مواد شفابخش و مفید در غذا، انسان را از بیماریهایی چون بیماری قلبی، دستگاه گوارش و امراض دنیای تمدن و استرس محفوظ نگه میدارد.
طبق آخرین تحقیقات انجام شده، تغذیه صحیح، ریسک ابتلا به بیماریهای عروقی و سرطان را 25 تا50 درصد کاهش میدهد.
هیچ ماده غذایی نمیتواند سرطان را درمان کند ولی آنها از توسعه و پیشرفت سرطان جلوگیری میکنند.
مواد مضر در محیط زیست، استرس و انواع و اقسام داروها، نیکوتین و الکل در بدن رادیکالهایی آزاد میکنند. این مواد یک سری ترکیباتی هستند که بیمحابا به سلول و دیواره سلولی حمله کرده و به سرعت به آنها صدمه میزنند که به عنوان محرک بروز سرطان شناخته شدهاند. ویتامینهای A,C,E قادرند رادیکالهای آزاد را نگه دارند و مانع فعالیت آنها شوند. ویتامین C نه تنها مانع فعالیت رادیکالهای آزاد میشود بلکه از تولید مواد سرطانی نیتروز آمین که از نیترات و نیتریت در بدن تولید میشود جلوگیری میکند.
از جمله میوهجاتی که منبع عمده از ویتامین C محسوب میشوند مرکبات هستند. گریپ فروت علاوه بر ویتامین Cمقادیر زیادی ویتامین A دارد.
هندوانه به دلیل دارا بودن مقادیر لیکوپن و کاروتنوئید از ابتلا به سرطان پروستات جلوگیری میکند.
انواع طالبی (سبز، زرد، نارنجی) منبع غنی از کاروتنوئید است که در صورت لزوم در بدن تبدیل به ویتامین A میشود. هندوانه و طالبی هر دو منبع خوبی از ویتامین A وC هستند. توت فرنگی، سیب و زردآلو هم هرکدام به دلیل بالا بودن ویتامینهای A و C طبیعت از آنها مواد ضد سرطانی ساخته است.
تحقیقات به مدت 26 سال روی ده هزار نفر در فنلاند نشان میدهد مصرف روزانه سیب زیاد احتمال ابتلا به سرطان ریه را در حد زیادی کاهش میدهد. به غیر از ویتامینهای A,C,E که مقابله کننده با رادیکالهای آزاد بوده و ضدسرطان محسوب میشوند، دانشمندان ترکیبات گیاهی دیگری در میوه و سبزیجات کشف کردهاند که خاصیت ضد سرطانی دارند، این ترکیبات عبارتند از:
1-بتاکاروتن پیشساز ویتامین A که فاکتور محافظتی در مقابل سرطان و روماتسیم و سایر امراض تمدن است. از بین تمام مواد غذایی هویج بیشترین مقدار بتاکاروتن را دارد.
2-نتینین مادهای قندی که در قارچ خوراکی موجود است و در رشد تومورهای سرطانی اختلال ایجاد میکند.
3-لی کوپن مهمترین ماده موثر در گوجه فرنگی همراه با کاروتنوئید دارای خواص ضد سرطان بسیار قوی است که سبب کاهش خطر رشد سلولهای سرطانی میشود.
4-کورسین که در پیاز به وفور وجود دارد باعث عدم تولید مواد محرک سرطان مثل نیتروزآمین میشود.
5-ترپنها تعدادی از مواد معطر در ادویهجات میوه و سبزیجات معطر هستند که اثر مواد سرطانزا که باعث توسعه سلولهای سرطانی میشود را خنثی میکنند.
آذر یعقوبی
مدیر آزمایشگاه کنترل معاونت غذا و دارو