چاقی چگونه به وجود میآید؟
1.غذا خوردن بیشتر از میزان طبیعی
2.عوامل ژنتیکی، محیطی، اجتماعی
3.اختلالات تیروئید و...
تعریف چاقی
هرفردی که بيست درصد بیشتر از وزن ایده آل خود وزن داشته باشد چاق است، سيوپنج درصد زنان و بيست درصد مردان در دنیا چاق محسوب میشوند و از عوارض وبیماریهای ناشی از چاقی رنج میبرند.
کودکان نیز میتوانند دچار کلسترول بالا شوند.
عوارض چاقی عبارتند از :
ـ بیماریهای قلبی عروقی (فشار خون و تصلب شرايین، سکته قلبی)
ـ بیماریهای عضلانی استخوانی (آرتروز، التهاب مفاصل و استخوانها)
ـ بیماریهای اختلالات خونی (استعداد بیشتر به ساختن لخته خونی)
ـ بیماریهای ریوی (تنگی نفس در حین کارکردن و راه رفتن)
پیشگیری و درمان چاقی
برای پایین آوردن چربی خون و کاهش وزن، دو روش بسیار مفید توصیه میشود:
1ـ رژیم غذایی 2 ـ ورزش.
افرادچاق در حین انجام یک رژیم غذایی فاقد کلسترول زیاد از جمله (تخم مرغ، جگر،مغز، چربی، گوشت قرمز، پوست مرغ، خامه، شکلاتها و سرشیر) باید هر هفتهخودشان را وزن کنند و اگر با این رژیم غذایی فاقد چربی، کاهش وزن پیدانکردند، آنگاه از مواد نشاستهای مانند انواع شیرینی و قندها نیز پرهیزکنند.
مصرفمیوه، سبزی، روغنهای گیاهی، مختصری نان، قارچ، مرغ، ماست و ویتامینهاتوصیه میشود. ورزش منظم روزمره به صورت نرمشهای سبک و پیاده روی به مدتيك ساعت عصر بسیار مفید و ضروری است. در صورتی که رژیم غذایی بدون ورزشباشد میزان بازدهی آن کمتر است و حتی ممکن است عوارضی نیز بر جای گذارد.
رژیم غذایی برای افراد چاق
1-صبحانه باید شامل چند تکه نان، کمی پنیر، چای شیرین یا مقداری مربا باشد.باید توجه داشت که صبحانه نخوردن موجب زخمهای معده و اثنی عشر در آیندهخواهد شد زیرا خالی ماندن معده از شب تا صبح سبب تجمع حدود یک لیوان آباسید در آن میشود که تنها در صورت خوردن مختصری غذای جامد، از معده واردروده میشود و گرنه ماندن اسید در معده برای بیش از ده ساعت و برای مدتطولانی سبب تخریب آن میشود.
توجه : افراد جوان که ناراحتی معده و اثنی عشر ندارند میتوانند برای صبحانه از یک یا دو عدد میوه به تنهایی استفاده کنند.
2.درساعت ده صبح از یک یا دو عدد میوه یا تکهای نان با مربا استفاده کنید وتوجه داشته باشید افرادی که میخواهند رژیم غذایی برای لاغری بگیرند به جایمصرف سه وعده غذای کامل صبحانه، ناهار، شام باید از شش وعده غذای سبک وفاقد قند و شیرینی یا مواد چرب و نشاستهای استفاده کنند و باید حتی بيستدقیقه مانده به ناهار یا شام از تکهای کیک یا شیرینی یا مربا استفاده کنندتا جلوي اشتهای آنها گرفته شود و برای صرف غذای اصلی ولع و اشتهای زیادینداشته باشند، و نیز معده کوچکتر شود.
3.ناهار باید شامل کاسهای کوچک سوپ یا خورش کم چربی یا چند تکه گوشت همراهبا تکهای نان یا کمی برنج (چند قاشق) باشد و از مصرف یک بشقاب کامل برنج وانواعی از غذاهای گوشتی کاملاً پرهیز شود. مصرف مقداری سالاد همراه با یککاسه کوچک سوپ یا خورش برای رژیم غذایی ایده آل است. هنگام ناهار و شام ازخوردن چند نوع غذا و گوشت و خورش و غذاهای فرعی با همدیگر جداً پرهیز شودزیرا مصرف مداوم چند نوع غذا با هم نه تنها سبب اختلالات گوارشی و سوء هضمخواهد شد، بلکه زمینه چاقی و ازدیاد فشار خون را فراهم میآورد.
4. در ساعت 4 تا 5 بعدازظهر مقداری میوه میل شود.
5.در ساعت 8 تا 10 شب مقداری سالاد یا کمی سوپ یا عدسی یا چند تکه نان یامختصری لوبیا یا هر نوع غذای کم حجم و کم کالری و كم انرژی میل شود.
مهمترینمسأله در زمان رژیم غذایی که از اهمیت خاصی برخوردار است این است که بایدبه جای خوردن غذاهای چربیدار، قندی و نشاستهای ؛ از غذاهای کم انرژی وحجیم استفاده شود. غذاهایی که هنگام رژیم غذایی افراد چاق باید بیشتر مصرفشود عبارتند از :
انواعمیوه و سبزی و مواد دارای الیاف و یا فیبر زیاد که قادرند برای ساعتها درمعده و رودهها بمانند و برای افراد احساس سیری ایجاد کنند.
افرادیکه ناراحتی معده دارند و نمیتوانند از میوهها و سبزی خام استفاده کننداز خورشهای سبزی که زود هضم هستند استفاده کنند یا میوهها را به صورتپخته و کم شیرین مصرف کنند.
هنگامرژیم غذایی، ورزشهای مداوم و دائمی باید انجام شود. حتی اگر با رژیمغذایی وزن زیادی هم کم شود اگر ورزشهای مورد نیاز نیم ساعت صبحها و یکساعت عصرها انجام نشود باز هم چاقی به سراغ انسان میآید.
ورزشسبب میشود که بافتهای زاید و ذخیرهای چربی از بدن کنده و حذف شوند وزمینههای چاق شدن مجدد از بین بروند. کاستن وزن با رژیمهای سنگین در مدتکمتر از یکماه در صورتی که براساس استانداردهای پزشکی نباشد بسیار خطرناک ودر دراز مدت دارای عوارض جدی است و اگر براساس جدولهای تنظیمی و کنترلوزن و شرایط آناتومی و روحی و تغذیهای فرد باشد مفید است.
نكتهمهم: در اجراي رژيم لاغري اين است كه در مورد ورزشكاران مذكر بالغ نبايددرصد چربي بدن هيچگاه كمتر از 5 درصد وزن كل و براي بانوان كمتر از 10 درصدباشد. زيرا وجود بافت چربي درحد استاندارد هر فرد بسيار ضرورت دارد و ازطرفي ميزان بافت چربي يا درصد چربي بدن به عنوان راهنماي اصلي تنظيم كاهشوزن استفاده ميشود.
دکتر لطفعلی پورکاظمی- رئیس فدراسیون پزشکی ورزشی