بیماری آنفلوانزا در تمامی طول سال رخ می دهد اما بیشترین زمان فعالیت آن در ماه های سرد سال و اوج آن در زمستان است. علائم آنفلوانزا به طور ناگهانی شکل می گیرند و نسبت به سرماخوردگی از شدت بیشتری برخورداراست. درهر فرد با شروع ناگهانی تب بیشتر از 38 درجه سانتیگراد (زیر زبانی) وسرفه یا گلودرد  و سردرد همراه نشانه های تنفسی مثل تنگی نفس، تنفس عمیق، کوتاه شدن تنفس، سختی تنفس با علائم لرز،   بی اشتهایی، ضعف  و خستگی، تهوع، بی حالی، سستی و  کوفتگی، درد عضلانی یا درد قفسه سینه، تعریق سرد ، گیجی یا  سرگیجه ناگهانی،  قرمزی مخاطات، در مواردی عوارض گوارشی  (  تهوع، اسهال، استفراغ، درکودکان شایع تر است) درد شکمی، خونریزی از بینی و لثه ها نیز مشاهده شده است.

علائم بیماری یک یا دو روز پس از عفونت ظاهر می شوند. احتمال انتقال بیماری به دیگران در سه تا چهار روز پس از ظهور علائم در بیشترین سطح قرار دارد. پس از گذشت چهار روز، تب و دردهای عضلانی تسکین می یابند. پس از گذشت یک هفته، بیشتر علائم بیماری از بین می روند. اما دوره نهفته 8 تا 17 روزه نیز گزارش شده است. رعایت نکات اصلی و اساسی بهداشتی می تواند میزان گسترش  ویروس را در محیط اجتماع و خانه کاهش دهد.

 پیشگیری:

- رعایت آداب تنفسی: پوشاندن دهان و بینی در هنگام عطسه و سرفه با دستمال، درصورت نبودن دستمال دردسترس، به جای کف دستها، آرنج را مقابل دهان و بینی قرار دهید. پرهیز از تماس  نزدیک با افراد مبتلا به بیماری جدی گرفته شود. ویروس آنفلوآنزا می تواند از طریق قطرات مایع ریزی که از بدن فرد بیمار سرچشمه می گیرند، منتقل شود. فرد مبتلا به بیماری می تواند ویروس را هنگام سرفه، عطسه، صحبت یا تنفس به فرد دیگری انتقال دهد. رعایت حداقل فاصله مناسب حداقل یک متر(از افراد دارای علایم آنفلوانزا) را بافرد مبتلا داشته باشید و از دست دادن یاروبوسی در هنگام شیوع آنفلانزا خودداری کنید. استفاده ازماسک  ضروری است.

- پس از هر تماس و یا آلودگی احتمالی شست و شوی مداوم و صحیح دستها  به مدت  حداقل 30 ثانیه با آب و صابون انجام شود  . اگر صابون و آب در دسترس نیستند، استفاده از ژلهای حاوی الکل توصیه میشود (بخصوص بعد از سرفه و عطسه، دستکاری بینی یا تماس با سطوح آلوده)

- تمیز کردن و ضد عفونی کردن اغلب سطوح در  مدرسه، محل کار، یا باشگاه و خانه  مهم است. از جمله پوست، کیبورد، و تلفن ها دستگیره در ها و حوله ها یا ظروف غذایی مشترک ...، میکروب ها، اغلب وقتی پخش می شوند که، فردی چیزی را لمس می کند که با میکروب ها آلوده است و سپس چشم ها، بینی و یا دهانش را لمس می کند. قبل از  لمس چشم ها، بینی و یا دهان خود دستانتان را بشویید. استفاده از مواد ضدعفونی کننده و دستمال کاغذی، صابون، حوله کاغذی، پاک کننده الکلی در این مکان ها ضروری است. رعایت احتیاط در خانه: شستن دست‌ها، چند بار در روز. (مخصوصاً  قبل و بعد از خوردن غذا). خریداری طیوری که توسط تولیدکنندگان مطمئن بسته‌بندی شده و مارک خورده است. سربریدن، پر کندن و خالی کردن احشای پرندگان در خانه، فرصت خوبی برای تماس با بخش های آلوده بدن پرنده فراهم می‌کند. استفاده از دستکش و ماسک دراین زمان ضروری است  .حتما  از تخته‌ی جداگانه ای  برای بریدن گوشت مرغ یا طیور  استفاده کنید. سراسر سطح محل آشپزخانه (ظرفشویی، تخته مخصوص خرد کردن گوشت و...) و تمامی ابزارها و ادوات به کار رفته برای تمیز  و خرد کردن گوشت را کاملا شسته  و ضد عفونی نموده و دستهایشان را با آب و صابون بشویند. در مورد پختن مرغ و تخم‌مرغ، قبل از استفاده (تخم مرغ باید طوری پخته شود که زرده و سفیده‌ی آن کاملاً سفت باشد. علاوه بر آن؛ مرغ و تخم مرغ خام را باید از دیگر غذاها دور نگه داشت.). اطمینان حاصل کنید که گوشت در دمای مناسب پخته شده و دمای تمامی بخش های آن به 70 درجه سانتی گراد رسیده است.

