انتشار یافته در فصلنامه طب در ورزش
هورمون ها و تعدیل کننده های متابولیک زیر ممنوع هستند :
۱)مهار کننده های آنزیم آروماتاز
شامل موارد زیر بوده، ولی فقط محدود به آن نیست :
- ۱- Androstenol (۵a-androst-۲--en-۱۷-۵۱)
- ۲- Androstenone(۵a-androst-۲--en-۱۷-one)
- ۳- Androstenol (۵a-androst-۳--en-۱۷-۰۱)
- ۴- Androstenone(۵a-androst-۳--en-۱۷-one)
- Aminoglutethimide
- Anustrozole
- Androsta - ۱,۴,۶-trieno -۳,۱۷-dione (androstu trenedione)
- Androsta-۳, ۵-diene-۷, ۱۷-dione (arimistane)
- Exemestane
- Formestane
- Letrozole
- TestoLactone
۲) مواد ضد استروژن (آنتی استروژن ها و تعدیل کنندهای انتخابی گیرنده استروژن (SERMS ) شامل موارد زیر بوده ولی فقط محدود به آنها نیست :
- Bazedoxifene
- Clomifene
- Cyclofenil
- Fulvestrant
- Elacestrant
- Ospemifene
- Raloxifene
- Tamoxifen
- Toremifere
۳) عواملی که از فعال شدن گیرنده اکتیوین IIBجلوگیری می کنند.
شامل موارد زیر ولی محدود به آنها نیست :
- ActivinA-neutralizing antibodies
- Activin receptor II B Competitors
- Anti-Activin receptor IIB antibodies (e.g. bimagrumab)
- myostatatin inhibitors
- reducing or ablating myostatin expression Agents
- Myostatin-binding proteins (follistutin - myostutin propeptide)
- Myostatin - or precursor - neutralizing antibodies (apitegromab)
۴) تعدیل کننده های متابولیک
الف) فعال کننده ((AM Pk Amp-activated protein kinase مثل AICAR
ب) انسولین و مقلدهای انسولین مانند: s۵۱۹ - s۵۹۷
ج) ملدونیوم (meldonium )
د) تری متازیدین (Trimetazidine)
عوارض تعدیل کننده های هورمونی و متابولیک :
عوارض جانبی جدی میتوانند داشته باشند. این عوارض شامل مشکلات قلبی آسیب کبدی - اختلالات عصبی - نا باروری - کاهش تولید تستوسترون -افزایش احتمالی طاسی هستند.
در بعضی موارد، استفاده از این داروها باعث افزایش وزن - تغییرات هورمون و اختلالات خواب می شود.
عوارض مهار کنده های آنزیم آروماتاز :
این دسته از داروها که برای درمان سرطان پستان استفاده میشوند می توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. شایع ترین عوارض این دسته در زنان شامل بروز علائم بائسگی مثل گرگرفتگی - عرق شبانه و خشکی واژن میباشد. همچنین میتوانند دردهای عضلانی و مفصلی ایجاد کنند.
آریمیدکس که با نام شیمیایی آناستروزول شناخته میشود یک مهارکننده آروماتاز است. آنزیم آروماتاز مسئول تولید استروژن در بدن است و این دارو با مهار آن سطح استروژن را در بدن کاهش میدهد. بسیاری از بدنسازان از این دارو به عنوان یک درمان پس از دوره های استروئیدی استفاده میکنند زیرا از تولید استروژن جلوگیری می کند.
اثرات جانبی شامل: سردرد - استفراغ - در مواردی واکنش الرژیک - خستگی - درد مفاصل -گرگرفتگی - ضعف و حالت تهوع است. این عوارض در مواردی است که با دوز توصیه شده مصرف گردد در غیر اینصورت عوارض شدید تر این دارو شامل درد سینه - درد قفسه سینه - ضربان قلب سریع و تاری دید می باشد.
برخی از عوارض جانبی مرتبط با سوء استفاده از مواد ضد استروژنی از جمله کلومیفن :
- مشکلات بینایی
مصرف بالای دوزهای کلومیفن میتواند منجر به اختلالات بینایی مانند تاری دید، حتی از دست دادن موقت بنیایی شود.
