شباهت این دو واژه به علت آنست که کسانی دوپینگ می کنند که با این کار می خواهند کاستی ها و عیوب خود را بپوشانند .
تعریف دوپینگ ورزشیسالها است که بسیاری از داروهای گیاهی و صنعتی برای افزایش توانایی جسمی و ورزشی استفاده میشود اما هر کدام، پس از مدتی به دلیل عوارض جانبی گوناگون کنار گذاشته شدهاند و هنوز روش موثر و بیخطری برای افزایش نیروی بدنی پیدا نشده است . این دارو ها دوپینگ تعریف شده اند : دو پینگ (Doping) در ورزش، به استفاده از مواد و داروهایی گفته می شود که این داروها نیرو و کارایی انسان را تا حد بالایی افزایش می دهد، و مصرف آنها توسط سازمانهای مجری و ناظر رقابتهای ورزشی ممنوع شده است. البته این تعریف مشخص میکند که مصرف تمام مواد نیرو دهنده نمی تواند جزو مصارف دوپینگی به حساب رود، عموما" داروها ومواد دوپینگی، مواردی هستند که سازمانهای اجرا کننده رقابتهای ورزشی مصرف آنها را ممنوع کرده است. پس بدین صورت مصرف مواد و دارهای نیروزای غیرمجاز را می توان دوپینگ نامید. اکثریت مردم و حتی ورزشکاران اطلاعات زیادی در مورد دوپینگ و نحوه انجام آن ندارند وفقط اسمی از آن شنیده و یا فقط می دانند که با دارو دوپینگ می کنند ولی این که با چه دارویی برایشان سؤال ا ست . ثابت شده که اکثر ورزشکاران از روی حس کنجکاوی و حتی درحین تمرینات عادی اقدام به مصرف این داروهای غیر مجاز و مصیبت بار می کنند و اگر کسی باشد که در مورد خطرات و عوارض این داروها با دلایل و مدارک سخن بگوید میزان مصرف کاهش مییابد زیرا ورزشکار حاضر نخواهد بود یک عمر اتهام و بدنامی و عوارض کشنده این داروها را بر قهرمان شدن در اثر مصرف این داروها ترجیح دهد. البته طبق تعریف جدید کمیته بین المللی المپیک : دوپینگ عبارتست از تجویز یا استفاده از هر ماده خارجی و یا هر ماده فیزیولوژیک خود بدن، با مقادیر غیرعادی یا راههای استعمال غیرطبیعی، توسط ورزشکار مسابقه دهنده با هدف انحصاری افزایش کارآیی در مسابقه بطور مصنوعی .
تاریخچه دوپینگکلمه دوپینگ (Doping) اصلا" واژه ای از که از آفریقای جنوبی آمده است. در آفریقای جنوبی مشروبی الکلی با قدمت زیاد وجود دارد که بنام دوپینگ شناخته می شود. بومی های منطقه آفریفای جنوبی معمولا" از این مشروب استفاده می کنند تا بتوانند با استقامت و نیروی زیاد در مراسمهای محلی خود فعالیت کنند. امروزه واژه دوپینگ به استفاده یکی از روشهای آن توسط ورزشکاران تلقی می گردد. اولین استفاده مدرن دوپینگ را می توان به سال 1865 نسبت داد. جایی که شناگران هلندی برای شرکت در رقابتهای جهانی دوپینگ کردند. در رقابتهای المپیک 1904 نیز توماس هیکز (Thomas Hicks) دوپینگ کرد و توانست برنده مدال طلای دوی ماراتون شود. به یکی از مشهورترین مصارف دوپینگ می توان به بن جانسون (Ben Johnson) کانادایی در المپیک 1988 اشاره کرد. او که موفق شده بود در دوی 100 متر رکورد باورنکردنیی از خود بجای بگذارد و مدال المپیک را از آن خود کند، بعد از رقابتهای المپیک در آزمایش دوپینگ رد شد و معلوم شد که او دوپینگ کرده بود.
