با بالا رفتن سن، واکنش بدن نسبت به عوامل بیماری زا متفاوت می شود. بنابراین سالخوردگی سیستم ایمنی، ریسک ابتلا به بیماری ها را افزایش می دهد. اما این فرآیند تا حدودی قابل پیشگیری است. عادت های خوب و سبک زندگی سالم به افراد کمک می کند عملکرد سیستم ایمنی خود را تا سنین بالا حفظ کنند.
مدیرگروه ایمنی شناسی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان این مطلب، گفت: سیستم ایمنی بدن کمک می کند تا بدن در برابر عوامل بیماری زا مصون بماند. منظور از عوامل بیماری زا، میکروب ها، باکتری ها، ویروس ها، قارچ ها، انگل ها، سلول های ناهنجار خود بدن و آلرژن ها هستند. با این هدف، بخشی از سیستم ایمنی آنتی بادی هایی را تولید می کند. آنتی بادی ها عواملی هستند که مواد و میکروب های مضر را تخریب یا خنثی می کنند. بنابراین آنتی بادی ها بخشی از دفاع بدن ما در برابر هرگونه تهاجم یا تهدید است.
دکتر «مهرنوش درودچی» با بیان اینکه سیستم ایمنی همواره هم یک شکل عمل نکرده و در طول زندگی با تغییراتی مواجه است، ادامه داد: به عنوان مثال در مورد نوزادان و کودکان، سیستم ایمنی هنوز کامل نشده است. خردسالان تنها مقداری آنتی بادی دارند که از مادر خود دریافت کرده اند، آنها این آنتی بادی ها را طی دوران جنینی و به کمک جفت و سپس از راه شیر مادر دریافت کرده اند. اما زمانی که کودکان در معرض عوامل بیماری زا قرار می گیرند، کم کم مکانیسم دفاعی خود را تکمیل می کنند. بخش دیگری از سیستم ایمنی شامل سلول هایی است که مستقیم یا با واسطه سلول های دیگر به دفاع در برابر عوامل بیماری زا می پردازند. این سلول ها نقش بسیار مهمی در تعیین شدت و نحوه پاسخ بدن به عوامل بیماری زا دارند.
چرا باید بیشتر مراقب سالمندان باشیم؟
او تغییرات حاصل از افزایش سن را بر فعالیت سیستم ایمنی اثرگذار دانست و ادامه داد: این پدیده ای است که با پیر شدن سیستم ایمنی و زوال آن ارتباط دارد؛ بنابراین افراد با سنین بالاتر بیشتر در معرض عفونت ها، ابتلا به سرطان و مبتلا شدن به انواع بیماری های ویروسی مانند آنفلوانزا، ذات الریه یا کرونا هستند. از سویی دیگر بسیاری از بیماری های خودایمنی در نیمه دوم بزرگسالی بیشتر روی می دهند. همچنین، در سنین بالا، بدن اغلب با سرعت کمتری ترمیم می شود؛ زیرا توانایی سلول ها برای فرآیند التیام و ترمیم کاهش می یابد. این اتفاق می تواند تبدیل به یک چرخه معیوب شود و از آنجایی که بهبودی کُند است، اگر بدن در معرض بیماری قرار بگیرد می‌تواند دوباره بیمار شود.
به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز این امکان وجود دارد که مشکلات مرتبط با سالخوردگی سیستم ایمنی را به کمترین میزان تقلیل دهد و حتی این امکان وجود دارد که شروع این فرآیند را به تأخیر بیندازد؛ بنابراین عواملی در سبک زندگی وجود دارند که باید به آنها بیشتر توجه کنیم.
عوامل موثر در ارتقای سیستم ایمنی بدن
دکتر درودچی این عوامل را شامل ورزش، تغذیه، عادت های روزمره و کنترل استرس و هیجان ها برشمرد و گفت: بر اساس تحقیقات اخیر، ورزش تأثیر قابل توجهی بر حفظ عملکرد سیستم ایمنی بدن دارد و افراد فعال، در واکنش به واکسیناسیون، آنتی بادی های بیشتری نسبت به افراد غیرفعال تولید می کنند.
او ورزش را در محافظت از ما مقابل عفونت ها و دیگر بیماری‌های مزمن که می توانند منجر به ضعف سیستم ایمنی شوند نیز مؤثر دانست و افزود: همچنین ورزش با بالا بردن سطح هورمون های شادی شامل «سروتونین»، «دوپامین» و «اوکسی توسین»، استرس و نگرانی را کاهش می دهد. بدین ترتیب، ورزش کمک می کند حالمان بهتر باشد و حال خوب هم در بهبود بیماری و پیشگیری از ابتلا به بیماری مهم است.
نقش خواب در ایمنی بدن
او یادآور شد: وقتی درباره عادت های سالم حرف می زنیم، باید به خواب و استراحت نیز اهمیت بدهیم. خواب خوب، کافی و منظم بدن را بازیابی کرده و سیستم ایمنی را فعال نگه می دارد.
توصیه پایانی این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، پرهیز از مصرف موادی مانند مانند الکل، سیگار و مواد مخدر بود.
ارسال نظر