- عدم تعادل هورمونی
استفاده بیش از حد کلومیفن تعادل طبیعی هورمون ها را بهم زده و باعث غلبه استروژن یا نوسانات شدید تستوسترون می شود و میتواند منجر به نوسانات خلقی - افسردگی و اثرات روانی دیگر شود.
- سندرم تحریک بیش از حد تخمدان
استفاده بیش از حد این دارو بویژه در زنان می تواند با بزرگ شدن تخمدان ها و تجمع مایع در شکم مشخص گردد که یک وضعیت جدی پزشکی می باشد.
- کلومیفن از طریق کبد متابولیزه می شود. استفاده بیش از حد باعث فشار و آسیب کبد شده و عملکرد این عضو حیاتی را تحت تاثیر قرار می دهد.
- مشکلات گوارشی :
دوزهای بالای این دارو عوارض گوارشی مانند تهوع - استفراغ و اسهال به همراه دارد.
عوارض بلند مدت استفاده از تاموکسیفن:
۱-لخته شدن خون
۲- مشکلات کبدی
۳- کاهش حجم بیضه ها
عوارض جانبی فولیستانین :
فولیستاتین از گروه های عواملی که از فعال شدن گیرنده اکتیوین جلوگیری میکند.
اثر بخشی این دارو در انسان هنوز به طور کامل توسط تحقیقات علمی ثابت نشده است. اگرچه مطالعات علمی متعدد وجود دارد که نشان می دهد می تواند رشد عضلانی را افزایش دهد اما اکثر آن ها در مورد انسان هایی بوده است که از بیماری تحلیل عضلانی رنج می بردند.
برخی از عوارض جانبی که بدنسازان به صورت تجربی مشاهده و گزارش کرده اند عبارتند از :
- دردعضلانی یا تورم عضلا نی بعد از تمرین
- ضعیف شدن موقتی رباط ها و تاندون ها
انسولین و کاربرد آن در بدنسازی:
تزریق انسولین یکی از روش های غیر طبیعی برنامه های بدنسازی است که برای افزایش حجم عضلات استقامت ماهیچه ای و از همه مهم تر ظاهر زیبای بدن استفاده میشود.
انسولین برای بیماران دیابتیک دارو محسوب میشود که آن هم دوز و میزان متناسب خود را دارد. اما برای یک فرد عادی می تواند بسیار تهدید کننده باشد.
از جمله عوارض مصرف انسولین در بدنسازی می توان به دو مورد مهم زیر اشاره کرد :
- افت سریع قند خون ( hypoglycemia) است. علائم افت قند خون میتواند شامل سرگیجه- بیقراری - رنگ پریدگی - لرزش اندام ها- ضربان قلب بالا – اختلالات خواب و تعریق سرد باشد.
- تغییر شکل ماهیچه تزریق
اغلب در ماهیچه شکم تزریق میکنند و بعد به تدریج درجاتی از تغییر شکل و فرورفتگی هایی در این نواحی به وجودمی آید.
- در مصرف استنشاقی انسولین افت قند خون رایج ترین عارضه جانبی است. همچنین تنگی نفس-درد قفسه سینه - عفونت های تنفسی – سرفه- خشک شدن دهان - زخم گلو از عوارض آن است.
عوارض جانبی احتمالی تری متازیدین در ورزش :
- افزایش ضربان قلب :
این دارو در ورزش به ویژه برای افراد مبتلا به مشکلات قلبی خطر ناک است.
- افت فشار خون :
فشار خون را کاهش می دهد. در حین ورزش به ویژه دمای بالا میتواند باعث سرگیجه - غش رفتن و حتی سقوط شود.
- حالت تهوع و استفراع
- سرگیجه
می تواند در حین ورزش و به ویژه در ورزش های تعادلی، خطر ناک باشد.
- خواب آلودگی و خستگی
- تغییرات در تست های عملکرد کلیه
- واکنش های آلرژیک
دکتر زهرا تمدن/نایب رئیس هیات پزشکی ورزشی استان فارس
ارسال نظر