اجازه دهید تا مربیگری کند

اگر شما مربی نیستید، مربیگری هم نکنید. بزرگترین مشکل این است که والدین از کنار زمین مربیگری می ­کنند، همین کار باعث می ­شود که بازیکنان کلافه شوند، زیرا از یک طرف مربی به آنها می ­گوید که چه کار کنند و از طرف دیگر والدین هم به او پیشنهاداتی می ­دهند. این کار، کودک شما را در موقعیت بسیار بدی قرار می ­دهد و مجبورش می ­کند تا بین خوشحال کردن مربی و والدینش، یکی را انتخاب کند. این فشاری است که در واقع هیچ کودکی نباید با آن مواجه شود.

• لطفاً به جای مربیگری، فقط فرزندانتان را از کنار زمین تشویق کنید.

۵. از گفتگو با مربی نترسید

اغلب والدین حاضر به ملاقات با مربی و بیان مشکلات خود نیستند. از طرفی والدین و دوستان دیگر در مورد رفتارهای بد مربی، به­ صورت پنهانی غیبت می ­کنند. این رفتار سودی ندارد و تنها مشکلات را بیشتر می ­کند. اگر شما مشکلی دارید، حتماً یک قرار ملاقات با مربی گذاشته و سؤالتان را بپرسید و در موردش گفت و گو کنید. این سؤالات در مورد هر چیزی می ­تواند باشد، مثلاً: چرا بازیکن ما زیاد بازی نمی ­کند؟ یا این­که چرا ورزشکاران باید به این اندازه سخت تمرین کنند؟ اگر سؤال شما با روش درستی پرسیده شود، همه مربیان از گفتگو و پاسخدهی به شما خوشحال می ­شوند. البته خیلی از اوقات ممکن است در پاسخ، چیزی را بشنوید که مورد دلخواه شما نباشد.

۶. هرگز تصمیمات مربی را تضعیف نکنید

هرگز به فرزندتان ابراز نکنید که با تصمیم مربی، مخالف هستید. این باعث می ­شود که فرزند شما اعتمادش را به مربی از دست بدهد و تصمیمات آینده مربی را نیز زیر سؤال ببرد. هیچ مربی ­ای نباید با این مسئله مواجه شود. این کار باعث می ­شود که همۀ بازیکنان نسبت به مربی خود بی­اعتنا شوند و هماهنگ کردن آنها کار خیلی سختی خواهد بود. در عوض، اگر مربی تصمیمی گرفته است که شما با آن مخالف هستید و  مطمئن هستید که این کار ارزش بحث کردن را دارد، یک قرار با مربی گذاشته و در موردش با او صحبت کنید.

۷. اجازه دهید فرزند شما از مربی ­اش مربیگری بگیرد

اگر شما مربی را قبول دارید باید اجازه دهید که او به مربیگری ­اش بپردازد. زمانی­که مربی به هر دلیل، صدایش را روی بازیکن بلند می ­کند، والدین بخواهند از فرزندانشان حمایت کنند، ادامۀ مربیگری برای مربی غیرممکن می ­شود.

• اجازه دهید فرزندانتان به کسانی که به آنها آموزش می ­دهند، عادت کنند.

• ورزش، زندگی است، بر آن مسلط شوید.

این امر یک نکتۀ بسیار مهم است، اما فقط دربارۀ مربیانی صدق می ­کند که به بازیکنا­نشان به درستی آموزش می ­دهند و به آنها اهمیت می ­دهند. مربیِ عاشق، مسئولیت بازیکنان خود را به عهده می ­گیرد و درس­ های سخت زندگی را به آنها می ­آموزد. این در مورد مربیانی صادق نیست که از بازیکنان خود سوء استفاده می ­کنند. اگر می ­دانید که مربی برای فرزندان شما با عشق  مربیگری می­کند، پس به فرزندتان اجازه دهید که با عشق بیاموزد.

۸. داوطلبانه به تیم کمک کنید

هرچه افراد بیشتری به تیم کمک کنند، تیم پربارتر می­ شود. داوطلب شدن برای کمک به تیم، می ­تواند شامل پیدا کردن اسپانسر برای تیم، حمل وسایل مورد نیاز تیم مانند بطری آب و ...، کمک به تهیۀ لباس تیم، کمک ­رسانی در رفت و آمد بازیکنان و یا هرچیز دیگری. در هر صورت، از کمک شما قدردانی خواهد شد. این راه خوبی است تا بتوانید والدین، بازیکنان و مربی را بشناسید و تمام فصل مسابقات برای شما لذت ­بخش ­تر شود.

تهیه و تنظیم: 

الهه زمانی، دکتر افسانه صنعت کاران، محمدصادق رفعت

کمیتۀ روانشناسی هیأت پزشکی ورزشی استان البرز