جمعه ۲۹ تیر ۱۳۹۷ - ۱۹:۴۳

ضربه مغزی در ورزش

ضربه مغزی

ضربه مغزی آسیبی به مغز است که طی آن در اثر ضربه، مغز در جمجمه تکان می خورد.

ضربه مغزی آسیبی به مغز است که طی آن در اثر ضربه، مغز در جمجمه تکان می خورد. لزوماً فرد بلافاصله پس از ضربه دچار بیهوشی نمی شود. صرف نظر از سن، ورزشکار و غیر ورزشکار که مشکوک به ضربه مغزی هستند باید  سریع فعالیت خود را قطع کنند.

.

برنامه ای کامل از فعالیت های ورزشی

یک برنامه مناسب فعالیت‌های فیزیکی شامل تمرین‌های هوازی و تمرین‌های قدرتی می باشد اما لزوماً هر دوی آنها نباید در همان جلسه انجام شود. ترکیب این دو به حفظ و بهبود وضعیت قدرت عضلات و سلامت ریوی قلبی کمک می کند. فعالیت های منظم ورزشی سودمندتر از فعالیت‌های گسسته اما با شدت فراوان است. پس ورزش‌هایی که دوست دارید را انتخاب کنید تا بتوانید در برنامه ورزشی خود آن را جای دهید.

بر اساس توصیه ACSM برای افراد سالم و بزرگسال - که در سال ۲۰۱۱ به روز شد- حداقل روزانه ۳۰ دقیقه فعالیت‌های فیزیکی با فشار متوسط (آنقدر که فرد عرق کند اما همچنان بتواند صحبت کند) برای ۵ روز در هفته یا برای ۲۰ دقیقه فعالیتهای به شدت پرفشار اما سه روز در هفته توصیه می شود. ترکیب فعالیت‌های پرفشار و فشار متوسط می تواند نتیجه بهتری به همراه داشته باشد.

مثال هایی از فعالیت های هوازی عبارتند از :

  • پیاده روی
  • دویدن
  • پله نوردی
  • دوچرخه سواری
  • قایقرانی
  • اسکی صحرا نوردی
  • شنا

به علاوه، تمرین های قدرتی باید حداقل دو روز در هفته انجام شود. با ۸ تا ۱۲ تکرار از ۸ تا ۱۰ تمرین مختلف که تمام عضلات و گروه‌های عضلانی بزرگ و اصلی را در بر بگیرد. این گونه فعالیت و ورزش می‌تواند به همراه استفاده از وزنه، کش ها، توپ های درمانی و یا دستگاه باشد.

.

ضربه مغزی چیست

ضربه مغزی آسیبی به مغز است که توسط نیرویی ناگهانی ایجاد شده و در بسیاری از ورزش ها رخ می دهد.   نیازی نیست تا  به سر یک ورزشکار ضربه وارد شود تا دچار ضربه مغزی شود، برخورد با افراد دیگر، توپ یا زمین از علل مرسوم این اتفاق هستند. در این شرایط مغز درون جمجمه تکان خورده و این تکان ناگهانی می تواند باعث ورم مغز شود.   کلاه خود های ورزشی یا همان هلمت ها درمقابل آسیب های جدی از سر محافظت می کنند، اما لزوماً از ضربه مغزی جلوگیری نمی کنند. حتی ممکن است بلافاصله پس از این اتفاق خانواده، مربیان یا همبازیان فرد متوجه وخامت اوضاع نشوند، پس اگر شک به ضربه مغزی وجود داشت باید حتماً بازی قطع شود.

.

علائم ضربه مغزی

معمولا  ضربه های سهمگین تر به سر، علائم جدی تری را نیز به همراه دارد مانند خونریزی مغزی.