انواع دوپینگ1. دوپینگ خونی یا Blood included doping 2. دوپینگ دارویی یا stimulant drugs رایج ترین مصرف مواد و داروهای دوپینگی از طریق خوردن، نوشیدن یا تزریق این نوع داروها است. که به این نوع مصرف، نوع خوراکی، مصرفی یا تزرقی گفته می شود. اما نوع دیگر آن، یعنی دوپینگ خونی، در این نوع دوپینگ، خون شخصی به شخصی دیگر با گروه خونی یکسان و یا خون همان شخص به خودش بعد از یک دوره ذخیره از طریق رگ تزریق می گردد. این کار باعث می شود تا توانایی انتقال اکسیژن در خون شخص تزریقی بالا رود تا بنابراین استقامت آن شخص نیز افزایش یابد. دوپینگ خونی معمولا" برای ورزشهای استقامتی مثل دو میدانی/ماراتون، دوچرخه سواری و اسکی کارایی دارد.
داروهای دوپینگی1. داروهای محرک سیستم عصبی مرکزی : از این رده میتوان آمفتامین، کوکائین، افدرین، پسودو افدرین، فلیل پروپانولامین و ...را نام برد. 2. داروهای مخدر : از این داروها میتوان از هروئین، مورفین، متادون و ... نام برد. 3. استروئیدهای آنابولیک : داروهایی نظیر ناندرولون، تستوسترون، اکسی متولون، استانوزولول و ... در این گروه جای میگیرند. 4. داروهای ادرارآور : در این گروه میتوان از فوروسماید، تیازید، اسپیرونالاکتون و ... نام برد. 5. هورمونهای پپتیدی وگلیکوپروتئینی و آنالوگهای آنها : داروهایی مثل هورمون رشد اریتروپویتین و ... در این دسته جای میگیرند
عوارضاز عواض جانبی استروئیدهای آنابولیک (نظیر تستوسترون،ناندرولون و ...)که گاهی توسط ورزشکاران مورد سوءاستفاده قرار میگیرد چه میدانید؟ این داروها دارای عوارض جانبی بسیاری هستند که برخی از آنها برگشت پذیر و بعضی دیگر غیرقابل برگشت می باشند از جمله میتوان موارد ذیل را نام برد 1. عوارض قلبی و عروقی:احتباس آب و نمک، افزایش حجم خون، ازدیاد فشار خون، افزایش چربی های خون، بی نظمی ریتم قلب، تغییر ابعاد قلب، انفارکتوس فلبی و سکته مغزی 2. عوارض کبدی:اختلال کبدی،اختلال در عملکرد کبدی،افزایش آنزیم های کبدی،یرقان و سرطان کبد. 3. عوارض جانبی خاص مردان:کاهش تعداد اسپرم ها،تحلیل رفتن بیضه ها،عقیمی،بزرگ شدن پستان ها،احساس دفع فوری و مکرر ادرار،کاهش توانایی جنسی. 4. عوارض جانبی خاص زنان:اختلال در قاعدگی،هیرسوتیسم(رشد زیاد مو در نواحی غیر طبیعی مثلاً در صورت خانم ها)،تاسی،کلفت شدن صدا،تحلیل پستانها،سرکوب شیردهی،پوست چرب و آکنه. ه)عوارض جانبی در پسران نابالغ:بسته شدن زودرس غضروف های رشد و توقف رشد قدی،رشد غیرطبیعی مو،تیرگی پوست و)عوارض روانی:افسردگی،هیجان بیش از حد،پرخاشگری،بی ثباتی عاطفی،حالت تهاجمی و خشونت،بی خوابی،اضطراب،اختلالات شخصیت و وابستگی روانی به دارو. اما نوع دیگری از دوپینگ که بسیار خطرناک است:
دوپینگ ژنیاین مسأله نگرانیهای فراوانی را در مجامع ورزشی به دنبال داشته است. تا به حال سه نوع از دوپینگ ژنی با موفقیت به انجام رسیده است. در نوع اول ژن رمز کننده هورمون اریتروپویتین را به سلولهای بنیادی خونساز وارد میکنند که به دنبال آن، تولید این هورمون در بدن تسریع میشود. در نتیجه، این هورمون با بهبود بخشیدن ساختار گلبول قرمز، اکسیژن رسانی به بافتها و ماهیچههای بدن را به طور چشمگیری افزایش میدهد. این روش از ژن درمانی در سال ۱۹۹۷ با موفقیت از سوی پژوهشگران دانشگاه شیکاگو برای درمان افراد مبتلا به انواع کمخونی ناشی از نقایص حاد کلیوی و یا نشانگان نقص ایمنی اکتسابی انجام شد. نوع دوم این روش مبتنی بر وارد کردن ژنهای قوی و حجیم کننده ماهیچهها به داخل سلولهای عضلانی است. این روش از ژن درمانی نیز در ابتدا برای کمک به درمان بیماران دچار انواع آتروفی ماهیچهای به کار گرفته شد.
