اینعلتها سبب بروز نشتهای عصبی و فشارهای روحی و روانی در افراد جامعهمیشود که به آن استرس میگوییم. امروزه علم پزشکی ثابت کرده است کهاسترسهای روزمره عاملی در بروز و تشدید بسیاری از بیماریهای روحی وروانی، عصبی، قلبی، عروقی، گوارشی و غیره هستند.
دانشآموزان و دانشجویان پیش از آزمون و هنگام آن، ورزشکاران پیش از مسابقات،مسئولان و مدیران، جراحان و خلبانها، به دلیل احساس مسؤولیت نسبت به مردم وکارمندان و فرزندان و بیمارانشان، همه و همه از مواردی هستند که حداکثراسترس را دارند.
در جریان استرس، هورمونهایی از بدن ترشح میشوند که عبارتند از: کورتیزول، سرتونین، آدرنالین، نورآدرنالین، هیستامین و ....
این هورمونها در واقع برای دفاع و جبران فشار روحی وارده، از بدن(مغز، فوق کلیه و...) ترشح میشوند تا به بدن آسیب چندانی نرسد.
درموارد ترس و فرار و جنگیدن و موارد مشابه، در اثر ترشح هورمونهای فوق وانبساط عروق محیطی و پر خونی رگها به ویژه صورت و قرمز شدن صورت در مواردترس و هیجانات و خجالت کشیدن، استرس را میتوان بهتر فهمید.
نقشهورمونها و اعصاب به حدی است که گاهی سبب بروز بیماریهای مختلف و مرگافراد میشود مثلاً میگویند فردی به دلیل یک مشکل مادی یا خانوادگی یا خبربد دچار مرگ آنی یا مبتلا به سکته قلبی و مغزی شده است و همچنین نقش استرسدر ازدیاد فشار خون افراد یا زخمهای معده و اثنی عشر و همچنین دردهایدیسک کمر و سیاتیک و سایر اعصاب محیطی مرکزی و یا ریزش مو بسیار مهم است وهر فردی طی روز یا هفته دچار درجاتی از عوارض استرس بر بدن خود میشود. تیپشخصیتی هر فرد نیز در ایجاد استرس مهم است. مثلاً افراد با تیپ A که دارای مشخصاتی در زیر گروه اضطراب دارند بیشتر مبتلا به استرس میشوند اما در تیپ B میزان استرس کمتر است. در نتیجه برای اینکه بر استرس غلبه کنیم و دچارعوارض استرس نشویم داشتن روحیهای بشاش و نیکو همراه با مهربانی با افرادخانواده و اجتماع و رضایت قلبی از زندگی و داشتن هدفی بشر دوستانه و زندگیسالم و به دور از نابسامانیهای اجتماعی و همچنین رعایت تغذیه و ورزش مناسبکاملاً ضرورت دارد.
ورزش ضد افسردگی است (Depression)
ورزشهایمنظم و مداوم نه تنها از بروز بیماری افسردگی پیشگیری میکنند بلکه قادرنددر مراحل درمانی نیز کمک شایانی به درمان این بیماری بکنند. ورزشهایاصولی و برنامه ریزی شده سبب میشود تا جریان خون به مغز و ریهها بیشترشود و عمل تبادلات اکسیژن و دی اکسید کربن در مغز و ششها با سرعت و حجمبیشتری صورت پذیرد و در نتیجه از خستگی مفرط روزمره و عصبانیتهای مکررجلوگیری میشود و نوعی نشاط و شادابی در فرد ایجاد ميشود و همین شخصیتشاداب به خانواده و دوستان و اطرافیان منتقل میشود و متعاقب آن از بروزحالات درون گرایی و افسردگی و احساس پوچی جلوگیری ميكند و افکار غم وافسردگی و احساس گریه و بیارزش بودن از مغز فرد ورزشکار فاصله ميگيرد ودر عوض تمایل به بودن با دوستان و خانواده در وی افزایش مييابد و شخص ازانزوا و گوشه گیری دوری میجوید.
جالباست که بدانیم در جریان ورزش کردن، از مغز و نمود داخلی انسان، مقداربیشتری هورمونهای شادی بخش و التیام دهنده ترشح میشوند. در این راستامیتوان گفت که در افرادی که بهطور منظم ورزش میکنند میزان بیشتری هورمونسرتونین، کورتیزول، اندورفین و آنکفالین و برخی دیگر از هورمونها وواسطههای شیمیایی ترشح میشوند که قادر هستند علاوه بر تسکین درد وناراحتی بر مقاومت دفاعی بدن بیفزایند و از بروز افسردگی و احساس پوچی ویأس جلوگیری كنند.
بدینعلت است که ورزشکاران افرادی شاد و شوخ طبع و پر انرژی هستند و از زندگیگروهی و اماکن شادی بخش استقبال مینمایند در حالیکه در افرادی که ورزشنمیکنند علائمی چون خستگی و بیانگیزه بودن و علائم تنبلی و گوشه گیریشایعتر است. همچینین ثابت شده است که میزان شیوع افسردگی یک قطبی و دوقطبیو همچنین بیماریهای اضطرابی و هیجان در افرادیکه بهطور منظم و برایسالیان طولانی ورزش میکنند بسیار کمتر از افرادی است که ورزش نمیکنند.
دکتر لطفعلی پورکاظمی-رئیس فدراسیون پزشکی ورزشی