کرونا ویروس این روزها تبدیل به یک معضل جهانی شده و نگرانی‌های زیادی را در کشورهای مختلف ایجاد کرده است و علائم و نشانه‌های بیماری کرونا ‌در ایران هم مشاهده و متاسفانه قربانی گرفته ‌است، اما به جز آگاهی در مورد علائم کرونا ویروس و نحوه پیشگیری و درمان یکی از عوامل مهم مقاومت در برابر کروناویروس بالا بردن سیستم ایمنی بدن است.

توصیه ‌این است که از کرونا نترسید، ترس و استرس سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند.‌ زمانی که یک عامل بیماری‌زا وارد بدن می‌شود، سیستم ایمنی تمام توان خود را برای دفع آن به کار می‌گیرد. برخی عوامل مانند سن، ژنتیک، عوامل محیطی و سابقه بیماری در عملکرد سیستم ایمنی موثر هستند؛ ولی راهکارهای متفاوتی برای تقویت سیستم ایمنی ارائه شده است که در زیر ‌به آن اشاره می‌شود:

• نخست می توان به دریافت پروتئین روزانه و از منابع غذایی با کفایت تغذیه ای بالا (سفیده تخم مرغ، شیر کم چرب، انواع گوشت ها و مغزها و دانه ها) که بسیار تاکید می شوند، اشاره داشت.
• کاهش در دریافت قند و شکر و مواد غذایی که در تهیه آنها قند ساده (ساکاروز) بکار رفته است.
• دریافت ریز مغذی های مهم از قبیل - ویتامین A از منابع غذایی گیاهی مانند کدو حلوایی، کاهو، اسفناج، سبزیجات برگ سبز، فلفل های دلمه ای رنگی، هویج و ... (گرچه منابع غذایی حیوانی مانند جگر، قلوه، لبنیات پرچرب و زرده تخم مرغ را نیز بیان میدارند. اما به جهت افزایش سطح چربیهای خون به ویژه د بیماران قلبی عروقی و دیابتی ها، بهتر است مصرف این دسته محدود باشد.)
• ویتامین E که علاوه بر نقش آنتی اکسیدانی آن، در تقویت سیستم ایمنی دارای نقش می باشد. این ویتامین را میتوان از جوانه غلات و حبوباتی مانند عدس و ماش دریافت داشت. (یا اینکه در روغن های گیاهی به ویژه خوراکی (کلزا- گلرنگ، آفتابگردان و ذرت) و مغزها می توان آن را دریافت کرد. تاکید به استفاده از روغن های خوراکی است.)
• ویتامین C که در این فصل به راحتی از منابع غذایی مفید از نظر تغذیه ای، مرکبات، بدست می آید. گوجه فرنگی، سبزیجات برگ سبز، کلم، لیمو، سیب زمینی، کیوی، گریپ فروت و ... از دیگر منابع توصیه شده غذایی هستند. نشانداده شده که مصرف مکمل ویتامین ث نقشی در کنترل و درمان بیماری ندارد.
• ویتامین های گروه B مانند ویتامین ب۱۲ که درگوشت ها و لبنیات میتواند تامین شود، و یا ب۱ که در غلات کامل دیده می شود و یا ب۲ که از طریق لبنیات بدست می اید و ... داشتن تنوع غذایی به عنوان یکی از دو اصل تغذیه سالم، راهی مناسب جهت اطمینان از دریافت تمامی مواد مغذی مورد نیاز روزانه است.
• روی یا همان زینک (Zinc)که از منابع غذایی گیاهی و حیوانی دارای پروتئین قابلیت تامین دارد. نیازی به مصرف مکمل آن وجود ندارد.
• آهن که باز می توان این ماده مغذی را از منابع حیوانی مثل انواع گوشت ها و با کفایت تغذیه ای بالاتر و نیز منابع گیاهی مانند حبوبات دریافت کرد. نیازی به مصرف مکمل جز در موارد کم خونی وجود ندارد. استفاده از حبوبات جوانه زده مانند نخود و عدس و ماش در بهبود جذب آهن ان بسیار موثر است. جوانه ها را همانند گندم و سبزه عید تهیه کرده، بطوریکه طول جوانه تا ۳ سانتی متر باشد. جوانه های تازه از ارزش تغذیه ای بسیار بالایی برخوردارند. لازم به یاداوری است که خواص بیان شده برای سیر و زنجبیل به ویژه در درمان کرونا ویروس بی پایه و اساس است.
• ویتامین D که در زمینه نقش آن در پیشگیری از ابتلا به کرونا ویروس و بهبود عملکرد سیستم ایمنی، بصورت علمی و مستند مورد تاکید و توصیه است، می بایستی با یک دوز حمایتی ۵۰ هزار واحدی و بصورت ماهانه در افرادیکه کمبود شدید نداشته اند، استفاده شود.