دوپینگ ژنی عضلاتبا مطالعهای که در دانشگاه پنسیلوانیا در انگلستان روی موشهای آزمایشگاهی انجام شد، مشخص شد که با وارد کردن ژن رمزگذار عامل رشد ماهیچهای به داخل سلولهای عضلانی، ماهیچهها رشد چشمگیری پیدا میکنند. بنابراین استفاده از این روند درمانی نیز برای افزایش حجم و قدرت ماهیچهای ورزشکاران از جمله عضله سرشانه، دو سر و چهار سر ران، فوق ترقوهای و تحت ترقوهای، عضلههای ساعد و بازو رواج یافته است. با این روش، عضلههای دارای تغییرات ژنتیکی پس از انجام فعالیتهای سنگین، حجم بیشتر، قدرت عضلانی بالاتر و احساس خستگی کمتری خواهند داشت.
دوپینگ ژنی عروقدر سومین روش، ژنهای رشد دهنده رگهای خونی و یا ژنهای مربوط به فاکتورهای رشد درون رگی اندوتلیال به بدن وارد میشوند. این نوع از درمان نیز در ابتدا به منظور کمک به افراد دارای نقایص سیستم عروقی خونی از جمله افراد مسنی گسترش یافت که به علت کهولت و نقص سیستم عروق خونی و کاهش خونرسانی، بافتهای آنها دچار تخریب میشود. این روشژن درمانی برای اولین بار از سوی محققان دانشگاه میشیگان برای درمان بیماران مبتلا به تصلب و گرفتگی عروق استفاده شد. در ورزشکاران نیز با استفاده از این روش، عروق خونی محیطی به صورت فراگیر گسترش مییابند در نتیجه خون و مواد مغذی بیشتری به بافتها، ماهیچهها، ریهها و قلب میرسد. بنابراین ورزشکار دیرتر دچار خستگی خواهد شد. برای وارد کردن ژن به درون سلول در دوپینگ ژنی از روشهای متعددی از جمله: استفاده از ناقل پلاسمیدی، تفنگ ژنی و ویروسهای غیربیماریزا مانند رتروویروسها استفاده میشود. یکی از مسائل مهم در دوپینگ ژنی، انتخاب بافت هدف مناسب است که باید نیمه عمرطولانی و یا پتانسیل تکثیر زیادی داشته باشد. سلولهای هدف ایدهآل، سلولهای بنیادینی هستند که تمام سلولهای سازنده بافتهای دریافت کننده ژن مورد نظر از آنها منشأ میگیرند. در حال حاضر، مغز انسان تنها بافت واجد تمامی شرایط ممکن است. از طرف دیگر شاید سلولهای دیواره عروق، هدف مناسب دیگری برای انتقال ژن باشند. همچنین میتوان فرآوردههای پروتئینی ژن جهش یافته در سلولهای دیواره عروق را با تمهیداتی به جریان خون رها کرد
تشخیصبرخلاف دوپینگ دارویی یا روشهای دیگر دوپینگ، تشخیص دوپینگ ژنی در ورزشکاران بسیار دشوار است _به غیر از نوع اول که تا حدی از روی میزان اریتروپویتین قابل تشخیص است._ نوع دوم و سوم دوپینگ ژنی را با دانش و اطلاعات فعلی نمیتوان مشخص کرد، زیرا پروتئین تولید شده در این روشهای ژن درمانی کاملا مشابه پروتئین طبیعی بدن است و امکان ردیابی آن میسر نیست. اگر از ناقلهای ویروسی برای انتقال ژن استفاده شده باشد، میتوان با به کارگیری پادتن خاص علیه پروتئینهای ویروسی، به احتمال وجود ژن بیگانه و انجام ژن درمانی پی برد. o عوارض به طور کلی انجام ژن درمانی با خطرات و عوارض شناخته شده و ناشناختهای همراه است. اگر هدف این کار درمان بیماریهای