افراد در صورت داشتن یکی از علائم خطرناک زیر به مراقبتهای ویژه  و اضطراری نیاز خواهند داشت :

  • گیجی و سردردهای تمام نشدنی
  • استفراغ، دوبینی و مردمکهای نامتقارن
  • تغییر رفتار و زودرنجی و کج خلقی
  • خواب آلودگی یا کاهش سطح هوشیاری

سایر علائم ضربه مغزی کمتر مشخص هستند و در چهار دسته طبقه بندی می شوند:

  • علائم فیزیکی : سردرد، تهوع، سرگیجه، مشکلات بینایی یا تعادل، حساسیت به نور یا صدا
  • علائم شناختی: احساس کندی یا گیجی، مشکلات تمرکز، مشکلات یادآوری.
  • علائم عاطفی: زودرنجی، غمگین بودن، عصبی بودن، بروز احساسات بیش از سابق
  • علائم مرتبط با خواب: خواب بیشتر یا کمتر از حد معمول، خواب آلودگی، به سختی خوابیدن.

.

تشخیص ضربه مغزی

با فرض اینکه ورزشکار آسیب دیده هیچ کدام از  علائم جدی ضربه مغزی را بروز نداده است، به سی تی اسکن یا MRI نیازی نخواهد داشت. در حال حاضر هیچ تست تصویر برداری وجود ندارد که بتواند ضربه مغزی را تشخیص دهد. پزشک  درباره علائم بیمار سوالاتی می پرسد، آزمایش فیزیکی نورولوژیک و شاید تست تعادل می گیرد و ممکن است که تصمیم بگیرد تا تست سرعت روانی یا همان تست نورو سایکولوژی را انجام دهد. در صورتی که  این تستها قبل از آسیب نیز انجام شده باشند می ‌توان با مقایسه نتایج تست های قبل و بعد از ضربه به بهترین نتیجه رسید.

.

درمان ضربه مغزی

متاسفانه افراد مبتلا به ضربه مغزی رفتار و چهره نرمالی دارند. پس سخت است که به آنها و خانواده شان توضیح دهید دچار ضربه مغزی شده اند. مانند هر عضو آسیب دیده بدن مغز در این شرایط  باید استراحت کند. در طول ریکاوری ورزشکاران نباید تحرک چندانی که منجر به افزایش ضربان قلب شده، داشته باشند. نباید کار های ذهنی مانند تکلیف های دانشگاه و مدرسه که به تمرکز نیاز دارند انجام داد. پزشکان معمولاً توصیه می‌کنند که  فعالیت هایی که نیاز به کارهای ذهنی دارد کمتر انجام شود. اما در بعضی موارد مغز کاملا باید در استراحت باشد، یعنی بدون فکر یا حتی کارهای مانند نوشتن پیامک و بازی های ویدئویی. با ریکاوری مغز فعالیت های شناختی به مرور باز می‌گردد. تنها زمانی که  در شرایط استراحت، مغز فعالیت کاملاً نرمالی داشته و هیچ کدام از علائم فوق وجود نداشته باشد،   ورزشکار می ‌تواند ورزش را از سر بگیرد.

 بیشتر  افرادی که ضربه مغزی شده اند در طول ۷-۱۴ روز بهبود می یابند. برخی افراد برای بهبود به زمان طولانی تری نیاز دارند و  برخی هرگز به شرایط کاملاً عادی باز نمی گردند. ضربه مغزی مجدد می ‌تواند با آسیب های جدی ترو دوران نقاهت طولانی تر همراه باشد. ضربه مغزی مجدد زمانی که هنوز مغز کاملاً بهبود نیافته است می‌تواند کشنده  بوده و باعث تورم سریع مغز و سندروم اثر دوم شود.

.

بازگشت به ورزش

 فرآیند بازگشت تمرین بعد از ضربه مغزی بعد از بهبود تمام علائم در استراحت و  فعالیت مغز آغاز می‌شود. سپس ورزشکار می تواند به صورت تدریجی طی ۵ روز فعالیت ورزشی خود را آغاز کند. باید توجه داشت در صورت بروز هر علامتی در هر کدام از این مراحل باید فعالیت را قطع و به پزشک مراجعه کرد.

