اگر با استعداد ترین تیم دنیا را هم داشته باشیم، اما انسجام تیمی خوبی نداشته باشیم، شکست تنها هدفی است که به سمت آن در حرکت هستیم. انسجام تیمی فرایندی فعال است که طی آن اعضاء یک تیم گرد هم آمده و برای رسیدن به یک هدف مشترک با هم متعهد می شوند و به یک تیم معنی می بخشند. نام مربی بزرگی به نام خولیو ولاسکو برای همه ما آشنا هست و چندین سال در ایران به مربیگری پرداخته است، ولاسکو تعریف خیلی خوبی از کار تیمی دارد: تیم یعنی عده ای که با هدفی مشخص و در جهتی معین تلاش می کنند. برای اینکه یک گروه به تیم تبدیل شود، باید به هر نفر، وظیفه مشخصی را محول و برای گروه، هدفی مشخص تعیین کنید. هیچ مربی ای برای انتخاب بازیکنانش، آزمایش انسجام تیمی و کار گروهی ندارد، ولی همیشه سعی می کند بهترین بازیکن را بدون در نظر گرفتن رفاقت ها انتخاب کند و لذت کار گروهی را به آنها نشان دهد. در ورزش، قطعاً بازیکنانی هستند که بهتر از بقیه هستند، به همین خاطر لازم است که به بقیه کمک کنند، چون کمک کردن قسمتی از ورزش است.

­به قول باب راس: کل یک مجموعه یا تیم با تمام اعضایش تعیین کننده موفقیت تیم است. شاید شما در تیم خود بهترین ستاره های دنیا را داشته باشید اما اگر این افراد نتوانند با هم و در کنار هم بازی کنند و به هم کمک کنند، این تیم، ارزشی ندارد.

برای اینکه هر تیمی بتواند به پتانسیل واقعی خود دست یابد و نیز برای داشتن تیم خوب (و نه فرد خوب) تک تک بازیکنان و افراد تیم باید متعهد باشند که با یکدیگر سخت تمرین کنند. اما اگر با اعضاء تیم خود همکاری نکنید و آنها را حمایت نکنید، هرگز تیم ورزشی موفقی نخواهید داشت. در ورزش هیچ چیز بدتر از این نیست که اعضاء یک تیم دارای پتانسیل های بالا با هم همکاری نکنند. بازیکنان به منظور غلبه بر ناملایمات و برای رشد و ارتقاء تیم به حمایت و با هم بودن چه در میدان ورزش و چه خارج از آن نیاز دارند.

.

دو سناریو زیر را با هم بررسی می کنیم:

سناریو اول:

دیوید که تازه وارد محل شده است تصمیم می گیرد قبل از آغاز مدرسه وارد یک تیم بیسبال شود و برای خود، دوستان جدیدی پیدا کند، در طی اولین تمرین در تیم بیسبال زمانی که دیوید به دلیل اولین اشتباه به زمین می خورد، بقیه هم تیمی هایش بدون آنکه او را کمک کنند، با خنده او را مسخره می کنند، این در حالی است که دیوید پیش از این هرگز بیسبال را به صورت مسابقه ای و رقابتی بازی نکرده است و هم تیمی هایش از آنجایی که بیشتر از او نگران بازی خودشان هستند به دیوید کمک نمی کنند.

این گروه قبل از بیسبال، همدیگر را در استخر، شهربازی و خارج از اردو می دیدند اما هیچکدام از آنها دیوید را به تیم دعوت نکردند. در نتیجه این بی مهری ها، دیوید منزوی و کم انگیزه می شود و دائماً نگران اشتباهاتش هست و نهایتاً این مسئله باعث می شود که او تیم را تنها با ۸ بازیکن، ترک کند و این درست هنگامی است که تیم آنها با تیم قدرتمند «تایگر» مبارزه دارد و آنها این بازی را واگذار می کنند و تیم به دلیل ترک دیوید در روز بازی او را تا پایان فصل جریمه می کند.

.

سناریوی دوم:

بن که کاپیتان تیم است با دیدن این صحنه (اشتباه دیوید و افتادن او) با دوستانش صحبت می کند و از آنها می خواهد شانس دیگری به دیوید بدهند و اجازه دهند او خودش را پیدا کند. بن در راه خانه با دیوید صحبت می کند و او درباره چگونگی بازی راهنمایی می کند. روز بعد قبل اینکه هم تیمی هایش به تمرین بیایند، دیوید، بن را ملاقات کرده و با او تمرین می کند. زمانی که هم تیمی های دیوید می آیند، با دیدن پیشرفت و تغییر بازی او شگفت زده می شوند، آنها با حمایت از رهبری و هدایت بن به دیوید کمک کردند تا چگونگی بازی را یاد بگیرد. در سراسر فصل تابستان تیم آنها به پیشرفت و ارتقاء خود ادامه می دهد و پیوند و ارتباط بازیکنان با هم بیشتر و بیشتر می شود.

در بازی حساسی که در مقابل تیم تایگر دارند، بازیکنان آمادگی خود را در جهت موفقیت تیم به رخ رقیب می کشند، هنگامی که دیوید در وضیعت سختی در حین بازی قرار می گیرد، هم تیمی هایش در کنار هم به او کمک می کنند و در نهایت تیم با رهبری و هدایت بن به پیروزی می رسد.

.

کدامیک از سناریوها به نفع ماست؟

.

نکات کاربردی:

* ورزشکارانی که به تیم و بازیکنان تیم کمک می کنند را تشویق کنید.

* می توان با تکیه بر کمک بازیکنان، تیمی همدل، قوی، پایدار و  منسجم ساخت.

* وظیفه و نقش خود را در تیم بدانیم و به همدیگر کمک کنیم تا به هدف تیمی خود برسیم.

* بدانیم که ما علیه هم تیمی های خود رقابت نمی کنیم، بلکه در کنار هم علیه یک حریف رقابت می کنیم.

* مربی تنها کسی نیست که باید به بازیکنانش کمک کند، بلکه بازیکنان هم وظیفه دارند تا به همدیگر کمک کنند و این کار باعث همدلی و صمیمیت بین بازیکنان می شود.

.

.

تهیه و تنظیم:  دکتر افسانه صنعتکاران، محمدصادق رفعت و نیلوفر آسیاچی

کمیته روانشناسی هیات پزشکی ورزشی استان البرز