ژنتیکی باشد، این خطرات تا حدی قابل قبول است، اما ممکن است در افراد سالم ورزشکاران آثار جبرانناپذیری به همراه داشته باشد. o دوپینگ ژنی در ورزشکاران با توجه به غیرقانونی بودن ژن درمانی به منظور بالا بردن توان جسمی و عضلانی و با تاکید بر احتمال بروز حوادث جدی، به برخی از خطرات ایجاد شده در پی انجام دوپینگ ژنی در ورزشکاران اشاره میشود: 1. احتمال ایجاد شوکهای شدید یا خفیف ایمنی یا سمی در پی استفاده از ناقلهای ژنی و یا حساسیت به روش انتقال ژن ۲. افزایش غیرطبیعی اریتروپویتین در افراد سالم ممکن است سبب بالا رفتن خطر بروز حملههای قلبی شود، زیرا افزایش گلبول قرمز سبب تغلیظ خون شده احتمال ایجاد لختههای خون در رگها بیشتر میشود. ۳. در کسانی که از روش دوپینگ نوع دوم برای تقویت ماهیچههای خود استفاده میکنند، ماهیچهها به طور غیرطبیعی بزرگ شده و تاندونها و استخوانها را احاطه میکند که ممکن است سبب پارگی یا شکستگی آنها شود. 4. ژن انتقال یافته ممکن است به درون ژنهای بیمار رسوخ کند و با تحریک ژنهای تومورساز یا مختل کردن ژن سرکوبگر تومور، به ایجاد تومور منجر شود. 5. غیرفعال سازی توالیهای رمز کننده میتواند یک عملکرد ضروری ژن میزبان را مختل کند. البته این حالت فاقد اثر چشمگیر است، زیرا چنین جهشهای کشندهای نادرند و فقط یک سلول را از بین میبرند.

دوپینگ با چای وقهوه و کوکاکولا :مصرف چای، قهوه یا کوکاکولا می تواند باعث مثبت شدن تست دوپینگ می شود : کافئین یک ماده دارویی فعال است که در نوشیدنی های مرسوم نظیر چای، قهوه و کوکاکولا وجود دارد.میان آن بسته به نوع نوشیدنی و نحوه تهییه آن متغیر است. بر اساس یک پژوهش مصرف حدود 1000 میلیگرم کافئین می تواند سطح آنرا در ادرار به حد غیر مجاز برساند. غلظت متوسط کافئین در چای و قهوه به ترتیب 80-50 و 150-80 میلیگرم می باشد. بنابراین می توان دریافت که با مصرف مفرط و بیش از اندازه این نوشیدنیها ممکن است تست دوپینگ مثبت شود هر چند که در حالت طبیعی این میزان مصرف نمی گردد. علاوه برای کافئین یکی از محتویات برخی از داروها نظیر داروهای سرماخوردگی و میگرن است که البته میزان آن در هر دور کمتر از 100 میلیگرم میباشد. کافئین دارای یک اثر تحریک مرکزی مشابه با آمفتامین است که خستگی را تقلیل داده و تمرکز و هوشیاری را افزایش می دهد ولی دورهای بالای آن میتواند باعث لرزش اندامها،اضطراب،بیخوابی و حالت عصبانیت شود.
مرگ و دوپینگبالا بردن نیرو و استفامت بدن به حد غیر هادی می تواند حتی شرایط حیاتی بدن را تا حد مرگ تهدید کند. در سال 1886 یک دوچرخه سوار به علت مصرف داروی دوپینگی جان خود را از دست داد. نمونه های دیگری نیز از موارد مرگی نیز حتی تا سالهای گذشته در کشورهای مختلف دیده شده است. ورزشکاری که دوپینگ می کند در حقیقت خود را در ریسک حیاتی قرار می دهد.(طی مقاله ای از آقای دکتر ولی هادی مسئول ستاد مبارزه با دوپینگ استان)