آیا احتمال دارد که برخی از ورزشکاران بیش از دیگران دچار انسداد شوند؟

آیا " شخصیتی از گونه (تیپ) انسدادی" وجود دارد؟

    Baumeister ( 1984 )  میزان تفاوت افراد از لحاظ آمادگی برای انسداد را براساس گرایشی به نام خودآگاهی

(self – consciousness ) ، که عبارت از گرایش تمرکز توجه به خود است، مورد بررسی قرارداد. بنا به فرضیه او ، فشار، خودآگاهی را افزایش می دهد . به احتمال توسط افزایش برانگیختگی – و این تمرکز توجه در عملکرد دخالت می کند . او چنین پیش بینی کرد که افرادی که به گونه عادتی خودآگاه هستند بر ایشان آسانترخواهد بود با موقعیت هایی که خود آگاهی را افزایش  می دهند (یعنی موقعیت های فشار) مقابله کنند. زیرا آنها در حالی که خودآگاه هستند عادت به انجام عمل دارند. از سوی دیگر، پیش بینی شد اشخاصی که خودآگاهی اندک دارند، در موقعیت های فشار آسانتر دچار انسداد می شوند و این بدان علت است که رفتن از موقعیت های کم فشار به پرفشار برای اشخاص کمتر خودآگاه، که به نوبه خود به آسانی با فشار مقابله نمی کنند، گسترده تر است،  یافته های او این پیش بینی ها را تائید کردند. بنابراین ، انسداد ممکن است تا اندازه ای دست کم بستگی به ویژگی شخصیتی شخص داشته باشد. این یافته پژوهش بیشتری را طلب می کند.

راهبردهای غلبه بر انسداد

انسداد پرهیز ناپذیر است. ورزشکاران می توانند فنون ذهنی و رفتاری را به کار گیرند تا انسداد ممانعت بعمل آورند یا بر آن غلبه پیدا کنند. در اینجا چند پیشنهاد ارائه می شود:

• در شرایط شبیه به بازی واقعی تمرین کنید.این کار به ورزشکار امکان می دهد تا یادبگیرد با فشار واقعی در شرایط واقع بینانه به گونه ای که در شرایط مسابقه تجربه می کند سازگاری کند.


• اعتماد به نفس ورزشکار را بهینه کنید.این کار وظیفه مربی است. آموزش و تسلط بر راهبردها و مهارتهای اساسی ، همراه با بازخورد اطلاعاتی مثبت در باره کیفیت عملکرد ، اعتماد به نفس را بهینه می کند.


• انتظارهای واقع بینانه داشته باشید.انسداد تا اندازه ایی ناشی از فشارهای بیرونی است که به نوبه خود ناشی از انتظارات بالای مربیان و ناظران دیگر است. نگه داشتن انتظارهای منطبق با عملکرد گذشته فشار را کاهش می دهد و احتمال انسداد را کم می کند.


• بازی ،ورزش ، را با سعه صدر بنگرید. یعنی اینکه ورزش موقعیت مرگ و زندگی نیست ،ورزشکاران با هم رقابت می کنند تا برنده شوند اما فراموش نکنیم که ورزش باید با شادی اجرا شود.


• مربی باید از اظهارنظرهای مولد فشار پرهیز کند ،مانند"ما باید این بازی را ببریم" ،"حالا بازی در دست شماست" ،" ما روی شما حساب می کنیم" ، و اظهار نظرهای دیگر که ایجاد احساس گناه می کنند از ناحیه مربیان، کمتر از طرف والدین، هم تیمی ها و تماشاگران، فشار شایان توجهی را برای موفقیت وارد میکند و موجب انسداد می شود.


• تمرکز توجه را بیرونی کنید. انسداد واکنشی است به افکار بر خلاف میل .ورشکاران باید زمان اندیشیدن را کاهش دهند


• عادت های جاری عملکرد را گسترش دهید. مشغول شدن با یک فکر یا افکار، عمل یا اعمالی که ورزشکار را برای عمل بعدی آماده می کند، با تمرکز بیرونی ارتباط دارد. این عمل را نقشه ذهنی (mental plan) می نامند.

بطورخلاصه : 

راهبردهاي غلبه بر انسداد:

1-  در شرايط شبيه به مسابقه تمرين كنيد

۲-  اعتماد به نفس ورزشكار

۳-  انتظارات واقع بينانه داشته باشيد

۴-  مربي بايد از اظهار نظرهاي مولد فشار دوري كنيد

5-  مهارتهاي جاري عملكرد را گسترش دهيد

مژگان سعیدی مسوول کمیته روانشناسی هیأت پزشکی ورزشی کرمانشاه

نسرین نازیی روانشناس ورزشی هیأت پزشکی ورزشی کرمانشاه