-منعی برای مسافرت افراد به مناطقی که آلودگی آنفلو انزا  مشاهده شده است، وجود ندارد.اما افراد با سیستم ایمنی ضعیف و سابقه بیماریهای زمینه ای  تنفسی یا  قلبی و عروقی، از سفرهای غیر ضروری در زمان اپیدمی آنفلوانزا خودداری کنند. در صورت امکان، هنگامی که بیمار هستید، از رفتن به کار، مدرسه، و ماموریت ها ی خود اجتناب کنید. این کار به جلوگیری از گسترش بیماری شما به دیگران کمک خواهد کرد، در صورتیکه طی 10 روز پس از بازگشت از منطقه آلوده دچارعلائم تب و نشانه های تنفسی شدید  بایستی حتما به پزشک مراجعه نمایند (ذکر سابقه مسافرت ضروری است) .

-تقویت سیستم ایمنی بدن از طریق دنبال کردن یک رژیم غذایی سالم و مغذی، مدیریت کردن استرس، نوشیدن مایعات فراوان و استفاده از مواد غذایی حاوی ویتامین ث، نقش مهمی در پیش گیری شما از ابتلا به بیماری دارد. همچنین با ورزش کردن علاوه بر آنکه قدرت بدنیتان را افزایش می دهید، موجب تقویت سیستم دفاعی بدنتان هم می شوید. در ضمن ازقرار گرفتن در محیط های بسته فاقد تهویه به مدت طولانی  خودداری کنید.

- در شرایطی که گزینه های بدون نسخه مختلفی در دسترس هستند، مشورت با یک فرد متخصص برای درمان بیماری، بهترین گزینه است. استفاده از تب برها و مسکن ها و آنتی بیوتیک ها  در موقع آنفلوانزا و درمان خودسرانه بدون مشورت با پزشک و یا استفاده از کورتون ها برای فروکش کردن بیماری، حتی می توانند زندگی فرد بیمار  را در معرض خطر جدی قرار دهد. بطور مثال: داروهای مسکن، مانند آسپرین، برای افراد زیر 16 سال مناسب نیستند. استفاده از آسپرین در این سنین می تواند ابتلا به سندرم ری (Reye's Syndrome) را در پی داشته باشد که نوعی اختلال نادر است و مغز و کبد را تحت تاثیر قرار می دهد. داروهای ضد ویروسی خاصی جهت کاهش شدت و مدت بیماری آنفلوانزا زیر نظر پزشک و در موارد خاص معمولا برای افراد درمعرض خطر و پرخطر تجویز می گردد.

- رعایت نکات بهداشت فردی، استراحت کافی وقرار نگرفتن در معرض هوای سرد، استفاده از بخور های گیاهی و دم نوش های حاوی نعنا و پونه، آویشن و بابونه، عسل  و اب لیمو، غرغره آب نمک رقیق  صبح و شب، کاهش مصرف غذاهای چرب و سرخ کرده و مواد غذایی ترش و شور و همچنین، کاهش مصرف غذاهای  سرد و تر (بلغم زا ها) هم در طب سنتی برای پیشگیری و درمان آنفلو انزا توصیه میشود.

-تزریق واکسن آنفلوانزا در دوگروه توصیه میشود گروه اول:   افراد در معرض تماس( ( PERSONS EXPOSED افرادی هستند  که بنا به دلایلی (از جمله شغل مانند افرادیکه در حیطه درمان مشغول کارند...)  و یا فامیل بودن با فرد مبتلا به ویروس آنفلانزا بیشتر در معرض ابتلا به بیماری (تماس مستقیم یا تماس غیر مستقیم) قرار می گیرند. گروه  دوم :   افراد در معرض خطر هستند PERSONS RISK AT که به افرادی که بروز بیماری در آنان باعث عواقب و عوارض بسیار سنگین و شدید می گردد افراد در معرض خطر می گویند شامل سالمندان بالای ۶۵ سال، کودکان زیر پنج سال، زنان باردار، افراد مبتلا به نارسایی‌های تنفسی یا مشکلات تنفسی، مانند آسم یا  برونشیت، افرادی که به بیماری قلبی‌و عروقی یا بیماریهای  کلیوی یا دیابت دچار هستند همچنین افرادی که از داروهای استروئیدی استفاده می کنندویا افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند توصیه می‌شود، واکسن آنفلوآنزا را تزریق کنند.

فاطمه ایزک جمالی/ کارشناس پرستاری کمیته درمان فدراسیون پزشکی ورزشی