دوشنبه ۲۵ آذر ۱۳۹۲ - ۰۹:۳۰

خلاصه ای از کافيين و ورزش

خلاصه ای از کافيين و ورزش

بر اساس مدارک موجود، به نظر می رسد که دريافت کافيين در افزايش توان و بهبود عملکرد ورزشی به ميزانی اندک ولی ارزشمند در برخی رشته های ورزشی موثر است.

·  البته هنوز در خصوص بيان مکانيسم اثر اين ماده بر عملکرد ورزشی توافق نظر وجود ندارد، ليکن احتمال دارد که اين اثرات نتيجه موضوعی باشد که در محافل علمی به نام نظريه متابوليک معروف است (افزايش اکسيداسيون چربی ها و صرفه جويی در مصرف گليکوژن در طی ورزش). همچنين تغييرات در بروز خستگی و يا اثر مستقيم آن بر عضلات اسکلتی، ممکن است در اين نتايج موثر باشند. البته اغلب مطالعاتی که به بررسی تاثير دريافت کافيين بر توان ورزشی افراد پرداخته اند، در محيط های آزمايشگاهی صورت گرفته اند و مطالعات در فضای ورزشی معمولی اندک است.


·  مدارکی به ويژه توسط مطالعات اخير به دست آمده است که گواه آن است که اثرات سودمند از مصرف کافيين دريافتی در مقادير بسيار اندک (3-1 ميلی گرم به ازای کيلوگرم وزن بدن يا 150-70 ميلی گرم کافيين در صورت مصرف يک ساعت قبل و يا در حين ورزش می تواند بر عملکرد ورزش کاران اثرات مفيد داشته باشد. علاوه بر اين مدارک اندکی در خصوص ارتباط ميزان تجويزی از کافيين با اثرات عملکرد ورزش کاران به دست آمده است. اين به آن معنی است که افزايش کافيين عملکرد ورزشی افزايش نمی يابد. امروزه دستورالعمل مصرف کافيين بدان شکل است که 9-6 ميلی گرم به ازای کيلوگرم وزن بدن يا مصرف 600 400 ميلی گرم يک ساعت قبل از ورزش می بايست مصرف گردد.


·  اثرات مکمل کافيين در بين افراد مختلف متفاوت است. برخی افراد به کافيين پاسخ نمی دهند و برخی ديگر از آن ها عوارض جانبی منفی نظير افزايش ضربان قلب، سردرد و اختلالات خواب می دهد. اين عوارض جانبی به طور معمول در تجويز مقادير بيش از 9-6 ميلی گرم به ازای کيلوگرم وزن بدن روی می دهد و بروز اين عوارض جانبی به طور مستقيم می تواند به عملکرد ورزشی آسيب زند. اين موارد ممکن است به طور غير مستقيم نيز موجب اختلال نتايج ورزش گردد. به طور مثال اختلال الگوی خواب در ورزش کارانی که در رقابت هايی که برای چند روز به طول انجاميده و ورزش کاران در روزهای بين مسابقات خويش نياز به استراحت و بازتوانی دارد، عملکرد ورزشی وی را به شدت تحت تاثير قرار می دهد.


قهوه يک نوشيدنی ايده آل جهت تامين کافيين نيست. زيرا محتوای کافيين موجود در آن متغير است و ممکن است واجد ترکيباتی که به عملکرد ورزش کار آسيب وارد نمايد. علاوه بر آن تحقيقات در خصوص ساير منابع در دسترس کافيين، نظير نوشيدنی های ورزشی، کولاها و ... بسيار اندک است. بنابراين تعميم دادن نتايج تحقيقات موجود به زندگی روزمره ورزش کاران، مشکل است.

دکتر محمد حضوری(مسئول کمیته تغذیه هیئت پزشکی ورزشی استان قم)