از زمان آغاز واکسیناسیون کرونا در کشورهای مختلف و به دلیل سطح فراگیری این بیماری در دنیا، مخالفت هایی از سوی افراد مختلف با دیدگاه های متفاوت مطرح شده است. به مناسبت هفته ملی سلامت مردان ایرانی که امسال با تاکید بر اهمیت مشارکت مردان در واکسیناسیون کرونا گرامی داشته می شود، در این مطلب برخی از این باورهای غلط را با هم مرور می کنیم:

نظریه توطئه: 

اغلب افرادی که ادعاهای ضد واکسیناسیون را منتشر می کنند، سوابق علمی و پزشکی ندارند و در بسیاری موارد، ادعاهای مطرح شده هم دور از ذهن به نظر می رسد. اکثر این ادعاها درصدد القای بی خطر نبودن واکسن ها و متقاعد کردن دیگران به وجود نظریه توطئه هستند. مبنای غالب تئوری های توطئه واکسن ستیزان، تردید در نیت شرکت های داروسازی است و القای این باور است که واکسیناسیون عملی غیرضروری و تنها راهی برای سودآوری شرکت های داروسازی یا حتی روشی برای کنترل افکار عمومی از سوی دولت هاست.

سابقه اطلاعات غلط قبلی در مورد واکسن: 

نگاه دیگری نیز در بین مخالفان واکسیناسیون وجود دارد که از یک مقاله پزشکی در سال ۱۹۹۸ در ژورنال پزشکی لنست (The Lancet) ریشه گرفته است. نگارنده در آن مقاله ادعا کرده بود که ربط مشخصی بین واکسیناسیون (واکسن سه گانه سرخک، اوریون و سرخجه(MMR)) و خطر ابتلا به اوتیسم وجود دارد. بعدها مشخص شد که این پزشک بریتانیایی، با دستکاری داده ها، شواهد مربوط به مطالعه خود را جعل کرده بوده و مقاله او نیز از ژورنال حذف شد و بررسی های بعدی ادعای او را مردود کرد، اما اثری که این مقاله در پرهیز از واکسیناسیون در جوامع گوناگون به جا گذاشت، انکارناپذیر است. به موازات تبلیغ برای این پژوهش دستکاری شده، میزان واکسیناسیون کاهش و نرخ ابتلا به سرخک و اوریون در ایالات متحده، بریتانیا و آلمان و دیگر کشورها افزایش یافت.

وحشت از ناباروری: 

گروهی از مخالفان واکسن تئوری های توطئه را به این شکل مطرح می کنند که نیت برخی تولیدکنندگان واکسن در موسسات خارجی کم کردن و یا از بین بردن جمعیت هایی خاص در سطح دنیا با ایجاد ناباروری است که این ایده به هیچ وجه ریشه علمی ندارد. این در حالی است که این واکسن ها در سراسر دنیا به کار می رود و آثار یکسانی بر روی انسان ها دارد و بروز عوارض تنها در یک گروه خاص، منطقی نیست.

ترس از تغییر ژنتیکی:

در نقاط دیگر جهان شایعاتی در مورد واکسن کرونا عنوان شده که از آن جمله می توان به ترس از تغییر DNA انسان و قرار گرفتن ریز تراشه در بدن برای ردیابی اطلاعات افراد اشاره کرد؛ اما این شایعات همه بدون اساس است. واکسن ها حتی آن دسته که با به کار گیری تکنولوژی های ژنتیکی ساخته شده است، تغییری در ساختار ژنتیکی انسان ایجاد نمی کند و ریز تراشه ای با واکسن وارد بدن نمی شود.

به طور کلی باید بدانیم بسیاری از افراد در مورد واکسن پرسش هایی دارند که در صورت دریافت پاسخ، شک آنها به انجام واکسیناسیون برطرف می شود. برای پاسخ این پرسش ها باید به منابع معتبر مراجعه کرد. در پایگاه خبری رسمی وزارت بهداشت به نشانی اینترنتی https://behdasht.gov.ir/FAQ به پرسش های رایج در مورد واکسن کرونا پاسخ داده است.

آنچه ما در مورد واکسن کووید۱۹ باید بدانیم این است که:

•          واکسن کووید به ما در زمینه پیشگیری از ابتلا به کووید۱۹، ابتلا به نوع شدید بیماری و مرگ ناشی از این بیماری کمک می کند. در مورد گونه امیکرون دریافت نوبت سوم واکسن به میزان بالایی موثر بوده است.

•          دریافت واکسن کووید۱۹ ما را به کووید مبتلا نمی کند و تست تشخیصی هم بعد از دریافت واکسن، مثبت نمی شود.

•          دریافت واکسن علاوه بر اینکه به خود ما کمک می کند، به اطرافیان ما هم کمک می کند که کمتر با ویروس مواجه شوند.

•          واکسیناسیون وقتی کامل است که دست کم دو هفته از نوبت سوم دریافت واکسن گذشته باشد.

•          اگر ما به طور کامل واکسینه شده باشیم، می توانیم بسیاری از فعالیت های قبل را از سر بگیریم، اما هنوز احتیاج به استفاده از ماسک و حفظ فاصله فیزیکی داریم، به ویژه در وضعیت کنونی که با شیوع گسترده بیماری در سطح کشو مواجه هستیم.

•          بعد از تزریق واکسن ممکن است دچار عوارض شویم. این عوارض طبیعی و ناشی از واکنش سیستم ایمنی ما در مقابل واکسن است و در عرض چند روز برطرف می شود.

•          واکسن هایی که در اختیار ما قرار می گیرد برای انجام آزمایش روی انسان نیست. این واکسن ها در مطالعات کارآزمایی بالینی بررسی شده و تاثیر و سلامت آنها مورد تائید قرار گرفته است.

•          حتی اگر در گذشته مبتلا به کووید۱۹ شده ایم، باز هم لازم است واکسن دریافت کنیم. واکسیناسیون ایمنی بهتر و پایدارتری به ما می دهد.

«رضوان حیدری» کارشناس مدیریت سلامت جمعیت، خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز