به گزارش پایگاه خبری- تحلیلی پزشکی ورزشی ایران، دکتر لاله حاکمی، نایب رئیس بانوان فدراسیون پزشکی ورزشی که به همراه دکتر فریبا محمدیان، معاون ورزش بانوان وزارت ورزش و جوانان و دکتر یحیی سخگویی در همایش ملی نگرش علمی و کاربردی به عفاف و حجاب در دانشگاه الزهرا(س) حضور یافته بود، در تشریح مبحث بهداشت و سلامت(حجاب، سلامت و ورزش) موضوع سخنرانی علمی خود را به دو بخش ورزش حرفه ای و ورزش همگانی در بانوان محجبه ورزشکار دسته بندی کرد و گفت: در بعد ورزش حرفه ای قطعا یک تیم پزشکی ورزشی کامل مشتمل بر پزشک، فیزیوتراپ، ماسور، روانشناس، متخصص تغذیه باید در کنار ورزشکاران باشند، در این رابطه در فدراسیون پزشکی ورزشی افراد متخصص لازم را به این منظور آموزش می دهیم. علاوه بر آن معاینات پیش از فصل، پوشش پزشکی مسابقات بانوان و به طور کل خدماتی که پوشش دهنده سلامت بانوان ورزشکار باشد را تا سرحد امکان به شکل مطلوب ارائه می کنیم.

ملاحظات ورزش حرفه ای بانوان

کمبود آب و الکترولیت به خاطر تعریق بالا

 دکتر حاکمی تامین آب و الکترولیت بدن بانوان ورزشکار، کمبود ویتامین D و سه گانه سلامت بانوان ورزشکاران را ملاحظات جدی برای ورزش حرفه ای بانوان دانست و گفت: در موضوع ورزش بانوان محجبه مساله تبادل حرارتی از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که می دانیم بانوان محجه ورزشکار تعریق بیشتری دارند و تبخیر آب بدن آنها نیز بیشتر است. بنابراین حتما باید از نقطه نظر تبادل حرارتی بدن پوشش مناسبی داشته باشند چرا که چه در درون سالن چه درزمین ورزشی رو باز ورزش کنند به این دلیلی که عنوان شد، به آب و الکترولیت بیشتری نیاز دارند.

وی با تاکید بر اینکه بانوان ورزشکار حرفه ای باید آب به مقدار کافی بنوشند، افزود:۷۰ درصد آب موجود در بدن انسان در داخل سلول های اوست و حجم آب داخل عروق بین ۲۰ تا ۳۰ درصد است، بنابراین کمبود آب در بدن و احساس تشنگی روی غلظت خون تاثیر منفی می گذارد. به واقع تشنگی وقتی رخ می دهد که کمبود آب در عروق پیش آمده است. ورزشکاران به ازای مصرف هر کیلو کالری انرژی دو میلی لیتر آب مصرف می کند.

دکتر حاکمی خاطر نشان کرد: با توجه به مصرف بالای آب به دلیل نکاتی که عنوان شد، بانوران ورزشکار حرفه ای باید مایعات درستی هم مصرف کنند چون نوشیدنی های تصنعی بیرون مناسب نیستند. ورزشکار نمک زیادی را حین تعریق از دست داده است و باعث رسوب در عروق می شود، بنابراین نیاز است الکرولیت های بیشتری مصرف کند، آب میوه کالری زیادی دارد اما نمک از دست رفته را جبران نمی کند.

نایب رئیس بانوان فدراسیون پزشکی ورزشی در این زمینه اضافه کرد: از طرفی افراد  باید پروسه سرد کرد بدن بعد از ورزش را هم جدی بگیرند چرا که چنانچه ورزش را به یک باره قطع کنند، ممکن است آب داخل اندام ها باقی مانده و به قلب و عروق برنگردد که این امر موجب افت فشار خون می شود.

دکتر حاکمی گفت: همچنین کسانی که تب یا اسهال  دارند لازم است خود را با محیط وفق دهند  و در دمای بالا که تعریق زیاد ورزش نکنند، ورزش باید در جایی انجام شود که حجم تعریق پایین بوده و سلامتی فرد به خطر نیفتد، می بینیم با تدبیر خوب فیفا وقتی رطوبت و حرارت بالا می رود مسابقات فوتبال برای نوشیدن اب و نوشیدنی تعطیل می شود.

وی خاطر نشان کرد: بعضی داروها مثل تئوفیلین و آنتی هیستامین روی مصرف آب بدن تاثیر دارند، ورزشکار حرفه ای هنگام مراجعه به پزشک باید حرفه ای بودن خود را عنوان کند تا داروهای تجویزی سیستم حرارتی بدن او را دچار اختلال نکنند.

