بروز آسیب های ورزشی در زنان تقریبا ده برابر مردان است. آسیب های بدون برخورد رباط صلیبی قدامی در زنانی که در ورزش های  نیازمند پرش و برش (مثل فوتبال و بسکتبال)، ۴ تا ۶ برابر در مقایسه با مردان شرکت کننده در همان فعالیت ها، زیادتر است. مهم ترین وظیفه رباط صلیبی قدامی محدود کردن حرکت استخوان درشت نی به جلو و چرخش داخلی آن در عمل صاف کردن زانو می باشدو مانع از جابجایی و فشار ناشی از خارج شدن از خط میانی مفصل زانو میشود.

عوامل موثر بر افزایش آسیب در زنان

• در اواسط چرخه قاعدگی، افزایش شلی مفصل زانو، یک عامل زیان بار وآسیب زا در مفصل زانو به شمار می رود. نتایج مطالعه ای نشان می دهد بیشترین میزان آسیب در این مرحله رخ می دهد.
• بیشتر بودن مقدار هورمون ریلکسیشن یکی از عوامل موثر در بروز آسیب ACL می باشد. در ورزشکاران زن نخبه ای که آسیب فوق را دیده اند مقادیر سرمی این هورمون زیادتر می باشد.
• گروهی از پژوهشگران عنوان کرده اند عملکرد مهارت حرکتی در مرحله پیش قاعدگی احتمالاٌ کاهش می یابد.
• بر خلاف مردان، زنان، هنگام فرود آمدن روی زمین پس از پرش برای پرتاب توپ، زانوی خود را کمتر خم میکنند، لذا فشار زیادتری به زانوی آنها وارد میشود و بیشتر مستعد آسیب رباط صلیبی قدامی زانو هستند.
• زنان بیشتر به تقویت عضله جلوی ران میپردازند. در نتیچه هنگام تغییر ناگهانی حرکت فشار بیشتری به رباط فوق می آید.
• استروژن و پروژسترون باعث میشود رباط فوق در خانم ها مستعد نرمی و کشش بیش از اندازه شود.

راه های پیشگیری از آسیب ACL

• کاهش فعالیت و جلوگیری از حرکات پرشی انفجاری و تغییر جهت دادن ناگهانی در مرحله پیش قاعدگی و اواسط چرخه قاعدگی، راهی برای پیشگیری از این آسیب است.
• از سویی تقویت عضله همسترینگ(پشت رانی)، همراستا با تقویت عضلات جلوی ران، راه دیگری برای پیشگیری از پارگی این رباط می باشد.
• با تمرینات گوناگون عصبی و عضلانی از جمله تمرین پلایومتریک، ورزش های تحریک کننده حس عمقی و اصلاح وضعیت فرود و چرخش ها، احتمال آسیب  ACLرا می توان کاهش داد.
• استفاده از قرص های ضد بارداری باعث می شود تا آسیب فوق تا حدودی کاهش یابد.

روش های درمان

پارگی رباط صلیبی قدامی بدون عمل جراحی بهبود نمی یابد. با وجود این، در افراد مسن یا کسانی که فعالیت بدنی کمی دارند وکسانی که پارگی لیگامنت در آنها ناکامل است و ناپایداری زانو ندارند و البته در کودکان، اگر پایداری زانویشان خوب باشد، ممکن است متخصصین تصمیمی به جز درمان جراحی بگیرند. بدین منظور بیمار با استفاده از زانوبند و عصا مانع از آوردن فشار روی زانو شده و بعد کاهش تورم زانو، فیزیوتراپی می تواند با برگرداندن حرکات زانو به وضع طبیعی به برگشت بیمار به فعالیت های روزمره زندگی کمک موثری کند.

 درمان جراحی در ۹۰ درصد مواقع با موفقیت همراه است. امروزه، جراحی بازسازی رباط صلیبی قدامی بیش تر با استفاده از آرتروسکوپ انجام می شود.

منع: فیزیولوژی ورزشی زنان تالیف دکتر عباسعلی گایینی دکتر آقا علی قاسم نیان

پرستو معظمی گودرزی - نائب رئیس بانوان هیات پزشکی ورزشی استان مرکزی