پرفشاری خون عامل خطر بروز بیماریهای قلبی عروقی بوده و می­تواند منجر به فیبریلاسیون دهلیزی، نارسایی احتقاقی قلب، سکته مغزی و نارسایی کلیوی شود و همچنین جزء مهمی از سندرم متابولیک می­باشد. از طرفی شواهد نشان داده اند که کاهش فشار خون، شیوع مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی را کاهش می­دهد. افزایش فشار خون با افزایش فعالیت سمپاتیک قلبی عروقی، کاهش فعالیت پاراسمپاتیک و دیگر تنظیم کننده­های ضربان قلب همراه است. با این وجود، کنترل این بیماری اغلب به شکل بهینه انجام نمی گردد. اگرچه فشارخون بالا را می توان از طریق درمان های دارویی کاهش داد ولی دارو های ضد فشار خون برای همه افراد موثر واقع نشده،  پرهزینه و دارای اثرات جانبی متعددی می باشند که کیفیت زندگی افراد را مختل می نمایند. تحقیقات نشان داده تغییرات در سبک زندگی می تواند یکی از  راهکارهای موثر در کنترل فشارخون بالا باشد. که یکی از عوامل موثر بر سبک زندگی، ورزش و فعالیت بدنی می باشد. به طوریکه نشان داده شده که ورزش با شدت های خفیف تا متوسط می تواند باعث کاهش فشار خون در افراد با فشار خون بالا شود و رابطه معکوسی بین سطح آمادگی جسمانی و فشار خون وجود دارد.

دلایل حاکی از آن است که ورزش، بروز و شدت عوامل خطرزای قلبی عروقی، همچنین پرفشاری خون را تقلیل می دهد و کاهش مصرف داروی ضد پرفشاری خون را امکان پذیر می کند و متعاقب آن از ریسک مرگ زودرس می کاهد. شواهد اخیر نشان می دهد که آمادگی جسمانی حد مطلوب با پایین بودن فشار خون سیستولی در حالت استراحت ارتباط دارد و کم شدن وزن و پرهیز از مصرف دخانیات به کاهش بیشتر فشار خون کمک می کند. به نظر می­رسد یکی از علت های  اصلی کاهش فشار خون ناشی از ورزش، کاهش فعالیت سمپاتیک قلبی عروقی پس از شرکت در برنامه تمرینی می باشد.

در انسان بهبود فشارخون ناشی از ورزش در پاسخ به چندین نوع از ورزش هایی که عضلات بزرگ در آن فعال هستند، مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، دو و شنا مشاهده شده است. علاوه بر همه اینها، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد ورزش طولانی تر به مدت ۴۵ دقیقه در مقابل  ۲۵ دقیقه اثر طولانی تر و قابل توجه تری در کاهش فشار خون ناشی از ورزش دارد. البته تحقیقات جدید در حال بررسی تاثیر پروتکل های تمرینی مختلف می باشد.  

بنابراین ورزش به عنوان یک روش غیر داروی ی برای کاهش فشار خون در طی استراحت یا در حین انجام فعالیت های بدنی روزانه  شناخته می شود. به خصوص در افراد مسن، ورزش ممکن است روش مناسب تری برای کنترل فشارخون به دلیل هزینه­های کم وعدم تداخل با درمان های دیگر باشد.

دکترحمید ملکشاهی نیا/ هیات پزشکی ورزشی استان خوزستان