سه‌شنبه ۲۸ آبان ۱۳۹۲ - ۱۰:۳۱

دیابت و ورزش

نكاتي كه بيماران ديابتي در هنگام ورزش كردن بايد از ان مطلع باشند

قرارگرفتن در هفته ديابت بهانه اي شد براي بيان نكاتي كه لازم است فرد ديابتي هنگام ورزش انها را مورد توجه قرار دهد.

امروزه بيماران ديابتي بخش بزرگي از جامعه را تشكيل ميدهند و براي داشتن تعامل بيشتر با مردم وبهينه سازي زندگي خويش لازم است كه مشكل خودرا بخوبي شناخته وراهكارهايي براي داشتن زندگي سالم انتخاب كنند..ورزش به عنوان بخشي از درمان يك فرد ديابتي همواره در دستور كار پزشكان قرار داشته ودارد.قرارگرفتن در هفته ديابت بهانه اي شد براي بيان نكاتي كه لازم است فرد ديابتي هنگام ورزش انها را مورد توجه قرار دهد. به همراه داشتن فردي مطلع از وضعيت شخص به هنگام ورزش يا داشتن كارتي حاوي اطلاعات فردي كه در ان وضعيت بيماري وميزان مصرف دارو مشخص شده باشد لازم است تا در صورت بروز مشكل اطرافيان امكان كمك كردن داشته باشند. توجه به چهار نكته زير از افت قند در هنگام ورزش در اين گروه جلوگيري ميكند. اول)بهينه سازي مصرف انسولين:تزريق زيرجلدي مداوم انسولين با استفاده از پمپ انسولين يا از طريق تزريقهاي متعدد ان دوم)شناسايي شدت تمرين:عموما تمرينات سبك باعث تغيير مشخصي در تنفس نميشوند وتنها كمي ضربان قلب را افزايش ميدهند وبر ميزان قند خون بي اثر هستند مگر انكه به مدت طولاني تر از ده دقيقه انجام شوند. در تمرينات با شدت متوسط تنفس سخت تر ميشود وضربان قلب بيش از صد ضربه در دقيقه افزايش ميابد .اگر زمان اين تمرين كمتر از ده ثانيه باشد سطح قند خون افزايش ميابد ولي با طولاني تر شدن زمان تمرين ميزان قند خون كاهش ميابد.در تمرينات شديد يا قدرتي تنفس سريع وضربان قلب بيين ١٢٠ تا ١٦٠ ضربه در دقيقه بالا ميرود كه ميتواند پش از چند ثانيه باعث افت شديد قند خون شود. سوم)شناخت عوامل موثر در ميزان جذب انسولين:ماساژ موضعي تزريق ميتواند باعث افزايش جريان خون در منطقه شود.افزايش جريان خون محل تزريق در اثر ورزش يا افزايش حرارت محيطي نيز همين تاثير را دارد.اين موضوع بدنبال تزريق جلدي انسولين در رانها شايعتر از شكم است به همين دليل به ورزشكاران كه از تزريق انسولين استفاده ميكنند انجام تزريق در شكم توصيه ميشود. چهارم)اگاهي از نشانه هاي هشدار دهنده افت قندخون:علايم افت خفيف قندخون شامل سرگيجه خستگي احساس گرسنگي گيجي وسردرد است بهتر است اگر ورزشكار يا مربي متوجه علاىم افت قند خون شد از دردسترس ترين منبع قندي خوراكي مانند ابميوه ابنبات قند يا قرصهاي گلوكز استفاده كند .اقدام ثانويه كه سريعا پس از ان لازم است مصرف كربوهيدرات پيچيده مانند انواع نان و پروتينهاست تا به دوام قند كمك كند.  @تاثير بعضي تمرينات بر ميزان قند خوناول)تمرينات مقاومتي:به عنوان ابزار درماني ايمن وموثر در بسياري از بيماريهاي مزمن شناخته شده اند.اين تمرينات مشابه تمرينات هوازي در افزايش حساسيت به انسولين وميزان انرژي مصرفي موثر بوده وموجب افزايش پتانسيل قدرت عضلاني وتراكم استخواني ميشود از اين رو فرد مبتلا به ديابت با انجام اين تمرينات زودتر به پاداش تلاشش مي رسد.بهتر است بيماران ديابتي نوع دوم هفته اي سه جلسه به تمرينات مقاومتي بپردازند.اين تمرينات بايد همه گروههاي عضلاني بزرگ را درقالب ٨تا ١٠ تمرين در بر گيرد .تعداد مناسب تكرارها در هر ست ١٠ تا ١٥ تكرار است بطوريكه ورزشكار به استانه خستگي نزديك شود. دوم)تمرينات كششي:از انجا كه ديابت در دراز مدت تاثير مستقيم بر محدوديت حركات مفاصل دارد لزوم انجام تمرينات  كششي را دوچندان ميكند.بهتر است در اين تمرينات عضلات به ارامي به حالت كشيده در امده وكشش تا جايي ادامه پيدا كند كه تنها احساسي از كشش وجود داشته باشد واحساس درد عارض نشود .سي ثانيه ماندن در وضعيت كشش لازم است.سوم)گرم كردن بيمار ديابتي بهتر است با يك فعاليت سبك هوازي مانند دوي ارام يا دوچرخه ثابت شروع شود پس ازان پنج تا ده دقيقه حركات كششي ودر ادامه بدنه اصلي تمرين اجرا شده ودر نهايت براي سرد كردن باز از حركات كششي استفاده شود. هنگام انجام فعاليت بدني شديد قند ميتواند تا چند برابر افزايش يافته وتا ٣٦ ساعت پس از تمرين ادامه يابد در نتيجه افت قند خون ميتواند در صبح روز بعد از يك تمرين عصرگاهي رخ دهد.خطر افت قندخون شش تا چهارده ساعت بعداز ورزش همچنان وجود دارد.بيماران ديابتي كه انسولين مصرف ميكنندودر ساعتهاي پاياني بعدازظهرورزش كرده اند براي جلوگيري از افت قند شبانه بهتر است قبل از خواب كمي كربوهيدرات مصرف كنند (بهترين ساعت ورزش براي اين گروه افراد بين ده صبح تا پنج عصر ميباشد) رژيم مبتلايان ديابت فاقد قند شكر وشيريني است حتي مصرف بعضي ميوه ها مانند موز انگور خربزه هندوانه طالبي براي ايشان محدود ميباشد.اگر ميزان فيبر موجود در غذاي اين افراد افزيش پيدا كند قند خون بيشتر قابل كنترل ميباشد.بهتر است اين گروه همواره مواظب اضافه وزن خود باشندو اگر نياز به رژيم دارندبا مشورت پزشك بهتر است بيست تا سي درصد از ميزان مصرف انسولين بكاهند تا تحمل رژيم برايشان ممكن باشد..  

گرداورنده:سودابه اسکندری-مسئول کمیته بانوان