دو بیماری دیگری که ویروسهای این خانواده آن را ایجاد کرده و مردم بیشتر با انها آشنا هستند آبله مرغان و زوناست . یکی از بیماریهای عفونی قابل انتقال بین ورزشکاران بیماری هرپس گلادیاتوروم است که از خانواده بیماریهای تبخالی میباشد.
گرچه انتقال آنها در همه انسانها رخ میدهد اما در ورزشهایی که تماس پوستی زیاد است مانند کشتی و راگبی احتمال سرایت افزایش مییابد .گرچه این ویروس قادر به ایجاد بیماری در پوست سالم است ، اما استرس ، وارد شدن ضربه و خراش یا هر آسیب پوستی دیگر شانس بیماری را افزایش میدهد.
در بزرگترین همه گیری گزارش شده این بیماری در یک کمپ گشتیگیران دبیرستانی که بمدت 4 هفته 175 کشتیگیر در آن تمرین میکردند 60 مورد از این بیماری گزارش شد . در این بیماران یک یا چند منطقه بدن درگیر شده و شایعترین محل درگیری سر ورزشکاران بوده است ، اما تنه و دست و پا نیز در گیری قابل توجهی داشتهاند . در بعضی از افراد درگیر پس از بهبودی امکان عود نیز وجود دارد . در تصویر همین صفحه ورزشکاری را مشاهده میکنید که پس از سایش صورت خود به تبخال ورزشکار دیگر دچار ضایعات برجسته ، بعضا به صورت جوشهای ریز و دردناک و در دستههای مشخص شده است .
گرچه ویروس میتواند در تماس نزدیک به بسیاری از افراد منتقل شود ، اما در نهایت حدود 10 درصد افراد علائم این بیماری را نشان میدهند . به طور معمول چنانچه ضایعهای بخواهد در سطح پوست بروز کند در یک محدوده زمانی دو تا بیست روزه پس از تماس خودنمایی خواهد کرد ، اما اکثریت آنها در طی ده روز اول دیده میشوند . در محل ورود دانههای آبدار و دردناک ظاهر شده که هرکدام به خاطر دارا بودن تعداد زیادی ویروس امکان الوده کردن قسمتهای دیگر پوست یا افراد دیگر را دارا هستند . این ضایعات ظرف چند روز تا چند هفته ، با یا بدون درمان بهبود مییابند . اما بدلیل باقی ماندن تعدادی از آنها در داخل سلولهای عصبی امکان عود بیماری پس از بهبودی در همان ناحیه وجود دارد . غالبا عود با استرس یا بیماری دیگری که بتواند توان ایمنی بدن را کاهش دهد ارتباط دارد .
هر چند در اکثریت قریب به اتفاق این بیماران علائم بیماری به محل ضایعه محدود میشود ، اما در گروه معدودی از افراد تب ، گلودرد ، سردرد و تورم غدد لنفاوی آن ناحیه به مشکلات بیمار افزوده میشود . لازم به ذکر است که عفونتهای دیگری در سطح پوست و بافت نرم امکان دارد ظاهری شبیه به هرپس گلادیاتوروم داشته باشند و افتراق بین این بیماریها توسط پزشک انجام میشود . بعبارتی دیدن هر ضایعه پوستی بر بدن هر وزشکاری به معنی وجود این بیماری نیست . بیماریهایی چون زرد زخم ، فولیکولیت ، سلولیت و کربانکل امکان دارد در نگاه اول با این بیماری اشتباه شوند .
کلیدی ترین نکته در کنترل بیماری رعایت بهداشت ، تمیز نگاه داشتن ضایعه و پرهیز از انجام مسابقات در زمان فعال بودن بیماری است . بررسی پوست ورزشکار پیش از مسابقه اقدام موثری در جلوگیری از انتقال بیماری به دیگران است .
گرچه اکثر بیماران خودبخود خوب میشوند ولی درمان با داروهای ضد ویروس هرپس ( که از بین آنها آسیکلوویر و والاسیکلوویر در ایران در دسترس است ) میتواند دوره بیماری را کوتاه تر و میزان علائم را کمتر کند . در کسانی که دچار عفونتهای مکرر هستند برای مدتی پس از خوب شدن این داروها را با هدف جلو گیری از بروز مجدد که اصطلاحاً پروفیلاکسی گفته میشود ادامه میدهند .
دکتر محمد شریف یزدی
متخصص بیماری های عفونی و تب دار
استادیار دانشگاه علوم پزشکی یزد
فصلنامه داخلی هیئت پزشکی ورزش استان یزد