چهارشنبه ۸ مهر ۱۳۹۴ - ۱۱:۲۳

هرپس گلادیاتوروم

تب خال به عنوان بیماری گذرا و دردناک در در ناحیه لب و اطراف دهان برای همه شناخته شده است . ویروس مولد این بیماری که به نام هرپس شناخته می¬شود قادر است با تماس پوست یا مخاط دو انسان از یکی به دیگری منتقل شود . ویروسهای خانواده هرپس بسیار واگیردار هستند

دو بیماری دیگری که ویروسهای این خانواده آن را ایجاد کرده و مردم بیشتر با انها آشنا هستند آبله مرغان و زوناست . یکی از بیماریهای عفونی قابل انتقال بین ورزشکاران بیماری هرپس گلادیاتوروم است که از خانواده بیماریهای تبخالی می­باشد.


گرچه انتقال آنها در همه انسانها رخ می­دهد اما در ورزشهایی که تماس پوستی زیاد است مانند کشتی و راگبی احتمال سرایت افزایش می­یابد .گرچه این ویروس قادر به ایجاد بیماری در پوست سالم است ، اما استرس ، وارد شدن ضربه و خراش یا هر آسیب پوستی دیگر شانس بیماری را افزایش می­دهد.


در بزرگترین همه گیری گزارش شده این بیماری در یک کمپ گشتی­گیران دبیرستانی که بمدت 4 هفته 175 کشتی­گیر در آن تمرین می­کردند 60 مورد از این بیماری گزارش شد . در این بیماران یک یا چند منطقه بدن درگیر شده و شایعترین محل درگیری سر ورزشکاران بوده است ، اما تنه و دست و پا نیز در گیری قابل توجهی داشته­اند . در بعضی از افراد درگیر پس از بهبودی امکان عود نیز وجود دارد . در تصویر همین صفحه ورزشکاری را مشاهده می­کنید که پس از سایش صورت خود به تبخال ورزشکار دیگر دچار ضایعات برجسته ، بعضا به صورت جوشهای ریز و دردناک و در دسته­های مشخص شده است .


گرچه ویروس می­تواند در تماس نزدیک به بسیاری از افراد منتقل شود ، اما در نهایت حدود 10 درصد افراد علائم این  بیماری را نشان می­دهند . به طور معمول چنانچه ضایعه­ای بخواهد در سطح پوست بروز کند در یک محدوده زمانی دو تا بیست روزه پس از تماس خودنمایی خواهد کرد ، اما اکثریت آنها در طی ده روز اول دیده می­شوند . در محل ورود دانه­های آبدار و دردناک ظاهر شده که هرکدام به خاطر دارا بودن تعداد زیادی ویروس امکان الوده کردن قسمتهای دیگر پوست یا افراد دیگر را دارا هستند . این ضایعات ظرف چند روز تا چند هفته ، با یا بدون درمان بهبود می­یابند . اما بدلیل باقی ماندن تعدادی از آنها در داخل سلولهای عصبی امکان عود بیماری پس از بهبودی در همان ناحیه وجود دارد . غالبا عود با استرس یا بیماری دیگری که بتواند توان ایمنی بدن را کاهش دهد ارتباط دارد .


هر چند در اکثریت قریب به اتفاق این بیماران علائم بیماری به محل ضایعه محدود می­شود ، اما در گروه معدودی از افراد تب ، گلودرد ، سردرد و تورم غدد لنفاوی آن ناحیه به مشکلات بیمار افزوده می­شود . لازم به ذکر است که عفونتهای دیگری در سطح پوست و بافت نرم امکان دارد ظاهری شبیه به هرپس گلادیاتوروم داشته باشند و افتراق بین این بیماریها توسط پزشک انجام می­شود . بعبارتی دیدن هر ضایعه پوستی بر بدن هر وزشکاری به معنی وجود این بیماری نیست . بیماریهایی چون زرد زخم ، فولیکولیت ، سلولیت و کربانکل امکان دارد در نگاه اول با این بیماری اشتباه شوند .


کلیدی ترین نکته در کنترل بیماری رعایت بهداشت ، تمیز نگاه داشتن ضایعه و پرهیز از انجام مسابقات در زمان فعال بودن بیماری است . بررسی پوست ورزشکار پیش از مسابقه اقدام موثری در جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران است .


گرچه اکثر بیماران خودبخود خوب می­شوند ولی درمان با داروهای ضد ویروس هرپس ( که از بین آنها آسیکلوویر و والاسیکلوویر در ایران در دسترس است ) می­تواند دوره بیماری را کوتاه تر و میزان علائم را کمتر کند . در کسانی که دچار عفونتهای مکرر هستند برای مدتی پس از خوب شدن این داروها را با هدف جلو گیری از بروز مجدد که اصطلاحاً پروفیلاکسی گفته می­شود ادامه می­دهند .


دکتر محمد شریف یزدی


متخصص بیماری های عفونی و تب دار


استادیار دانشگاه علوم پزشکی یزد


فصلنامه داخلی هیئت پزشکی ورزش استان یزد