همچنین از طرفی؛ همانطور که میدانیم، ویروس COVID-19 همانند ویروس SARS عمدتا در داخل بافت ریه و قلب وارد می شود. گیرنده اختصاصی این ویروس، آنزیم مبدل آنژیوتانسین ۲ است. به عبارت دیگر؛ هر عاملی که باعث افزایش سطح این آنزیم در بدن بشود، شانس ابتلا به آنفولانزای کرونا و همچنین شدت آن را به شدت افزایش خواهد داد.

از این رو، برخی نکات تغذیه ای ساده که رعایت انان بطور غیر مستقیم باعث کاهش این آنزیم می شود شامل:

• کاهش مصرف نمک و نگهدارنده های موجود د موا غذایی کنسروی و فست فودها از قبیل نیترات ها، نیتریت ها و فسفات ها باعث کاهش آنزیم مبدل آنژیوتانسین ۲ شده و به کاهش تعداد گیرنده های ویروس کرونا به شدت کمک خواهد کرد.

نوشابه های گازدار حاوی فسفات بوده که به شدت باعث افزایش آنزیم مبدل آنژیوتانسین ۲ شده و متعاقبا احتمال لانه گزینی ویروس ها را در قلب و ریه افزایش میدهد.

•  مصرف داروهایی که باعث افزایش فسفات هستند، مانند استئوفوس برای پوکی استخوان یا سایر داروهای افزایش دهنده فسفات خون را کم کنید.

اگر فوریتی برای مصرف این داروها وجود ندارد، بهتر است با مشورت پزشک خود، مصرف شان را به تاخیر بیندازید. لازم است بیماران مبتلا به پاراتیروئیدیسم توجه داشته باشند و با مشورت دکتر، نسبت به کنترل سطح فسفات خون شان اقدام تا که در حد نرمال نگهداشته شود.

•  سطح سرمی مطلوب کلیسم و ویتامین D با میزان مناسب سطح سرمی آنزیم مبدل آنژیوتانسین ۲ ارتباط مستقیم دارد. این بدان معنی است که مصرف متعادل منابع غنی از کلسیم و ویتامین D در این ایام می تواند بسیار مفید باشد. اگر کمبود کلسیم و ویتامین D دارید، مصرف یک دوز حمایتی از ویتامین D پنجاه هزار واحدی به صورت ماهیانه آن هم فقط به مدت سه ماه کار بسیار عاقلانه ای است. نیازی به مصرف بیشتر از آنچه گفته شد نیست پس افراط نکنید و همین مقدار پروفیلاکتیک یا پیشگیری کننده را مصرف کنید.
•  استرس به شدت باعث افزایش آنزیم مبدل آنژیوتانسین ۲ می شود یعنی مستقیما باعث افزایش گیرنده های ویروس کرونا و سایر آنفولانزاها می شود. از این رو پرهیز از استرس به هر شکل توصیه می شود.

دکتر هوشنگ بهمنی متخصص طب سنتی، پزشک ورزشی هیات پزشکی ورزشی استان کرمانشاه