کبالت در ورزشکاران: هیپوکسی و دوپینگ

کبالت یک عنصر کمیاب ضروری است که اثراتی مشابه هیپوکسی و تمرینات هیپوکسیک دارد. ترکیبات غیر آلی کبالت قادر به فعال سازی فاکتور ۱ القایی با هیپوکسی هستند که منجر به افزایش بیان برخی ژن ها از جمله اریتروپویتین می شود.

مطالعات تجربی نشان داده اند استفاده از کبالت ممکن است تحمل هیپوکسیک بافت های مختلف را افزایش دهد و متابولیسم عضلانی و عملکرد ورزشی را بهبود بخشد. مکانیسم های دیگر نیز ممکن است شامل تعدیل هورمون های استروئیدی و متابولیسم آهن باشد.

بر اساس این مطالعات تجربی، در سال ۲۰۱۷ ترکیبات معدنی کبالت به عنوان عوامل دوپینگ به فهرست ممنوعه آژانس جهانی ضد دوپینگ (WADA) اضافه شد. با این حال، داده های موجود در مورد اثرات مفید کبالت بر عملکرد ورزشی در ورزشکاران محدود است.

از سویی، تنها مطالعات تجربی در حیوانات کاهش سطح کبالت بافتی ناشی از ورزش را نشان داد، در حالی که داده‌های انسانی متناقض است. علاوه بر این، مطالعات متعدد نشان داده اند مصرف بیش از حد کبالت ممکن است به دلیل فعالیت پرواکسیدانی، پیش التهابی و پروآپوپتوزی سمی باشد.

بنابراین، نظارت بر کمبود و اضافه بار کبالت برای جلوگیری از خطرات بالقوه سلامت در ورزشکاران ضروری است.

در مجموع، تعدیل وضعیت کبالت باید از طریق مکمل‌سازی و اجتناب از دوزهای بیش از حد کبالت معدنی که برای دوپینگ استفاده می‌شود و با اثرات نامطلوب سلامت ناشی از سمیت فلزات همراه است، انجام شود.

منبع

Skalny AV, Zaitseva IP, Gluhcheva YG, Skalny AA, Achkasov EE, Skalnaya MG, Tinkov AA. Cobalt in athletes: hypoxia and doping. J Appl Biomed. ۲۰۱۹;۱۷(۱):۲۸.

مترجم: دکتر عباس صارمی، عضو هیات علمی دانشگاه اراک و دبیر هیات پزشکی ورزشی استان مرکزی