صدمات ورزشی انواع بسیار گسترده دارند.در رشته های مختلف،آسیب های خاص شیوع متفاوتی دارند.اما بطور کلی از لحاظ تصمیم گیری برای کمک به ورزشکار آسیب دیده،می توان آسیب ها را به دو دسته کلی تقسیم کرد:

1-آسیب های اضطراری که جان ورزشکار را تهدید می کنند وخطر مرگ وجود دارند.

2- آسیب های غیر اضطراری که خطر مرگ وجود ندارند.

آسیب های اضطراری

این آسیب ها بندرت اتفاق می افتند،ولی بدلیل اینکه می توانند خطر مرگ را به همراه داشته باشند،نیازمند واکنش دقیق و سریع مربی و اطرافیان ورزشکار آسیب دیده هستند.

سه نوع از این آسیب ها که نسبت به سایر آسیب های اضطراری در محیط ورزشی بیشتر اتفاق می افتند عبارتند از:

الف:ضربه به سر

ب:خونریزی های شدید داخلی و خارجی

ج:آسیب های ستون مهرها

علائم ضربه به سر

تهوع-استفراغ-خواب آلودگی-گیجی-خونریزی از گوش و بینی

وظیفه عمده مربی در چنین وضعیتی عبارتند از:

1-باز نگهداشتن راههای تنفسی تا رسیدن به مرکز درمانی

2-اگر مصدوم هوشیار باشد نباید به او اعتماد کنید زیرا هر لحظه ممکن است دچار عدم هوشیاری شود.

3-هرگز مصدوم دچار ضربه به سر را تنها نگذاریدحتی اگر کاملا هوشیار باشد.

4-ورزشکار مصدوم از ناحیه سر باید حتما توسط پزشک معاینه شود.مربی حق ندارد نسبت به مصدوم ضربه به سر بی توجهی کند.

خونریزی ها

خونریزی ها دو دسته اند: داخلی و خارجی

خونریزی های خارجی خطرناک به ندرت اتفاق می افتد.مثل پاره شدن یکی از رگ های اصلی، یا فرد دچار قطع عضو شود.

خونریزی داخلی مثل آسیب دیدن رگ های داخل بدن و تجمع خون در حفرات بدن که بیشترمتعاقب ضربات شدید بر ناحیه شکم و قفسه سینه ایجاد می شود.

علائم شوک ناشی از کاهش حجم خون(خونریزی ها):رنگ پریدگی-سردی انتهای اندام ها-تعریق بیش از حد-طپش قلب-خستگی بی دلیل-تنفس تند و سطحی

1-وظیفه مربی در چنین شرایطی عبارت است از:

1- مصدوم نباید به هیچ عنوان حرکت داده شود.

2-پاها بالاتر ازسطح قلب قرار داده شود.

3-حرارت بدن مصدوم کنترل شود و ازلرزیدن وی جلوگیری شود.

4-هر چه سریعتر مصدوم را به مراکز درمانی منتقل کنید.

آسیب ستون مهره ها:

هرگونه آسیب ایجاد شده در ستون مهره ها از گردن تا کمرمیتوانند خطر قطع اعصاب نخاعی را به دنبال داشته باشد.

 علائم آسیب ستون مهره ها عبارتند از:

1-عدم توتنایی حرکت در اندام ها(آسیب عصب حرکتی)

2-بی حسی و کرختی در اندام ها(آسیب عصب حسی)

وظیفه مربی در چنین شرایطی عبارت است از:

• به هیچ عنوان مصدوم حرکت داده نمی شود.


• مصدوم هرچه سریع تر توسط پرسنل مجرب پزشکی با رعایت اصل بی حرکتی ناحیه آسیب دیده به مراکز درمانی منتقل شود.

غلامعلی حسین زاده

کارشناس اسناد پزشکی هیأت پزشکی ورزشی  استان یزد