25 تا 65 درصد مواقع ویروس های رینوویروس و کوروناویروس( rhinoviruses و coronaviruses )علت اصلی سرماخوردگی هستند. اغلب زمان سرایت رینوویروس در فصل پاییز و بهار است ،درحالیکه کورونوویروس به طور معمول بیشتر در طول زمستان رخ می دهد.
چگونه یک فرد سرما می خورد؟
در بزرگسالان انتشار ویروس سرماخوردگی از طریق انتشارهوایی و استنشاق از بینی اتفاق می افتد .ویروسهای قویتر ساده تر از انواع خفیف آنها انتقال پیدا می کنند .به دلیل اینکه میزان بیشتری از ویروس در سرفه و عطسه انتشار می یابند،بنابراین باید با نگه داشتن دستمال مقابل (بینی و دهان) مانع از انتشار ویروس از راه سرفه و عطسه و ترشحات بینی شد.
یک راه خوب دیگر برای از بین بردن ویروس، شستن دستها با آب وصابون است.
رطوبت و آب وهوا ابتلا به سرماخوردگی را افزایش نمی دهد ، بلکه سرما باعث تجمع افراد در فضای بسته می شود و این خود منجربه انتقال ویروس سرماخوردگی از طریق فرد به فرد می شود.
درمان سرماخوردگی
داروهای بدون نسخه شامل آنتی هیستامین ، ضد احتقان و ضد سرفه و ضد درد سبب بهبودی موقت علائم می شود.
برای رهائی از سرماخوردگی باید سیستم ایمنی بدن ،آنتی بادی های کافی برای از بین بردن ویروس بسازد که این روند سه الی چهار روز طول می کشد.
بخوردادن فاقد تأثیر یا دارای تأثیر کم برعلایم است . ویتامین c موجب پیشگیری از سرماخوردگی نمی شود اما ممکن است شدت و مدت علائم را کم کند.
شیوهایی مانند استراحت ، استفاده زیاد از مایعات گرم و داروهای بدون نسخه برای کاستن علائم سرماخوردگی هنوز همه کاری است که در درمان سرماخوردگی می توان انجام داد.
حفظ سیستم ایمنی بدنی مناسب
اینکه یک فرد بعد از ورود مقدار کافی از ویروس دچار سرماخوردگی شود وابسته به فاکتورهای مختلفی است که برروی سیستم ایمنی تأثیر می گذارد.
سن بالا و سیگار کشیدن ، فشار روحی ، تغذیه نامناسب ، کمبود خواب همگی دست به دست هم می دهند تا موجب تخریب عملکرد سیستم ایمنی بدن و افزایش خطر ابتلا به بیماری شوند.
عملکرد بهینه سیستم ایمنی با تغذیه مناسب ، به حداقل رساندن استرس های زندگی ، اجتناب از خستگی های مزمن و کسب خواب کافی بدست می آید.
عملکرد سیستم ایمنی در پی کاهش وزن سریع و عدم دریافت مکفی کالری کاهش پیدا می کند . از این رو کاهش وزن می بایست تدریجی باشد تا ایمنی در سطح مناسب حفظ شود.
آیا پیاده روی روزانه می تواند فرد را از سرماخوردگی حفاظت کند؟
مطالعات نشان داده است افرادی که ورزش می کنند نسبت به افراد غیرورزشکار کمتر سرما می خورند.
تمرینهای ورزشی با شدت متوسط تغییرات مثبتی در سیستم ایمنی ایجاد می کند ، اگرچه بعد از جلسه تمرین ، سطح ایمنی به سطح قبل از تمرین بر می گردد. اما در طولانی مدت سطح پایه ایمنی بالاتر رفته و خطر عفونت را کاهش می دهد.
آیا تمرینات خیلی زیاد ،آسیب رسان است؟
یک باور رایج درمیان ورزشکاران حرفه ای و مربیان آنها وجود دارد و آن اینکه تمرین سنگین مقاومت بدن را در برابر ویروس کاهش می دهد. در طی المپیک های زمستانی و تابستانی بیشترین درگیری پزشکی ورزشکاران عفونت ذکر شده است.
در مطالعات انجام شده در فعالیت های مشابه ماراتن، دوندگان در معرض خطر بیماری بیشتری هستند. مدت 6 الی 9 ساعت طول می کشد تاسیستم دفاعی بدن که در اثر 2-3 ساعت دویدن افت نموده دوباره به حالت اولیه برگردد. این زمان به ویروس ها فرصت پخش شدن و جایگزین شدن می دهد.
هنگام بیماری ، استراحت یا تمرین؟
به توصیه اکثر صاحب نظران اگر یک نفر دچار سرماخوردگی معمولی شود ( آبریزش بینی و گلودرد بدون تب یا بدن درد عمومی) چند روز بعد از برطرف شدن سرماخوردگی می تواند تمرین شدید را هم انجام دهند.
تمرینات سبک تا متوسط ( مثل راه رفتن ) درحین سرماخوردگی مضر نیستند . در افراد مبتلا به رینوویروس بیماران بدون اینکه عملکردشان کاهش یابد و یا شدت علایم سرماخوردگی افزایش یابد قادر به شرکت در تمرین هستند.اما در مواردی که فرد همراه با سرماخوردگی دارای علائمی شامل تب و افزایش خستگی ، درد عضلات و تورم غده های لنفاوی باشد.
در چنین مواردی ورزشکار می بایست 2 الی4 هفته برای انجام تمرینات شدید صبرکند.
به طور کلی اگر علائم بیماری سرماخوردگی مربوط به سیستم تنفسی فوقانی باشد انجام تمرین ملایم بلامانع و حتی سودمند است. در هنگامی که فرد در بستر بیماری است می تواند تازمان برگشت تدریجی سلامتی خود به صورت سبک تمرینات خود را شروع کند مگراینکه احتمال بدهد بیماریش واگیر دار است که در این صورت می تواند قبل از فعالیت با پزشک معالج خود مشورت کند.
تمرینات کاربردی
ACSM ( انجمن پزشکی ورزشی امریکا) معتقد است فعالیت جسمانی در حد 30 دقیقه ،استرس کمتری بر سیستم ایمنی وارد کرده و از تمرین طولانی مدت و شدید بهتر است. تمرینات سبک و منظم ریسک عفونت دستگاه تنفسی را کاهش می دهد و یافته ای از گزارشات قبلی ACSM وجود دارد که ورزش متوسط برای پیشگیری از بیماریها و تسریع در سلامت مؤثر است.
مأخذ : American College of Sport Medicine
ترجمه : فهیمه سبزه پرور- هیات پزشکی ورزشی استان البرز