ورزش و تربیت بدنی كه خواص و ویژگی های علمی آن در ابعاد فرهنگی و اجتماعی بارز و روشن است و در بهداشت و سلامت جسم و روان، در نشاط و تفریح خاطر و در افزایش قابلیت های كاربردی عضلات و كاهش تحریك پذیری، هنگام انجام امور مختلف و بالاخره در آموزش های اخلاقی و اجتماعی نقش موثر و كارساز دارد.
مفهوم پرخاشگری
پرخاشگری معمولاً به رفتاری اطلاق می شود كه قصد آن صدمه رساندن (جسمانی یا زبانی) به فرد دیگر یا افراد است.
از دیدگاه روانشناسی
در فرهنگ روانشناسی این معانی در تعریف پرخاشگری آمده است:
۱- حمله، عمل خصومت آمیز مستقیم در مقابل شخص یا شیء، ۲- بروز انگیزه، قدرت طلبی بر دیگران و ۳- پاسخی كه در مقابل ناكامی از انسان سرمی زند.
علل پرخاشگری
عوامل موثر بر پرخاشگری به دو دسته فیزیولوژیكی و روانی- اجتماعی تقسیم بندی می شود.
علل فیزیولوژیك شامل این مباحث ساختاری است: صدمات و آسیب های مغزی، اختلال غدد درون ریز و عوامل ژنتیكی.
علل روانی- اجتماعی پرخاشگری نیز به این مباحث قابل دسته بندی است:
ناكامی، یادگیری رفتارهای پرخاشگرانه از الگو، كمبود توجه و عاطفه، تربیت متناقض همراه با نظم شدید و تغییرات مكرری كه در نقش های والدین حاصل می شود و پرخاشگری به عنوان وسیله ای جهت تخلیه فشارهای روانی و... كه این عوامل نقش بسیار مهمی در ایجاد رفتار پرخاشگرانه نوجوانان ایفا می كند.
اثرات فعالیت های بدنی (ورزش) بر كاهش پرخاشگری كودكان و نوجوانان
كودكان و نوجوانان از طریق بازی و فعالیت های بدنی، اطلاعات لازم را برای زندگی اجتماعی به دست می آورند و برای پذیرفتن مسئولیت در جامعه آماده می شوند. بازی و ورزش، میدان تمرین مناسبی برای ارزش گذاری و جهت گیری رغبت ها، هیجان ها و عواطف و گرایش های فطری نوجوانان ایجاد می كند و مفاهیمی چون نوع دوستی و تعاون، ایثار، فداكاری و گذشت را به او می آموزد.روانشناسان معتقدند افرادی كه ورزش می كنند و اوقات فراغت خود را بیشتر با انجام فعالیت های بدنی می گذرانند از رشد عاطفی خوبی برخوردارند، فعالیت های ورزشی فرصت مناسبی را برای ابراز شادی، علاقه، عدم پرخاشگری و ایجاد حس خودباوری، اعتماد به نفس و كسب شایستگی های فردی موثر است.
معمولاً نوجوانان ورزشكار بین هم سن و سالان خود محبوب تر هستند. شركت در فعالیت های ورزشی و تفریحی نوجوانان را از حالت خمودگی و افسردگی خارج ساخته و نشاط و سرزندگی و امید و انگیزه شركت در فعالیت های اجتماعی را در آنان فراهم می سازد و نیز در از بین بردن خلق و خوی پرخاشگری كه در نوجوانان بسیار شایع است و حداقل از تقلیل چشمگیر آن بسیار موثر و نقش بسزایی را ایفا می نماید.
فعالیت های بدنی و ورزش سبب فرو نشاندن پرخاشگری نهفته می شود كه در آن اشخاص پرخاشگر خود را به صورت رفتار منفی نشان می دهند. ورزش یكی از عوامل بسیار مهم و موثر در اخلاق و رفتار نوجوانان محسوب می شود، به طوری كه برخی از گزارش های والدین نوجوانان ورزشكار نشان می دهد كه حضور فرزندانشان در ورزش، در آرامش و مهار پرخاشگری موثر بوده است و برخی از تحقیقات انجام شده خاطرنشان می سازد كه تمرینات ورزشی در درازمدت به طور قطع موجب كاهش پرخاشگری در نوجوانان می شود.