بیماران دیابتی دچار اختلال  متابولیسم کربوهیدرات ، چربی و پروتئین هستند. در دیابت نوع ۱ کمبود انسولین و در دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری مقاوت بافت به انسولین وجود دارد. دیابت نوع ۱ قابل پیشگیری نیست ولی نوع ۲ با تغییر شیوه زندگی – رژیم غذایی مناسب و ورزش قابل جلوگیری است. ورزش در پیشگیری – کنترل و جلوگیری از عوارض دیابت موثر است. در هنگام ورزش باید سطح گلوکز خون تثبیت شده باشد تا اختلال هوشیاری و عملکرد پیش نیاید و در واقع تنظیمات هورمونی بدن است که در این بحران به تثبیت قند خون کمک می‌کنند. در فعالیت بدنی، با کاهش ترشح انسولین و افزایش ترشح گلوکاگون وکاتکولامین‌ها این امر صورت می‌گیرد و این تنظیمات هورمونی در دیابتی‌ها مختل است. در دیابت نوع ۱ اختلال قند خون در ضمن فعالیت‌های ورزشی بیشتر است و خطر کتواسیدوز دیابتی و کاهش یا افزایش سطح قند خون بیشتر وجود دارد ولی در دیابت نوع ۲ بروز این خطرات کمتر است ولی به هر صورت در بیماران دیابتی، برنامه تمرین ووزش باید زیر نظر و با مشورت افراد متخصص طب ورزشی صورت گیرد. بنابراین ارزیابی بیماران دیابتی قبل از شرکت و شروع ورزش لازم است و اول باید توسط پزشک متخصص از سطح وضعیت بیمار از نظر کنترل قند، سلامت ارگانه‌ها و بروز عوارض دیابت در قلب، کلیه، چشم، اعصاب محیطی و اتونوم اطلاعات دقیقی بدست آورد سپس برای فعالیت ورزشی وی برنامه ورزشی تنظیم کرد. ثابت گردیده در دیابت نوع ۲ برنامه ورزشی بلند مدت در درمان و جلوگیری از بروز عوارض و تثبیت مناسب سطح هموکلوبین A₁c بسیار مؤثر است.

فردی که GTT مختل دارد با ۱۵۰ دقیقه ورزش منظم در طول هفته در سطح متوسط می‌تواند از بروز دیابت جلوگیری کند. ورزش‌های هوازی برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ بسیار مفید است.

ولی چون اکثر این افراد چاق هستند و سن بالا دارند و از مشکلات و دردهای استخوانی رنج می‌برند بیشتر تمرینات مقاومتی در این گروه پیشنهاد می‌گردد ولی آگاهی از تکنیک تمرینات جهت جلوگیری از آسیب‌های ورزشی در این مورد ضروری است برنامه ورزشی پیشنهادی برای این گروه از بیماران بدین صورت است:

ابتدا دوی آرام یا دوچرخه ثابت در حد سبک بمدت ۱۰ دقیقه داشته باشند و سپس ۵ الی ۱۰ دقیقه تمرینات کشش و انعطاف پذیری انجام دهند و بهتر است عضلات را در وضعیت کشش بمدت ۳۰ ثانیه نگه دارند سپس تمرینات اصلی که بصورت مقاومتی است شروع کنند که این تمرینات در هر ست، ۱۰ تا ۱۵ تکرار داشته باشد و برای همه گروههای عضلات بزرگ، تمرین در نظر گرفته شود و ۳ جلسه در هفته بصورت منظم انجام شود و همیشه از سطح کم و شدت کم و تکرار کم شروع وبتدریج افزایش یابد و البته اگر تمرینات در روزهای بیشتری از هفته باشد سطح قند خون ثابت‌تر می‌ماند. پس از تمرینات اصلی، ۱۰ دقیقه سردکردن، با فعالیت‌هایی مشابه گرم کردن داشته باشند. باید در نظر داشت که هرچه محدودیت حرکت‌یابی تحرکی بیشتر باشد باید زمان سرد کردن و گرم کردن طولانی‌تر باشد در صورتیکه قندخون قبل از تمرین کمتر از ۱۰۰ باشد بهتر از انجام فعالیت ورزشی خودداری کرد همچنین در قند خون بالای ۳00  نیز فعالیت ورزشی متوسط و سنگین مجاز نمی‌باشد. در این بیماران معمولاً ۶ تا ۱۴ ساعت پس از تمرینات ورزشی سطح قند خون پائین می‌آید و دچار هیپوگلیسمی می‌شوند. برای جلوگیری از این هیپوگلیسمی اولاً می‌توان مصرف کربوهیدرات قبل از تمرینات افزایش یابد بخصوص در تمرینات سبک و متوسط، ثانیاً کم کردن مقدار انسولین مصرفی بخصوص در تمرینات شدید ، تزریق‌های مکرر انسولین با استفاده از پمپ انسولین در جلوگیری از هیپوگلیسمی مفید است.

 اگر سطح قندخون کمتر از ۱۲۵ باشد، باید قبل از مسابقه ۲۰ تا ۳۰ گرم کربوهیدرات مصرف کند و اگر ۱۸۰-۱۲۵ باشد ۱۰ تا ۲۰ گرم کربوهیدرات مصرف کند. در فعالیت‌های سنگین و تمرینات که بیش از ۴ ساعت طول می‌کشد باید ۳۰٪ تا ۵۰٪ میزان انسولین را کاهش داد. لازم است ورزشکار، مربی و کادربهداشتی علایم کاهش قندخون را بدانند و در صورت بروز، از منابع قندی مانند آب میوه، آب نبات یا قند – قرص گلوکز استفاده کنند و سپس کربوهیدرات پیچیده و یا مواد حاوی پروتئین مصرف کند.  اگر فرد متوجه نشود وبه حالت نیمه هوشیاری درآید باید از تزریق زیر جلدی یا عضلانی mg۱ گلوکاگون استفاده کرد و اگر به حد تشنج رسید باید فوراً IVتراپی و و تزریق گلوکاگون همزمان صورت گیرد و بعد از هوشیاری از منابع کربوهیدرات خوراکی و پروتئین استفاده شود.

در صورت وجود عوارض دیابت در این بیماران باید دقت کرد. اگر رتینوپاتی دیابتی وجود دارد از انجام فعالیت قدرتی سنگین و شدیداً نیاز به حبس نفس دارند جداً خودداری شود.

همچنین پرشها و حرکاتی که بدن در حالت وارونه قرار می گیرد باید پرهیز گردد. اگر نوروپاتی محیطی وجود دارد از ورزشهایی که باعث آسیب پاها میشوند (دویدنهای طولانی دارند) خودداری کرد.

اگر نوروپاتی سیستم اتونوم دارند باید با نظارت ویژه‌ای ورزش کنند زیرا اختلال در تنظیم دمای بدن و اختلال در درک تشنگی و اختلال دیدشبانه و اختلال پاسخ رفلکسی قلب به فعالیتها در این بیماران مختل است. اگر نفروپاتی دیابتی دارند باید فقط به ورزش‌های سبک بپردازند. چون حبس نفس و افزایش فشارخون در این بیماران خطرناک است.