تنگی کانال نخاعی به باریک شدن فضای بین ستون فقرات گفته می‌شود. تنگی کانال فضای موجود برای نخاع و اعصابی که از نخاع منشعب می‌شوند را کاهش می‌دهد. تنگی کانال نخاعی میتواند باعث تحریک یا فشرده شدن نخاع یا اعصاب شود و در نهایت منجر به کمر درد و سیاتیک شود.

تنگی کانال نخاعی معمولا با گذشت زمان و به آهستگی ایجاد میشود. این مشکل بیشتر در اثر آرتروز یا تغییرات ناشی از ساییدگی ستون فقرات که به طور طبیعی با افزایش سن رخ میدهد است. بنابراین ممکن است تا مدت ها هیچ علائمی نداشته باشید. بسته به محل و شدت تنگی کانال نخاعی شما ممکن است علائمی مانند درد، گزگز، ضعف در گردن، پشت، بازو ها، پاها و دست های خود احساس کنید.

تنگی کانال نخاعی در کجا ایجاد می‌شود؟

تنگی کانال نخاعی میتواند در هر نقطه ای از ستون فقرات ایجاد شود اما معمولا در دو ناحیه رخ میدهد:

۱-در ناحیه کمر (تنگی کانال کمر)   ۲-در ناحیه گردن (تنگی ستون فقرات گردنی)

عوامل تنگی نخاعی چیست؟

۱-افزایش سن ۲- ژنتیکی ۳- شغل های سنگین ۴- وراثتی ۵- بیمارهای مادرزادی

علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟

علائم این وضعیت متغیر است و به شدت تنگی و ناحیه بروز آن بستگی دارد.

خشکی یا درد کمر یا گردن ازجمله علائم شایع تنگی کانال نخاع است. ممکن است فرد در پا، دست یا بازو دچار ضعف یا بی حسی شود. اگر تنگی نخاع در قسمت کمر باشد، وضعیتی به نام سندرم دم اسب رخ می دهد. علائم این سندرم عبارت است ا  :درد و ضعف شدید پاها ،   بی اختیاری مثانه، بی حسی شدید پشت پاها و ران

حرکات اصلاحی و ورزش های موثر:

کشش تک زانو به قفسه سینه: (تنگی کانال کمر)  

 به پشت دراز بکشید و پاها را دراز کنید. زانوی چپ را به سمت سینه بکشید و دست‌هایتان را درست زیر زانو یا پایین ران قرار دهید و از آنها استفاده کنید تا زانو را به سینه نزدیک‌تر کنید. هنگام تعویض پاها، پای چپ را دراز کرده و این بار زانوی راست را به سمت سینه بکشید. این حرکت را ۱۰ بار برای سه ست تکرار کنید.

حرکت پل: (تنگی کانال کمر)  

به پشت دراز بکشید و زانوهای خود را خم کنید. بازوها را در کنار بدن دراز کنید و کف دست­ها را بر زمین بگذارید. سپس باسن را منقبض کرده و از روی زمین بالا بیاورید تا بالاتنه را به سمت یک خط مستقیم مورب هدایت کند. این وضعیت را به مدت ۵ ثانیه ثابت نگه دارید و سپس به آرامی کف پای خود را به سمت پایین بکشید. این حرکت را ۱۰ بار برای سه ست تکرار کنید.

حرکت چرخش زانو: (تنگی کانال کمر)  

با زانوهای خم شده به پشت دراز بکشید و پنجه پاها را صاف روی زمین قرار دهید. بدون افزایش فشار، زانوهایتان را تا جایی که می­توانید به سمت چپ بچرخانید. سپس به آرامی زانوهای خود را به سمت راست بچرخانید. این حرکت را سه ست، و در هر ست ده بار تکرار کنید.

کرانچ سرشانه ایستاده:(تنگی کانال در گردن)

روبروی یک دیوار از اتاق بایستید. دست‌هایتان را روی سطوح مجاور دیوار قرار دهید. تیغه شانه را کنار هم قرار دهید، به سمت دیوار خم شوید، سپس از دیوار فاصله بگیرید و به حالت شروع حرکت برگردید. این حرکت را برای ۱۰ مرتبه و در سه ست تکرار کنید.

چرخش شانه به عقب: (تنگی کانال در گردن)

شانه‌ها را به سمت گوش‌ها بالا ببرید و سپس آنها را عقب بکشید و سپس به سمت محل شروع برگردید. این حرکت چرخشی را با ۱۰ بار تکرار در سه ست انجام دهید.

بالا انداختن شانه: (تنگی کانال در گردن)

در حالی که نشسته ­اید، تیغه شانه را به سمت بالا بکشید، یک یا دو ثانیه نگه دارید و سپس آن‌ها را به حالت عادی برگردانید. این حرکت را برای ۲۰ مرتبه تکرار کنید.

علی شعبانی فرد/مسئول حرکات اصلاحی هیات پزشکی و ورزشی استا ن خوزستان