  • روز اول: فعالیت های آرام، مانند پباده روی یا آهسته دویدن
  • روز دوم : افزایش فعالیت مانند دویدن یا دوچرخه سواری
  • روز سوم: ورزش های سنگین بدون تماس با دیگران، مانند دوی سرعت
  • روز چهارم: ورزش های تماسی تحت نظارت و مراقبت دقیق
  • روز پنجم: شرکت کامل در تمام فعالیت ها.

.

سود فعالیت به خود شما باز می گردد!

افرادی که از نظر فیزیکی تحریک بیشتری دارند بیشتر زندگی می کنند و زندگی سالم تری دارند. تحقیقات نشان داده است که فعالیت فیزیکی با شدت مناسب - مثل  ۳۰ دقیقه پیاده روی سریع در روز- به طور چشمگیری بر طول عمر تأثیر می گذارد. حتی افرادی که دارای ریسک فاکتورهایی مانند فشار خون بالا، دیابت هستند و یا حتی دخانیات مصرف می کنند نیز می ‌توانند از فواید ورزش منظم بهره ببرند.

همانگونه که بسیاری از متخصصین تغذیه اعلام کرده اند، ورزش می‌تواند به  کنترل و کاهش وزن کمک کند. حتی ورزش منظم می‌تواند فشار و کلسترول خون را را کاهش داده، قند خون را کنترل کند و باعث ساخت استخوانهای قوی تر و متراکم تر شود.

.

قدم اول

قبل از شروع یک برنامه ورزشی،   آزمایش بررسی فیتنس دهید یا به مرور سطح فعالیت خود را افزایش دهید. سوالات زیر را در نظر داشته باشید. این پرسشنامه آمادگی فعالیت فیزیکی (PAR-Q) به شما کمک می کند که تعیین کنید آیا برای شروع یک برنامه منظم ورزشی آماده هستید.

  • آیا پزشک تا به حال به شما گفته است که دچار بیماری قلبی هستید یا به شما توصیه کرده است که تنها باید ورزش خاصی را پیگیری کنید؟
  •  آیا در حین فعالیت فیزیکی احساس درد دارید؟
  • آیا در ماه گذشته در زمان هایی که تحرک نداشته اید دردی در قفسه سینه خود احساس کرده اید؟
  • آیا تعادل خود را در نتیجه سرگیجه از دست داده اید؟ آیا تا به حال  بیهوش شده اید؟
  •  آیا دچار مشکلات استخوانی یا مفصلی هستید که با ورزش یا ورزش های خاصی بدتر شوند؟
  •  آیا در حال حاضر پزشک برای شما داروی فشار خون یا داروهایی برای بیماری های قلبی تجویز کرده است؟
  •  آیا خودتان دلیلی برای آنکه نباید ورزش کنید به نظرتان می رسد؟

اگر پاسخ یک یا چند سوال بالا مثبت است، اگر بالای ۴۰ سال سن دارید و اخیراً ورزش نکرده اید و یا اگر از سلامتی خود نگرانید قبل از شروع ورزش با پزشک مشورت کنیدو اگر پاسخ تمام سوالات فوق منفی است  می‌توانید ورزش را شروع کنید.

.

قبل از ورزش

افراد باید قبل از شروع هر فعالیت ورزشی از جمله فعالیتهایی که در این بروشور ذکر شد تحت ارزیابی‌های پزشکی قرار گیرند تا بتوانند فعالیت خود را آغاز کنند. تمام ورزش ها برای همه افراد مناسب نیستند و بعضی از برنامه های ورزشی می توانند باعث آسیب و مصدومیت شوند. فعالیت های جسمی باید با سرعت مناسب انجام شوند.   اگر فردی احساس درد یا ناراحتی کرد باید سریعاً ورزش را قطع کند؛ در این شرایط حتماً باید به پزشک مراجعه کرد.

.

دکتر عاطفه محمدنژاد نایب رئیس بانوان هیات پزشکی ورزشی استان البرز

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.