همچنین آن اولین ماده مغذی در نخستین روزهای زندگی است. با این وجود در ۲۴ تا ۷۲ ساعت اول بعد از تولد، زمانی که نوزاد رشد سریع دارد، با نوع خاصی از شیر مادر تحت عنوان کولوستروم حمایت می شود. این اولین ترشح پستانی برای نوزادان است که فقط قبل از شروع شیردهی اتفاق می افتد. فرمول بندی کولوستروم بسیار پیچیده تر از شیر است. اجزای کولوستروم با آن غلظت بالا در هیچ جای دیگر از طبیعت یافت نمی شود.

چندین ترکیب اصلی در کولوستروم وجود دارد دو تای آن ها که در اکثر تحقیقات مطالعه شده: هورمون شبه رشد(IGF-۱) و ایمونوگلوبین است. علاوه بر این کولوستروم حاوی آنزیم ها، پروتئین ها، پپتیدها و دیگر ترکیبات مهم و لازم برای ورزشکاران می باشد.

شواهد مطالعاتی وجود دارد که نشان می هد IGF-۱ موجود در کلوستروم، رشد بافت سلولی(عضله) را تحریک می کند. فرضیه موجود بیان می کند که ترکیب پروتئین و IGF-۱ موجود در کولوستروم، سنتز پروتئین عضلات را تحریک می کند. علاوه بر اثرات آنابولیک آن بر عضلات اسکلتی، IGF-۱   ممکن است اثرات متابولیکی(سوخت و سازی) نیز داشته باشد که استقامت عضلانی را بهبود بخشد. تمرینات استقامتی معمولاً منجر به افزایش توانایی بدن برای استفاده از چربی هابه عنوان انرژی در طی فعالیت ورزشی می شود. این افزایش استفاده از چربی منجر به افزایش ذخیره گلیکوژن شده که در نهایت باعث بهبود عملکرد استقامتی می گردد. به عنوان مثال نشان داده شده که IGF-۱   آنزیم فعالیت لیپوپروتئین لیپاز(LPL) را در سلول های چربی تحریک می کند. ترکیب افزایش فعالیت LPL  و کاهش فعالیت انسولین متابولیسم چربی را افزایش می دهد. این زنجیره از وقایع منجر به افزایش سطوج چربی های آزاد در خون می شود که برای تولید انرژی مصرف می شود. مشخص شده مکمل کولوستروم اثرات تمرین استقامتی را از طریق تاثیر IGF-۱  بر فعالیت آنزیم لیپوپروتئین لیپاز و عضلات اسکلتی افزایش می دهد.

دوز مصرفی در طول روز

هر چند در خصوص اثربخشی و دوز مصرفی مناسب این مکمل هنوز نیاز به انجام تحقیقات بیشتری می باشد، اما نتایج تحقیقات گذشته دوز ۶۰ گرم در روز را توصیه می کنند. جهت اثربخشی بیشتر این مکمل در ورزشکاران استقامتی بهتر است در ترکیب با یک پروتئین با کیفیت بالا (پروتئین وی) مصرف شود. در اینصورت دوز مصرفی ۲۰ گرم در روز مناسب می باشد.

رحمت اله خان محمدی/مسئول تغذیه ورزشی هیات پزشکی ورزشی استان خوزستان