ال کارنیتین چیست؟
ال کارنیتین از مشتقات اسیدآمینه های لیزین و میتونین است که باعث آزاد سازی انرژی از مولکول های چربی می شود. این مکمل ورود اسیدهای چرب را به داخل میتوکندری تسهیل می کند. همچنین سبب تسهیل دفع اعضای سلول یا اسیدهای چرب اضافی در بیماران دارای نقص در متابولیسم اسیدهای چرب نیز می شود.در واقع وظیفه اصلی آن در بدن کمک به بهبود سوخت و ساز سلولی و مصرف غذا و تبدیل آن به انرژی برای سلول هاست. لذا با این مکانیسم یعنی مصرف چربی به عنوان منبع انرژی موجب صرفه جویی در مصرف گلیکوژن در عضلات شده و حفظ گلیکوژن بروز خستگی را به تاخیر می اندازد.
این ماده در بدن در کبد و کلیه تولید شده و در عضلات اسکلتی قلبی مغزی و اسپرم ذخیره می شود..در دوران کودکی،بارداری و شیردهی نیاز عضلات به انرژی افزایش می یابد و لذا تولید این ماده غذایی از سوی بدن بالا می رود. وجود ال کارنیتین برای افزایش عملکرد قلب نیز مفید است و ثابت شده در ورزشکاران تا 25 درصد میزان توانایی و ظرفیت فعالیت بدنی را افزایش داده و افراد ورزشکاری که از این مکمل استفاده می کنند کمتر دچار خستگی و کوفتگی می شود.
در برخی از بیماران نیز به بهبود عملکرد آنان نیز کمک می کند مثل بیماران دیابتی یا تالاسمی ماژورو حتی برای افزایش توان و قدرت باروری و یا جلوگیری از کرامپهای عضلانی در همودیالیز و کمک به بهبود عملکرد قلبی نیز توصیه می شود.
تاثیرات مثبت بر ورزشکاران
این مکمل در ورزشکاران سبب کاهش استرس ،بهبود خستگی مزمن،کاهش وزن،بهبود عملکرد ورزشی بخصوص در ورزشهای استقامتی،بهبود عملکرد قلبی عروقی، افزایش توان ورزشی و تاخیر در بروز خستگی در حین ورزش،چربی سوزی،تاثیر بر روی توده استخوانی و حتی افزایش و بهبود تمرکز حافظه و نیز اثرات آنتی اکسیدانی می شود.
نبایدهای مصرف
در صورت بروز تهوع ،استفراغ ،سردرد،اسهال،آبریزش بینی، بیقراری ،بی اشتهایی عصبی،اختلالات خواب،افزایش فشار خون،تب و یا افزایش ضربان قلب بایستی حتما دارو را قطع کرد و در بیماران هیپوتیروئیدی منع مصرف مطلق دارد.
لازم به ذکر است این دارو در دسته مکملهای ورزشی در گروه B تقسیم بندی شده که حتما مصرف آن مستلزم تحقیقات بیشتر بوده و باید زیر نظر پزشک و متخصص تغذیه ورزشی استفاده شود.
در چه غذاهایی وجود دارد؟
این ماده در گوشتهای قرمز ،لبنیات،آجیل،دانه های روغنی(تخمه کدو-آفتابگردان-کنجد) ،سبزیجاتی نظیر جعفری-سیر-چغندر-بامیه-کلم-گل کلم-کلم بروکلی-خردل سبز-سیب زمینی،حبوباتی مثل لوبیا-نخود فرنگی-عدس،میوه هایی مثل موز و غلات سبوس دار،برنج،گندم ، ذرت،بلغور ،جو دوسر و جوانه گندم موجود است.
در پایان متذکر می شود کلیه ورزشکاران بایستی با مشورت متخصص تغذیه ورزشی یا پزشک ورزشی از این مکمل استفاده نموده تا میزان و دوز مصرف دارو موارد منع و عوارض در افراد نادیده گرفته نشود و از عواقب سوء مصرف مکملها خودداری شود.
دکتر فرزانه بیرانوند-نایب رییس هیات پزشکی ورزشی استان لرستان