این سندروم 25-10درصد موارد مراجعه به کلینیک های درد و آسیبهای عضلانی –اسکلتی را شامل میشود (شایعترین علت شکایت از درد زانو)و در خانمها 3-2برابر شایعتر از آقایان می باشد.

عوامل مختلفی از جمله قدرت عضلات چهارسر سایرعضلات اطراف مفصل زانو –کوتاهی لیگامان های اطراف زانو –زاویه Q و چرخش استخوان درشت نی و حتی شیوه راه رفتن در ایجاد این درد موثر است .مطالعات اخیر نشان داده است که عوامل روانی مثل اضطراب و اجتناب ناشی از ترس باعث اختلال عملکرد زانو میشود.

یک مطالعه جالب که به مدت 2سال بر روی 282 نفر انجام شده نشان میدهد که افرادی که طی این مدت دچار سندرم پاتلوفمروال شده اند عمدتا" کسانی هستند که از حمایت اجتماعی پایین تری برخورار بوده اند و تمرکز بیشتری بر روی بیماری خود داشته اند و اختلال عملکرد زانو نیز در این گروه نسبت به گروه کنترل بیشتر مشاهده شده است.

سندروم پاتلوفمروال عمدتا" بصورت درد قدام زانو و کریپتامپون بویژه در حرکات متحمل وزن مثل بالا و پایین رفتن از پله –نشستن با زانوی خم- اسکات-دویدن و راه رفتن تظاهر می یابد و گاه با بی ثباتی عملکردی زانو (خالی کردن زانو)و قفل شدن زانو همراه میشود که در صورت عدم وجود سابقه ضربه و آسیب قبلی نبایستی این علائم را به پارگی لیگامان منیسک نسبت داد.

تقویت عضلات چهارسرران بدون در نظر گرفتن عوامل زمینه ساز دیگر.گرچه در تعدادی از افراد مبتلا به این سندروم بهبودی و کاهش علائم را به همراه خواهد داشت بدون اصلاح اختلالات و عوامل زمینه ساز دیگر از جمله راستای اندام تحتانی-اختلالات بیومکانیکی پا و حتی ناراحتی های روانی همراه مثل اضطراب و افسردگی با توجه به شیوع نسبتا" بالای این عوامل گاه نه تنها نتیجه درمانی مناسبی به بار نخواهد آورد بلکه منجر به ارزیابی های تشخیصی غیر ضرور و هزینه بر و حتی تشخیص های نادرست خواهد شد.

استفاده از بانداژ (Taping)استخوان پاتلا که به حفظ راستای این استخوان در ارتباط با استخوان ران در حین خم و راست شدن زانو کمک می کند در مواردی که ارزیابی و انتخاب بیمار به درستی صورت گرفته باشد به کاهش علائم کمک شایانی خواهد کرد .علاوه براین منجر به فعال شدن سر داخلی عضله چهارسر و ایجادتعادل بین این عضله و سرخارجی به نسبت 1/1خواهد شد و از سایش سطح خلفی استخوان کشکک بر روی کندیل خارجی استخوان ران حین حرکت که از مهمترین علل ایجاد درد می باشد جلوگیری خواهد نمود.

ضعف سر داخلی عضله چهار سر (Vmo)علاوه بر ایجاد درد قدام زانو منجر به خستگی تدریجی فرد در فعالیتهای هوازی میشود .شدت درد و خستگی ایجاد شده ارتباط مستقیم با ضعف عضله دارد و میتوان از آن بعنوان شاخصی جهت ارزیابی های تشخیصی و حتی نتایج درمانی استفاده کرد.

آنچه مسلم است از بررسیهای انجام شده بر می آید که استفاده صحیح از درمان های رایج سندروم پاتلوفمورال شامل ورزش درمانی (تمرینات اختصاصی جهت تقویت عضلات دچار ضعف،کشش عضلات و عناصر غیر انقباضی دچار کوتاهی و سفتی)در کنار Tapingو ارتوزهای اصلاحی ،در صورت ارزیابی دقیق افراد مبتلا و عدم تجویز نسخه عمومی شانس بدست آوردن نتیجه مطلوب در صورت پذیرش و همکاری فرد مبتلا افزایش خواهد داد. در غیر اینصورت ممکن است فرد مبتلا به سندروم پاتلوفمورال حتی برای مدت بیش از 20سال از درد زانو رنج برده و به تدریج دچار اختلال عملکرد گردیده و با اضافه شدن اضطراب و افسردگی که معمولا در کنار تمامی دردهای مزمن به چشم میخورد به شدت کیفیت زندگی و فعالیت شغلی بیمار را تحت تاثیر قرار داده و حتی بصورت دردی ناتوان کننده برای بیمار در آید.

از آنجا که این سندروم در بین ورزشکاران نیز از شیوع بالایی برخوردار است و در تشخیص افتراقی با آسیبهای حاد و مزمن زیادی قرار میگیرد و توجه دقیق به تشخیص و درمان آن در این گروه از افراد مبتلا به درد قدام زانو نیز از اهمیت خاصی برخوردار است.

دکتر فاطمه کریمی افشار-نایب رئیس هیأت پزشکی ورزشی استان کرمان