چهارشنبه ۱۵ اسفند ۱۳۹۷ - ۱۰:۵۹

کاربرد روانشناسی در شناخت علل ظهور استرس در قهرمانان ورزشی

روانشناسی
بدیهی است که در رقابتهای ورزش قهرمانی جهت تربیت و سازندگی یک قهرمان افراد و سازمانهای متعددی با مسئولیت های مشخص کلیه توان خود را بکار گیرند و سرمایه گذاریهای در ابعاد گسترده نموده تا در دراز مدت قهرمانی را به جامعه تحویل دهند. به همین سبب ورزشکاری که چندین سال در چندین متن با هدف دسترسی به مدارج قهرمانی تلاش میکند با آگاهی به تعهدات خود جهت ایجاد رضایت مندی سرمایه گذاران فوق الذکر مسئولیت هایی را پذیرا می شود لذا جو حاکم یعنی محترم شمردن تعهدات و اجرای مسئولیت ها باعث ایجاد منابع فشار روحی شده که شدت آنرا بصورت هجوم عوامل استرس زا قبل و هنگام اجرای مسابقات و حتی پس از اتمام آن در رفتار قهرمان می تواند مشاهده کرد. 
منابع ایجاد استرس به دو گروه تقسیم می شوند :
۱- انتظارات بیرونی که عبارتند از :خواسته های  قطب هایی که سرمایه گذاری نموده اند مانند مربیان،  مسئولین باشگاه ها و فدراسیونها و اسپانسرها و از طرف دیگر قطب های که قهرمانان نسبت به آنها خود را متعهد می دانند مانند: خانواده،اطرافیان،تماشاچیان،جراید،رادیو و تلویزیون و.... 
۲-انتظارات درونی:که در ارتباط مستقیم با ورزشکار می باشند این انتظارات را می توان به طور خلاصه به شرح ذیل بیان کرد :
علاقه مندی غلبه بر حریف ،علاقه به معروف شدن ،مورد توجه اسپانسر ها قرار گرفتن دستیابی به منافع شخصی ،احساس قدرت و برتری داشتن، لذت پیروزی راچشیدن،
بنابراین وقتی تمام عوامل استرس زا به شکل انتظارات محیطی و شخصی آرامش فکری و روحی قهرمانان ورزشی را دچار اختلال می کنند لازم و ضروری  است که ورزشکاران ابزاری را به کار گیرندتا هم باعث کاهش فشارهای روحی آنان شود و هم افزاینده راندمان و نتایج مورد نظر برای نیل به این هدف علم روانشناسی با تمام کاربردهای روان جسمی و محیط شناختی با بکارگیری استراتژی های گوناگون در سالهای اخیر در خدمت ورزشکاران قرار گرفته است. 
«روش بکارگیری روانشناسی کاربردی»
در تمامی مشاورات روانشناختی هدف اصلی روانشناس نجات شخصی بحران زده و دسترسی به نتایج مطلوب است برای اجرای این مهم روانشناسی ورزشی باید ابتدا ابزارهای متعددی را در مراحل مختلف روانشناختی بکار گرفته سپس با ارائه استراتژهای مختلف قابلیت و تواناییهای روحی و روانی ورزشکاران را افزایش بخشد. 
باید توجه داشت که کاربرد روانشناسی نزد قهرمانان ورزشی به صورت ابزاری نافذ و موثر جهت نتیجه گیری بهتر امری بدیهی است. بکارگیری روانشناسی امروز یکی از ارکان سه گانه مهم ورزش قهرمانی یا حرفه ایست پس از عامل تاکتیک و تکنیک توجه به وضع روحی - روانی ورزشکار می تواند میزان فشارهای جانبی را کاهش داده و زمینه را جهت نتایج بهتر فراهم کند.
بکارگیری روانشناسی در ورزش قهرمانی را می توان در سه مرحله اجرا کرد. 
۱-مرحله پیشگیری 
در این مرحله می پردازیم به شناخت مسائل ارزیابی مشکلاتیکه قهرمانان ممکن است با آنها مواجه شوند. یکی از ابزارهای مهم این مرحله برقراری جلسه مشاوره با روانشناسی متخصص می باشد و ابزار دیگر بررسی مشکلات سازگاریهای روانشناختی در مورد بروز فشارهای روحی ناشی از انتظارات جانبی می باشد. 
۲-مرحله آمادگی روانی ابزار بکار گرفته شده در این مرحله در ارتباط با محیط و فضاهای است که ورزشکار می باید از حداکثر قابلیت ها و تواناییهای خود استفاده کند. روانشناسی ورزشی با همکاری مربی می تواند با برگزاری مسابقات دوستانه چنین فضایی را ایجاد نماید. 
یکی از دانشمندان معتقد است که آمادگیهای روانی عبارتند از : تنظیم حالات روحی قبل و در زمان مسابقه ،کسب مهارتهای روشنگری و محیط شناختی و ایجاد افزایش قابلیت کنترل هیجانی و فرم رفتارهای نوعی ، نتیجتاً اینکه اجرای دقیق آمادگی های روانی باعث افزایش کنترل اضطراب درمان استرس می شوند.
۳-مرحله روان درمانی 
الف-آسیب شناسی 
برای اجرای بهتر و موثرتر لازم است تا ابتدا از ابزار آسیب شناسی استفاده شود این ضروری ترین ابزار است که در قبل از شروع مرحله درمان باید بکار گرفته شود وقتیکه مشکلات و نارسائیهای و علل ناکامیها شناسایی شوند زمان اصلاح آغاز می گردد. تکنیک ها را می توان در مسیر افزایش آمادگیهای روانی کار برد. این تکنیک ها شامل خود رهایی ، تمدید اعصاب ، تمرینات تجسمی ، تکرار ذهنی
تمرکز حواس،بیوفیزیک«تکمیل نمودن تنظیم اتوماتیکی داخل ارگانیسم» می باشد. 
ب. درمان
این مرحله شامل حالتهای روان شناختی می باشد اغلب اوقات رفتارهای هیجانی هنگام اجرای مسابقه در این مرحله مشاهده می گردند به همین دلیل متدهای بکار گرفته شده از دیدگاه تغییر در بعضی حالات و رفتار ورزشکار جهت کاهش میزان استرس مورد استفاده قرار می گیرد این متدها تحت عنوان مهارتهای روانی بکار گرفته می شود. 
نوشته :فرهاد مومنی 
مسئول کمیته روانشناسی هیات پزشکی ورزشی

ارسال نظر

شما در حال ارسال پاسخ به نظر « » می‌باشید.