دکتر حاکمی دوپینگ را یکی دیگر از عواملی دانست که سیستم حرارتی و تعریق بدن را دچار اشکال کرده وسلامت ورزشکار را به خطر می اندازد.

وی همچنین آمادگی بدنی خوب و شاخص توده بدنی مناسب را از دیگر مواردی دانست که روی مصرف آب  الکترولیت در ورزشکاران حرفه ای باید مورد توجه لازم قرار گیرد.

خطرات کمبود ویتامینD و فقر آهن

نایب رئیس بانوان فدراسیون پزشکی ورزشی با اشاره به اینکه کمبود ویتامین D یکی از جدی ترین مشکلات سلامت مردم همه ایران از جمله ورزشکاران است، افزود: بر اساس آمارها حدود ۸۰ درصد از بانوان کمبود ویتامینD  دارند و در مطالعه که بر روی اعضای تیم ملی بانوان که در فضای باز و زیر نور خورشید هم ورزش می کنند، انجام شد تمامی اعضای این تیم با کمبود شدید این ویتامین مواجه بودند. بنابراین لازم است بانوان ورزشکار از نقطه نظر ویتامینD بررسی شوند  و در صورت لزوم مکمل ویتامینD مصرف کنند؛ برنامه ای که وزارت بهداشت برای تمامی دختران بالای ۱۲ سال و پسران بالای ۱۸ سال دنبال می کند که همگی در صورتی که با کمبود مواجه نشوند ماهانه حداقل یک قرص مخصوص را مصرف کنند.

  وی کمبود تراکم استخوان، پوکی و نرمی استخوان، اختلالات حرکتی، افت جسمی فرد، سر درد، سنگ کلیه، دردهای عضلانی و اسکلتی سرطان سینه بیماری ام اس و دیابت را از جمله پیامدهای کمبود ویتامین  D دانست و گفت: از نقطه نظر عملکرد ورزشی نیز طبیعی است با این نکاتی که ذکر شد کمبود این ویتامین روی عملکرد بانوان ورزشکار تاثیر منفی می گذارد.

دکتر حاکمی در همین رابطه به مشکل کم خونی و فقر آهن اشاره کرد و افزود: در جامعه ما کم خونی بانوان بیشتر از آقایان است هم به دلیل رژیم غذایی آنها و هم به دلیل عادت ماهیانه. طبیعی است که این کم خونی هم سلامت بانوان را به خطر می اندازد و هم عملکرد ورزشی آنها را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

وی مصرف مکمل برای رفع کمبود آهن و به طور کلی کنترل میزان آهن در بانوان ورزشکار را هم ضروری دانست چرا که به اعتقاد وی بالا بودن بیش از حد آهن باعث رسوب در بافت ها و اندام هایی چون قلب و لوزالمعده و کبد می شود، در نتیجه پیامدهایی به دنبال دارد.

سه گانه سلامت بانوان

دکتر حاکمی در ادامه این سخنرانی علمی به مبحث سه گانه سلامت بانوان ورزشکار پرداخت و گفت: این موضوع اختلالات تغذیه ای، اختلالات قاعدگی و پوکی استخوان را شامل می شود برای جلوگیری از بروز این اختلالات و یا درمان آنها ضروری است که بانوان تحت معاینه و مشاوره لازم قرار گیرند تا از مشکلات احتمالی آنها آگاه شده و آنها را درمان کنند. چرا که این سه گانه هم سلامت آنها را تهدید می کند وهم روی عملکرد ورزشی شان تاثیر می گذارد.

وی خاطر نشان کرد: بانوان ورزشکار به این نکته هم باید توجه داشته باشند  که مسافرت های طولانی همزمان با مصرف برخی داروها، می تواند باعث شکل گیری آمبولی در آنها شود بنابراین در صورتی که داروی خاصی را مصرف می کنند حتما آب زیاد بنوشند که با این خطر مواجه نشوند و همچنین قدری در مسیر راه بروند تا مشکل لخته شدن خون برای آنها پیش نیاید.

ضرورت ترویج ورزش همگانی بین بانوان

دکتر حاکمی به اهمیت مقوله ورزش همگانی برای ارتقاء سطح سلامت بانوان اشاره کرد و گفت: در حالی که در هر سه مرحله قبل از ابتلا، بعد از بروز علائم و ابتلاء به بیماری می توان با ورزش می توان خطرات بیماری را از بین برد یا به حداقل رساند ضروری است که  ورشز در بین بانوان بیش از این ها رواج یابد. چرا که نیم ساعت ورزش و هفته ای سه با ر می تواند بین ۹ تا ۲ سال میانگین  سن را در جامعه افزایش دهد در حالی که برخی تست های سلامت بانوان سه تا پنج روز یا دو تا سه ماه این میانگین را افزایش می دهند.