مدیریت استرس 1

به مسایل و موضوعات و موقعیت هایی که سازگاری فرد را به هم می زند و ضرورت سازگاری دوباره را ایجاد می کنند استرس گفته می شود. به این ترتیب هر تغییری در زندگی چه کوچک چه بزرگ یک استرس و فشار است. تغیرات جزیی به این دلیل که نظم معمول زندگی را برهم می زنند و ضرورت سازگاری مجدد را ایجاب می کنند فشار زا هستند.

استرس واکنش های عاطفی متنوعی را بر می انگیزد و باعث می شود که فرد احساسات متنوعی همچون عصبانیت، غمگینی، ترس و اضطراب را تجربه کند. استرس در مسابقات ورزشی مخصوصا مسابقات حساس و سرنوشت ساز جزء جدایی ناپذیر این امر می باشد و انچه مهم است چگونگی مدیریت این استرس به شکل سازگارانه می باشد بنابراین می توان با اموزش مهارت مدیریت استرس، هم از شدت استرس های حاکم بر فرد کاست و هم برخی احساسات ناخوشایند جلوگیری نمود.

تعریف استرس و ماهیت آن:

تعریف های متفاوتی از سوی دانشمندان مختلف برای استرس شده است برخی از پژوهشگران استرس را به عنوان حالتی از محیط تعریف کرده اند. مثل استرس کار، رقابت و.... مطابق با این تعریف، استرس بیانگر مجموعه ای از نیروهای خارجی است که فرد یا گروهی را تحت تاثیر قرار می دهد.

دیدگاه دیگر استرس را فرایندی تعاملی می داند که فرد و محیط راتحت تاثیر قرار می دهد. به عبارت دیگر استرس در رابطه ی بین فرد و محیط به وجود می آید که طی آن رابطه در نظر فرد فشار آورنده و کنترل آن برای او سخت می شود. اما این فشاری که فرد احساس می کند فقط شامل موضوعات منفی نمی شود بلکه وقایع مثبت هم ممکن است استرس زا باشد. برای مثال بچه دار شدن، شروع کار جدید، رفتن به خانه ی جدید و...چرا که حتی در این گونه رویدادها و حوادث بازهم ضرورت و نیاز به سازگاری مجدد وجود دارد از طرف دیگر فشار روانی همیشه نامطلوب نیست. در مقابل فشار روانی بد، فشار روانی خوب قرار دارد. هنگامی که خواست های یک موقعیت با توانایی های ما هماهنگ باشد فشار روانی خوبی برما وارد می شود به فشار روانی خوب ustrss و به فشار روانی بد distress گفته می شود. همانطور که گفته شد استرس جزء جدایی ناپذیر مسابقات ورزشی می باشد ولی با این وجود سطحی از استرس برای ایجاد انگیزه در فرد لازم است. آنچه مهم است سطح معینی از استرس در فرد ایجاد خلاقیت، پیشرفت، تغییر و احساس رضایت می کند. روانشناسان بر اساس مدت زمانی که فرد تحت شرایط تنش زا به سر می برد استرس ها را به دو دسته حاد و مزمن طبقه بندی کرده اند. استرس حاد به استرسی گفته می شود که برای مدت کوتاهی وجود دارد و فرد زمان زیادی را برای مبارزه با آن صرف نمی کند نمونه هایی از این استرس های کوتاه مدت عبارتند از: ابتلا به بیماری کوتاه مدت، یک بحران مالی موقت، مشاجره با راننده تاکسی و... اما استرس مزمن استرس بلند مدت و طولانی است و ممکن است سال های سال یک فرد را اسیر خود کند نمونه های از این نوع استرس بلند مدت عبارتند از: بیماری مزمن، مصدوم شدن در یک مسابقه ورزشی، داشتن یک فرد معلول در خانواده، بدهکاری و مشکلات مالی طولانی مدت، اختلافات جدی خانوادگی و....

ادامه دارد...

اکرم بهمنی

مسئول کمیته روانشناسی

فصلنامه داخلی هیات پزشکی ورزشی استان یزد