ورزشکاران به دو گروه تقسیم میشوند؛ گروه اول ورزشکاران همگانی که روزانه و برای سلامتی عمومی خود ۳۰ دقیقه تا ۳ ساعت به ورزش میپردازند. و گروه دوم ورزشکاران حرفهایها و قهرمانان ملی هستند که روزانه باید طی دو تا سه مرحله تمرین حرفهای داشته باشند اما آنچه مهم است اینکه ورزش کردن همراه با روزهداری برای هیچ یک از این دو گروه ممنوعیت ندارد. گروه اول مجاز به روزهداری هستند اما باید از شدت تمریناتشان بکاهند تا آب بدن از دست نرود. ضمن اینکه نباید در ساعت گرم روز ورزش کنند و در عین حال باید مراقبتهای پزشکی و ورزش را رعایت کنند. ورزشکاران گروه دوم هم که به لحاظ عملکرد حرفهای روزانه ۵ تا ۱۰ هزار کالری انرژی نیاز دارند میتوانند بگیرند به این شرط که در زمان افطار از مختصری غذا شامل نشاسته (به میزان بیشتر) و کمی هم پروتئین استفاده کنند و مایعات زیادی هم مصرف کنند. یعنی در فاصله زمانی میان افطار تا سحر هم حدود ۲ لیتر مایعات (معادل ۸ لیوان آب) استفاده کنند.
در کل ورزشکاران باید توجه کنند که بدون سحری روزه نگیرند اما از پرخوری هنگام سحر هم پرهیز کنند. قطعا بیدار نشدن برای سحر کاملا اشتباه است به خصوص اگر قرار است فرد در طول روز فعالیت ورزشی داشته باشد. نخوردن سحری باعث ضعف و بی حالی فرد روزهدار میشود از طرفی زیاده روی در آن هم باعث فشار کاذب به معده و دستگاه گوارش فرد خواهد شد و مشکلاتی مانند درد و زخم معده را به همراه دارد. بهتر است رژیم غذایی سحر شامل مواد غذایی متنوعی باشد. باید از مواد غذایی پروتیئندار مانند تخم مرغ، گوشت، لبنیات و حبوبات در این وعده استفاده شود. البته غذاهای نشاستهای مانند برنج، سیب زمینی، نان و ماکارونی هم نباید فراموش شود. ضمن اینکه باید به استفاده از سبزی، سالاد و در کل غذاهای فیبر دار توجه زیادی داشت. نکته مهم دیگر اینکه باید مایعات هم به اندازه کافی مصرف شود و بد نیست از میوههای آبدار به جای نوشیدن بیش از حد آب در سحر استفاده کرد. وعده غذایی برای افطار باید به گونهای انتخاب شود که به حفظ تعادل قند و آب بدن کمک کند. در کل این وعده غذایی باید سبک و زود هضم و در عین حال پرکالری باشد. همچنین بهتر است از یک فنجان آب گرم، شیر گرم یا چای کمرنگ در کنار دو سه عدد خرما برای آغاز افطار استفاده شود. یک پیاله آش یا سوپ سبزیجات با رشته، گردو، نان، پنیر، شیر برنج و حلیم – هر یک به اندازه کافی و نه خیلی زیاد – از دیگر مواد غذایی است که برای وعده افطار توصیه میشود. بهترین زمان برای ورزش کردن در ایام ماه مبارک رمضان یک و نیم تا دو ساعت پس از افطار است و رعایت این فاصله زمانی به هضم غذا کمک میکند. در کل در فاصله دو ساعت مانده به افطار و یک ساعت و نیم پس از افطار از مسابقه یا تمرینات جدی و شدید پرهیز شود
رؤیا آقازاده کارشناس ارشد تغذیه، مسئول کمیته تغذیه هیأت پزشکی ورزشی استان قزوین .