در خیلی از کشورها از جمله ایران با کم شدن زاد و ولد و افزایش سطح  عمومی بهداشت جمعیت به سمت سالمندان پیش می رود و درصد سالمندان نسبت به جمعیت افزایش یافته به طوری که پیش بینی می شود تا ۳۰ سال آینده حدود ۲۰ درصد جمعیت جهان را سالمندان تشکیل  می دهند، شروع  سن سالمندی تقریباً از ۶۵ سالگی در کشورهای پیشرفته و در کشورهای در حال توسعه از ۶۰ سالگی می باشد ولی سازمان بهداشت جهانی شروع سالمندی را از ۶۰ سالگی  اعلام کرده  و دوران سالمندی را به سه دوره تقسیم نموده است.

۷۴-۶۵ سالگی سالمند جوان

۸۴-۷۵ سالگی سالمند میانه

بالای ۸۵ سال را کهنسال در نظر گرفته است.

• مشکلات سالمندی و تغذیه

با افزایش سن تغییرات عمده ای در بسیاری از حواس پنجگانه انسان ایجاد می شود و به تدریج عملکرد فیزیولوژیک بدن دچار نقصان و کاهش می گردد که در نهایت ممکن است برای سالمند مشکلاتی را ایجاد کند، با افزایش سن توده چربی و چربی های احشائی افزایش یافته و توده عضلانی و قدرت عملکرد آن کاهش می یابد

شیوع بیماری های قلبی و عروقی، فشار خون، دیابت، اختلالات چربی خون، اضافه وزن و چاقی، سرطان، مشکلات اسکلتی و استخوانی و ...افزایش می یابد. که بسیاری از مشکلات بالا با تحرک و کنترل تغذیه ای و معاینات دوره ای قابل پیشگیری، تشخیص  و درمان است.

با افزایش سن در کل اشتها کاهش می یابد و احساس تشنگی کم می شود و سالمند به دلیل عدم احساس نیاز به غذا وآب در معرض سوء تغذیه و کم آبی قرار می گیرد، لذا توصیه می شود که در جیره غذائی سالمندان مواد ضروری و آب به طور روزانه به مقدار ۸ تا ۱۰لیوان آب گنجانده شود.

در کل استفاده از مکمل های حاوی امگا ۳، ویتامین های B۱۲، D، C، E، منیزیوم، مس، فولات، کبالامین، پتاسیم، کلسیم و ...و یا غذاهای حاوی این مواد توصیه می شود.

• توصیه های تغذیه ای

کیفیت غذا و تغذیه نقش مهمی در کیفیت زندگی فیزیولوژیکی، روانی و اجتماعی افراد دارد لذا نظارت و کنترل تغذیه ای می تواند در این دوران علاوه بر حفظ سلامت سالمندان در پیشگیری و درمان بسیاری از اختلالات دوران سالمندی موثر باشد.

بسیاری از سالمندان به دلایل مختلف مانند مصرف بعضی از داروها، افسردگی، کاهش حس چشائی و بویائی، سلامت نامناسب دهان و دندان، مشکلات اقتصادی و معیشتی و... و. کمتر از ۱۰۰۰ کیلو کالری در روز انرژی دریافت می کنند که ناکافی است

همچنین بعد از ۶۵ سالگی نیاز بدن به پروتئین ۱ تا ۲/۱ به ازای هر کیلوگرم وزن بدن می باشد که باید از منابع لبنیات کم چرب، گوشتها، تخم مرغ، قارچ، سویا و حبوبات تامین شود.

معمولا به سالمندان توصیه می شود که در طول روز از غلات کامل، سبزیجات با برگهای سبز، مرکبات، حبوبات به ویژه عدس، شیرو لبنیات کم چرب و کم نمک مصرف نمایند.

توصیه ما به سالمندان

کاهش مصرف نمک و چربی های اشباع شده(حیوانی) شکر، آب میوه های صنعتی و کنسروجات می باشد.

لبنیات کم چرب و غذاهای دریائی، مرغ و تخم مرغ، گوشت کم چرب، لوبیا سبز، دانه ها و مغزها به مقدار لازم در طول روزمصرف شود. جهت جلوگیری از یبوست غذاهای حاوی فیبرو سبوس افزایش یابد.

منابع غذائی مهم جهت تامین نیازهای ویتامین و املاح ضروری سالمندان

کلسیم: شیر، پنیر، ماست، بستنی، بادام، کلم بروکلی

منیزیوم:اسفناج، نخود، برنج، گوشت

روی، گوشت ماهی، مرغ، بادام هندی، لوبیا، شیر، ماست

مس: جگر، قارچ، شکلات تلخ

فولات:جگر، اسفناج، قارچ، عدس، لوبیا

کبالامین:جگر، ماهی، ماست، پنیر، تخم مرغ

ویتامینE۱ :روغن زیتون، بادام، روغن بادام زمینی

ویتامینC : بروکلی، گل کلم، توت فرنگی، مرکبات، کلم

ویتامینD: نور آفتاب، روغن ماهی

پتاسیم:موز، طالبی، انبه، ذرت، گوجه فرنگی

دکتر محمد حسین ابن علی- مسئول کمیته آموزش هیات پزشکی ورزشی استان سمنان