دوشنبه ۱۲ شهریور ۱۳۹۷ - ۱۳:۰۴

اهمیت مصرف آهن در ورزشکاران

اهن برا ی ورزشکاران

 آهن برای ترکیبات حمل کننده اکسیژن یعنی هموگلوبین (در خون) و میو گلوبین (در عضله) مورد نیاز است. جذب آهن محدود است، زیرا ساز و کار موثری برای جذب آهن اضافی وجود ندارد. 

 آهن برای ترکیبات حمل کننده ی اکسیژن یعنی هموگلوبین (در خون) و میو گلوبین (در عضله) مورد نیاز است. جذب آهن محدود است، زیرا ساز و کار موثری برای جذب آهن اضافی وجود ندارد. 
کم خونی ناشی از ورزش، در واقع کاهش سطح هموگلوبین را تا رسیدن به سطح کم خونی بالینی (12 گرم در هر 100 میلی لیتر از خون برای زنان و 14 میلی گرم برای مردان) آنهم در ارتباط با ورزشهای سنگین رخ می دهد. از لحاظ نظری، ورزش با شدت سنگین می تواند موجب افزایش نیاز به آهن شده و شانس ابتلا به کم خونی را افزایش دهد. این موضوع، به خاطر از دست دادن آهن از طریق تعریق، دفع هموگلوبین در ادرار، تخریب گلبولهای قرمز خون به وسیله افزایش درجه حرارت، عملکرد طحالی و نیز از طریق ضربات مکانیکی وارد آمده بر کف پاها (همولیز ناشی از ضربات کف پا) است.
در دوهای با مسافت زیاد ممکن است خونریزی های گوارشی غیر مربوط به سن، جنس و مدت زمان فعالیت ورزشی اتفاق بیفتد. از دست دادن آهن به هر صورتی که باشد، به طور حتم فشاری بر ذخایر آهن وارد خواهد کرد، چرا که باید روزانه 160 میلیون گلبول قرمز جدید در مغز استخوان، جمجمه، اندام فوقانی، استرنوم، دنده ها، ستون فقرات، لگن و قسمت فوقانی پاها تولید شود. 
از دست دادن آهن موجب اعمال یک بار اضافی بر زنانی می شود که بیشترین نیاز را به آهن دارند و این در حالی است که میزان دریافت آهن در آنان در پایین ترین حد واقع است. اگرچه ممکن است تا حدی تخریب گلبولهای قرمز در اثر ورزش شدید اتفاق بیفتد (شامل از دست دادن آهن از طریق تعریق)، هیچ شاهدی در دست نیست که نشان دهد ورزش شدید در حضور رژیم غذایی درست وکافی بتواند چنین اثرات سویی اعمال کند.                                                                                                                       
برای ورزشکاران در تمامی سنین ، به ویژ افرادی که در فعالیت های استقامتی فعالیت می کنند ، آهن یک جزء ضروری برای انتقال اکسیژن توسط هموگلوبین در خون و میوگلوبین درون عضلات است . علاوه بر این،آهن در کمپلکس های سیتوکروم میتوکندریایی قرار داشته و در متابولیسم هوازی نقش دارد . در مطالعات انجام شده بر روی حیوانات آزمایشگاهی و نیز بررسی ها بر روی ورزشکاران مشخص شده است که کم خونی فقر آهن موجب کاهش ظرفیت عملکرد ورزشی وحداکثر توان هوازی می شود . 
در رشته های استقامتی که با تحمل وزن انجام می شوند،نظیر دوومیدانی ، به دلیل اتلاف آهن ازعرق،خونریزی گوارش و همولیز گلبول های قرمز خون،ورزشکاران در معرض خطر کاهش ذخایر آهن هستند . دریافت ناکافی آهن غذایی موجب افزایش این خطر می شود .
مصرف آهن اضافی نیز برای زنان پیشنهاد می شود. معمولا ذخایر آهن بدن مستقیما به وسیله ورزش کاسته نمی شود. کم خونی در نتیجه کمبود آهن به خاطر دلایل دیگری تشدید می شود (مانند خونریزی مفرط در هنگام قاعدگی). مصرف آهن اضافی در غذای روزانه برای شرکت موفق زنان در تمرینات ضروری است.

برای جبران آهن بهتر است از مواد غذایی حاوی ویتامین C استفاده کرد که به جذب آهن کمک می کند . مصرف چای و قهوه به علت بالا بودن اسید تئنیک جذب اهن را کاهش می دهد . استفاده از پروتئین های حیوانی و جگر ، پروتئین های حیوانی نسبت به  پروتئین های گیاهی از کیفیت بهتری از لحاظ اهن برخوردارند و حاوی اهن هم هستند که می تواند جذب اکسیژن را بهتر کند .

سعید یوسفی / متخصص تغذیه ورزشی / هیات پزشکی ورزشی  استان یزد

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.