با فرا رسیدنفصل تابستان و آغاز اوقات فراغت ، ورزش های تابستانی از موضاعاتی هستند که فصلتابستان را برای عده ی زیادی جذاب میکنند ،اما در کنار جذابیت های تابستان و ورزشهای تابستانی گرمازدگی برای آن دسته از افرادی که در ارتباط بیشتری با هوای گرم ونور خورشید هستند دردسرهای زیادی به همراه می آورد ، از همین رو به معرفی عوامل ،راه های پیشگیری و درمان اولیه این معضل نسبتا شایع تابستانی که گریبان ورزشکارانرا هم می گیرد پرداخته ایم.
گرمازدگی درانسان زمانی رخ میدهد که درجه حرارت بدن از 37 درجه تجاوز کرده و به 40 درجه نزدیکشود این حالت زمانی رخ خواهد داد که فرد در برابر نور مستقیم آفتاب باشد یا دچارکم آبی شود که در این مواقع مکانیسم های طبیعی خنک کننده ی بدن از کار می افتد وتعریق صورت نمی گیرد بنابراین دمای داخل بدن به شدت بالا رفته موجب گرمازدگی میشود.
همه در برابرگرما دچار ضعف می شوند و ممکن است گرما زده شوند اما افراد نوجوان و جوان بین 12تا 25 سال از مقاومت بیشتری به نسبت سایرین در برابر گرما برخوردارند ، افرادبیمار ، لاغر ، کودک و مسن کمتر در برابر گرما مقاومت می کنند و احتمالا زودتردچار گرمازدگی خواهند شد. ضمن اینکه خطر گرمازدگی در افراد سنگین وزن به علت وزنبیشتر ممکن استبا علائم شدیدتری نیز بروز کرده و حتی خطر آفرین شود.
گرمازدگیمعمولا با حس عطش ، خشک شدن زبان و چشم ها شروع و با تنگی نفس و در صورت عدماستفاده از مایعات با تپش قلب ادامه پیدا می کند و در صورت بی توجهی به این حالاتبا ضعف عمومی و در نهایت به بیهوشی منجر خواهد شد. که متاسفانه نارسایی های قلبی ،کلیه ، کبد ، فشار خون بالا و تورم مغزی ، تشنج ، اغماء و مرگ از عوارض مهم آنخواهد بود .
در صورت مواجهشدن با فرد گرمازده مبنا را بر سرد کردن فوری پوست گذاشته مراحل زیر را انجامدهید:
1- مصدوم را خیلی سریع از محیط گرم یا در معرض آفتاب بودن خارج کنید.
2- لباس های مصدوم را تا حد امکان خارج نمایید.
3- در صورت امکان او را در آب سرد قرار دهید به طوری دهان وبینی او خارج از آب باشد و در غیر این صورت با گذاشتن کیسه های یخ یا آب سرد برروی پیشانی ، بازوها ، دور گردن ، پهلوها ، کنار زانو و روی پا، سعی در سرد کردنعروق خونی بزرگ بدن که از این نواحی میگذرند نمایید .
4- در روشی دیگر میتوانید با برهنه کردن مصدوم و پیچیدنملحفه ای به دور او ملحفه را با اب سرد خیس کرده سپس اورا جلو پنکه یا کولر قراردهید و در صورت عدم دسترسی به پنکه و کولراورا باد بزنید . توجه داشته باشید که ازبروز لرز پیشگیری نمایید وهرگز به مصدوم نوشیدنی های داغ یا الکلی نخورانید .مراقبعوارضی همچون تشنج،ورود موارد استفراغی به مجاری تنفسی وغیرهباشید .در صورت همراه داشتن دماسنج مرتبا دمای بدن مصدوم را تا رسیدن به دمای 8/37کنترل نمایید. و در حین اقدامات اولیه مصدوم به یک مرکز درمانی منتقل نمایید.
چند توصیه:
یکی از دلایلگرمازدگی از دست دادن آب بدن است ، تعرق می تواند یکی از دلایل کاهش اب در بدن فرد باشد ، هرچه تعرق بیشترباشد بدن نیاز بیشتری به مایعات پیدا میکند ،لذا ورزشکاران را بایدبه نسبت سایر افراد استفاده از مایعات را دراولویت بیشتری قرار دهند .
هوای مناسببرای انجام فعالیت های ورزشی هوایی با درجه حرارت 25الی 30درجه سانتی گراد است .بنابر این سعی کنید کمتر در معرض هوای گرم و تابش مستقیم نور افتاب قرار بگیرید واز انجام فعالیت های ورزشی در هوای بسیار گرم اکیدا خودداری نمایید .قبل وحینانجام فعالیت های ورزشی اب بنوشید .
گرد اورنده:
عبدالرضاکرمانی کمیته پوشش مسابقات
زیر نظر:
دکتر علی عرب
منابع:پیامورزشی شماره 28 –کمکهای اولیهدکتر محمد گل فشان