چهارشنبه ۶ دی ۱۴۰۲ - ۱۳:۲۲

/مطلب علمی/

ورزش و رژیم غذایی برای پیشگیری و درمان سارکوپنیا

sarcopenia.jpg

پرستو معظمی گودرزی، نایب رئیس و مسئول خدمات درمانی هیات پزشکی ورزشی استان مرکزی

سارکوپنیا(از دست رفتن و زوال توده ماهیچه های اسکلتی بدن به دلیل پیری)، اصطلاحی که روزنبرگ در سال 1989 ابداع کرد، یک بیماری تحلیل‌برنده عضلات اسکلتی است که به دلیل عدم تشخیص به موقع،  معمولا درمان آن دچار مشکل می شود. سرانجام در سال 2016 زمانی که سازمان جهانی بهداشت طبقه بندی بین المللی بیماری ها را برای سارکوپنی منتشر کرد، به عنوان یک بیماری شناخته شد. این بیماری عمدتاً با پیری پیشرفته مرتبط است، زیرا 5/36 درصد از بزرگسالان بالای 60 سال به سارکوپنی مبتلا هستند. البته چنانچه سبک زندگی غیر فعال باشد، سارکوپنیا از سنین پایین تر شایع می شود. سارکوپنی با هر دوی  دیابت نوع دو و چاقی مرتبط است. به عنوان مثال، از آنجایی که 80 درصد جذب گلوکز از خون توسط ماهیچه های اسکلتی جذب می شود، کاهش توده عضلانی ویا کیفیت آن باعث کاهش برداشت گلوکز خون می شود که با هیپرگلیسمی(مقدار زیاد گلوکز در پلاسمای خون) و خطر ابتلا به دیابت نوع دو همراه است. چاقی سارکوپنیک که با رسوب بیش از حد چربی در عضلات همراه است، باعث تعادل انرژی مثبت می شود و کیفیت عضلات را تضعیف می کند. چاقی سارکوپنیک قدرت عضلانی و تحرک افراد را کاهش می دهد و ممکن است خطر ابتلا به بیماری های زمینه ای را افزایش دهد. سارکوپنی با خطر ناتوانی جسمی و همچنین بیماری های مزمن قلبی عروقی و تنفسی مرتبط است. سارکوپنی اولیه نسخه‌ای که در افراد مسن‌تر مشاهده می‌شود و دلیل خاصی جز پیری ندارد (یک وضعیت عدم استفاده چندعاملی است که مستلزم اختلال در میوستاتین، سیتوکین‌های التهابی، عملکرد میتوکندری، از دست دادن سلول‌های ماهواره‌ای، نورون‌های حرکتی و هورمون‌های آنابولیک است). با این حال، سارکوپنی ثانویه، نوعی که در افراد جوان عمدتاً به دلیل عدم فعالیت مشاهده می‌شود، ممکن است ناشی از بیماری سیستمیک یا سوء تغذیه باشد. سارکوپنی با کاهش 3 تا 8 درصدی توده عضلانی بدون چربی در هر دهه پس از 30 سالگی مشخص می شود. کاهش تدریجی توده عضلانی اسکلتی به طور قابل توجهی پس از 70 سالگی تسریع می شود (تقریباً 15٪ در هر دهه). سارکوپنی 30 درصد افراد بالای 60 سال و بیش از 50 درصد افراد بالای 80 سال را مبتلا می کند. تقریباً نیمی از افراد ساکن در خانه سالمندان دچار سارکوپنی هستند و این بیماری به عنوان دروازه  بروز انواع  بیماریهای تضعیف کننده سلامت معرفی شده است.

رژیم غذایی و ورزش دو راهکار اصلی برای پیشگیری و درمان سارکوپنیا پیشنهاد شده است. به طور واضح شواهدی وجود دارد که معکوس کردن یک سبک زندگی غیرفعال با ورزش باعث می شود که افراد مبتلا به سارکوپنی قادر به درمان خود باشند، البته چنانچه در زمان اولیه وضعیت خود و زودهنگام اجرا شود. البته رهنمودهای غذایی و ورزشی برای افراد مسن باید با تجویزهای مربوط به عموم مردم متفاوت باشد، به ویژه اگر آنها مبتلا به سارکوپنی هستند. در جامعه بهداشتی توافق عمومی وجود دارد که رژیم غذایی و ورزش، احتمال سارکوپنی را کاهش می دهد و دستورالعمل‌های مختصرتر و متناسب با سن وجود دارد تا افراد مسن‌تر مقادیر مناسبی از تمام مواد مغذی را در طول عمر خود دریافت کنند. این موضوع شاید با پروتئین به بهترین شکل نشان داده شود، بطوریکه جوانان سالم کم تحرک تشویق می شوند تا 8/0 گرم/کیلوگرم پروتئین مصرف کنند، اما یک فرد مسن ممکن است مجبور باشد برای حفظ توده عضلانی بیش از دو برابر یعنی 8/1 گرم/کیلوگرم پروتئین دریافت نماید. با توجه به اصلاح سبک زندگی، درصد بسیار کمی از افراد مسن در ورزش مقاومتی شرکت می کنند که تصور می شود برای درمان سارکوپنی ایده آل است. شواهد علمی در خصوص نسخه نویسی تمرین مقاومتی بهینه برای بیماران سارکوپنی محدود و سخت است. زیرا طراحی برنامه تمرین مقاومتی برای افراد مسن‌ باید با در نظر گرفتن عوامل مهمی  مانند سابقه سلامتی/خانوادگی، آسیب‌ها و سطح آمادگی جسمانی انجام شود. دستورالعمل های کلی تمرینات مقاومتی برای افراد مسن شامل ۲ تا ۳ جلسه تمرین در هفته با حجم و شدت متوسط است. بیماران سارکوپنیک به دلیل کاهش توده عضلانی، به راحتی خسته می شوند و در نتیجه تحمل تمرینی پایینی دارند. برای تطبیق با خستگی پذیری، مقادیر درک فشار برای بیماران سارکوپنی در ابتدا باید بین 3 تا 5 در مقیاس 10 درجه ای بورگ باشد و در طول زمان به 6 تا 8 برسد.

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.