یافته های مطالعات حاکی از آن است که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا با طیف وسیعی از اثرات بر سیستم تنفسی و قلبی عروقی و افزایش مرگ و میر همراه است. بسیاری از اجزای ریزگردها تحریک کننده و زمینه ساز بیماری های مزمن مانند آلرژی های دستگاه تنفسی، عفونت های تنفسی و بیماری های قلبی عروقی و در موارد شدید سرطان ریه محسوب می شود.

ریزگردها در حین تنفس وارد بدن شده و با چسیدن به سطح ریه ها، التهاب را در بدن تحریک کرده و باعث کاهش آنتی اکسیدان های بدن به ویژه آنتی اکسیدان های مایع پوششی ریه می شود که به دنبال آن سلول های مختلف تخریب شده و خطر ابتلا به سرطان، به ویژه سرطان ریه افزایش پیدا می کند.

دریافت غذا و مواد مغذی که التهاب را کاهش می دهد، در کنار دریافت مقادیر بالای آنتی اکسیدان های غذایی می تواند به کاهش اثرات مخرب ناشی از استنشاق ریزگردها کمک کند.

 مواد غذایی موثر در حفظ سلامت ریه ها

·         مصرف میوه و سبزی های زرد و نارنجی را افزایش دهیم.

مصرف بالای هویج، کدو حلوایی، گوجه فرنگی، زرد آلو، آلو، طالبی، موز و انبه در چنین مواقعی توصیه می شود. این میوه ها و سبزی ها دارای بتاکاروتن بالا هستند که که در بدن تبدیل به ویتامین A می شود و به بدن کمک می کند تا اثرات مضر ناشی از ریزگردها کاهش یابد.

·         میوه و سبزی های غنی از ویتامین C بخوریم.

پرتقال، لیمو ترش، نارنج، نارنگی، توت فرنگی، سیب، خربزه، طالبی، انار و سبزی های سبز تیره همچون اسفناج و سبزی خوردن، انواع فلفل از جمله فلفل دلمه ای و پیاز را در روزهای آلودگی با ریزگردها بیشتر مصرف کنیم.

·         مصرف جوانه ها و آجیل های گیاهی را در روزهای آلودگی هوا در اولویت قرار دهیم.

انواع جوانه ها، مغزهای آجیلی و تخم آفتابگردان حاوی ویتامینE  بالا است که می تواند به کاهش التهاب در بدن و مقابله با اثرات مضر آلودگی هوا بر سلامت کمک کند.

·         ماهی، گردو و خرفه بیشتر مصرف کنیم.

این مواد غذایی منابع خوبی از امگا ۳ هستند که می تواند در حفظ سلامت ریه ها موثر باشد.

·         از مصرف سبزی های خانواده کلم غافل نشویم.

کلم بروکلی، گل کلم و کلم برگ می تواند به روند حذف سموم و پیشگیری از سرطان کمک کند. یافته های تحقیقاتی حاکی از آن است که مصرف این سبزی ها اثرات منفی گرد و غبارهای استنشاق شده بر ریه را تا حد چشمگیری کاهش می دهد.

·         هندوانه، پیاز، تخم مرغ و سیر را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهیم.

این مواد غذایی حاوی ماده ای است که به تقویت ریه ها و کاهش خلط در ریه کمک می کند.

·         مکمل ویتامین D مصرف کنیم.

ویتامین D به عنوان تقویت کننده سیستم ایمنی نقش مهمی در مقابله با اثرات آلودگی هوا دارد. بنابراین توصیه می شود از وضعیت ویتامینD بدن خود با یک آزمایش ساده خون آگاه شویم و در صورت کمبود این ویتامین، با مشورت با کارشناسان یا متخصصان تغذیه از مکمل ویتامین D استفاده کنیم.

·         در تهیه غذاهای خود از زردچوبه استفاده کنیم.

این ادویه دارای «کورکومین» است که باعث بهبود عملکرد ریوی می شود.

·         مراقب وزن خود باشیم.

چاقی و اضافه وزن باعث ایجاد التهاب و فشار بر ارگان های بدن به ویژه قلب و ریه می شود و می تواند سیستم ایمنی بدن را در مقابله با عوامل ایجاد کننده بیماری از جمله آلودگی هوا با ریزگردها ضعیف کند. بنابراین اگر دچار چاقی و اضافه وزن هستیم یا کودکمان درگیر این مشکل است، توصیه می شود برای رهایی از این مشکل و آسیب کمتر در برابر ریزگردهای موجود در هوا، به کارشناسان و متخصصان تغذیه مراجعه کنیم.

«مریم مهارت»، رئیس گروه بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز